10. สุภสุตฺตวณฺณนา

สุภมาณวกวตฺถุวณฺณนา

[444] เอวํ โปฏฺฐปาทสุตฺตํ สํวณฺเณตฺวา อิทานิ สุภสุตฺตํ สํวณฺเณนฺโต ยถานุปุพฺพํ สํวณฺณโนกาสสฺส ปตฺตภาวํ วิภาเวตุํ, โปฏฺฐปาทสุตฺตสฺสานนฺตรํ สงฺคีตสฺส สุตฺตสฺส สุภสุตฺตภาวํ วา ปกาเสตุํ ‘‘เอวํ เม สุตํ…เป.… สาวตฺถิยนฺติ สุภสุตฺต’’นฺติ อาหฯ อนุนาสิกโลเปน ‘‘อจิร ปรินิพฺพุเต’’ติ วุตฺตนฺติ ทสฺเสติ ‘‘อจิรํ ปรินิพฺพุเต’’ติ อิมินา ยถา โปฏฺฐปาทสุตฺเต ‘‘อปฺปาฏิหีรก ตํ ภาสิตํ สมฺปชฺชตี’’ติ, อจิรํ ปรินิพฺพุตสฺส อสฺสาติ วา อจิรปรินิพฺพุโต ยถา ‘‘อจิรปกฺกนฺโต, มาสชาโต’’ติฯ อตฺถมตฺตํ ปน ทสฺเสตุํ เอวํ วุตฺตํฯ อจิรปรินิพฺพุเตติ จ สตฺถุ ปรินิพฺพุตภาวสฺส จิรกาลตาปฏิกฺเขเปน อาสนฺนตามตฺตํ ทสฺสิตํ, กาลปริจฺเฉโท ปน น ทสฺสิโตติ ตํ ทสฺเสนฺโต ‘‘ปรินิพฺพานโต’’ติอาทิมาหฯ วิสาขปุณฺณมิโต อุทฺธํ ยาว เชฏฺฐปุณฺณมี, ตาว กาลํ สนฺธาย ‘‘มาสมตฺเต’’ติ วุตฺตํฯ มตฺตสทฺเทน ปน ตสฺส กาลสฺส กิญฺจิ อสมฺปุณฺณตํ โชเตติฯ ตุทิสญฺญิโต คาโม นิวาโส เอตสฺสาติ โตเทยฺโยฯ ตํ ปเนส ยสฺมา โสณทณฺโฑ (ที. นิ. 1.300) วิย จมฺปํ, กูฏทนฺโต (ที. นิ. 1.323) วิย จ ขาณุมตํ อชฺฌาวสติ, ตสฺมา วุตฺตํ ‘‘ตสฺส อธิปติตฺตา’’ติ, อิสฺสรภาวโตติ อตฺโถฯ อยมฺปิ หิ รญฺโญ ปเสนทิโกสลสฺส ปุโรหิตพฺราหฺมโณฯ ปุตฺตมฺปิ อาหาติ สุภํ มาณวมฺปิ โอวทนฺโต อาหฯ

อญฺชนานนฺติ อกฺขิอญฺชนตฺถาย ฆํสิตอญฺชนานํฯ วมฺมิกานนฺติ กิมิสมาหฏวมฺมิกานํ สญฺจยํ ทิสฺวาติ สมฺพนฺโธฯ มธูนนฺติ มกฺขิกมธูนํฯ สมาหารนฺติ มกรนฺทสนฺนิจยํฯ ปณฺฑิโต ฆรมาวเสติ ยสฺมา อปฺปตรปฺปตเรปิ คยฺหมาเน โภคา ขียนฺติ, อปฺปตรปฺปตเรปิ จ สญฺจิยมาเน วฑฺฒนฺติ, ตสฺมา ยถาวุตฺตมุปมตฺตยํ ปญฺญาย ทิสฺวา วิญฺญุชาติโก กิญฺจิปิ วยมกตฺวา อายเมว อุปฺปาเทนฺโต ฆเรวเส ฆราวาสมนุติฏฺเฐยฺยาติ โลภาเทสิตปฏิปตฺติํ อุปทิสติฯ

อทานเมว สิกฺขาเปตฺวา สิกฺขาปนเหตุ โลภาภิภูตตาย ตสฺมิํเยว ฆเร สุนโข หุตฺวา นิพฺพตฺติฯ