9. โปฏฺฐปาทสุตฺตวณฺณนา

โปฏฺฐปาทปริพฺพาชกวตฺถุวณฺณนา

[406] เอวํ มหาสีหนาทสุตฺตํ สํวณฺเณตฺวา อิทานิ โปฏฺฐปาทสุตฺตํ สํวณฺเณนฺโต ยถานุปุพฺพํ สํวณฺณโนกาสสฺส ปตฺตภาวํ วิภาเวตุํ, มหาสีหนาทสุตฺตสฺสานนฺตรํ สงฺคีตสฺส สุตฺตสฺส โปฏฺฐปาทสุตฺตภาวํ วา ปกาเสตุํ ‘‘เอวํ เม สุตํ…เป.… สาวตฺถิยนฺติ โปฏฺฐปาทสุตฺต’’นฺติ อาหฯ ‘‘สาวตฺถิย’’นฺติ อิทํ สมีปตฺเถ ภุมฺมนฺติ ทสฺเสตุํ ‘‘สาวตฺถิํ อุปนิสฺสายา’’ติ วุตฺตํ, จีวราทิปจฺจยปฏิพทฺธตาย อุปนิสฺสยํ กตฺวาติ อตฺโถฯ เชโต นาม ราชกุมาโร, เตน โรปิตตฺตา สํวฑฺฒิตตฺตา ปริปาลิตตฺตา เชตสฺส วนํ อุปวนนฺติ อตฺถมาห ‘‘เชตสฺส กุมารสฺส วเน’’ติฯ สุทตฺโต นาม คหปติ อนาถานํ ปิณฺฑสฺส ทายกตฺตา อนาถปิณฺฑิโกฯ เตน เชตสฺส หตฺถโต อฏฺฐารสหิรญฺญโกฏิสนฺถรเณน ตํ กิณิตฺวา อฏฺฐารสหิรญฺญโกฏีเหว เสนาสนํ การาเปตฺวา อฏฺฐารสหิรญฺญโกฏีเหว วิหารมหํ นิฏฺฐาเปตฺวา เอวํ จตุปญฺญาสหิรญฺญโกฏิปริจฺจาเคน โส อาราโม พุทฺธปฺปมุขสฺส ภิกฺขุสงฺฆสฺส นิยฺยาติโตฯ เตนาห ‘‘อนาถปิณฺฑิเกน คหปตินา อาราโม การิโต’’ติฯ ปุปฺผผลปลฺลวาทิคุณสมฺปตฺติยา, ปาณิโน นิวาสผาสุตาทินา วา วิเสเสน ปพฺพชิตา ตโต ตโต อาคมฺม รมนฺติ อนุกฺกณฺฐิตา หุตฺวา นิวสนฺติ เอตฺถาติ อาราโมฯ อถ วา ยถาวุตฺตคุณสมฺปตฺติยา ตตฺถ ตตฺถ คเตปิ อตฺตโน อพฺภนฺตเร อาเนตฺวา รเมตีติ อาราโมฯ

โผโฏ ยสฺส ปาเทสุ ชาโตติ โปฏฺฐปาโทฯ โผโฏ โปฏฺโฐติ หิ ปริยาโยฯ ปริพฺพาชโก ทุวิโธ ฉนฺนปริพฺพาชโก, อจฺฉนฺนปริพฺพาชโก จฯ ตตฺถ อจฺฉนฺนปริพฺพาชโกปิ อเจลโก อาชีวโกติ ทุวิโธฯ เตสุ อเจลโก สพฺเพน สพฺพํ นคฺโค, อาชีวโก ปน อุปริ เอกเมว วตฺถํ อุปกจฺฉกนฺตเร ปเวเสตฺวา ปริหรติ, เหฏฺฐา นคฺโคฯ อยํ ปน ทุวิโธเปส น โหตีติ วุตฺตํ ‘‘ฉนฺนปริพฺพาชโก’’ติ, วตฺถจฺฉายาฉาทนปพฺพชฺชูปคตตฺตา ฉนฺนปริพฺพาชกสงฺขฺยํ คโตติ อตฺโถ ฯ พฺราหฺมณมหาสาโลติ มหาวิภวตาย มหาสารตํ ปตฺโต พฺราหฺมโณฯ