เมนู

ปํสุกูลคฺคหเณ ยถา อจฺฉริยเวคาภิหตาติ ยุตฺตํ วิย ทิสฺสติ, ตํ ปน กทาจิ ปวตฺตตฺตา ‘‘อกาลกมฺปเนนา’’ติ วุตฺตํฯ เวสฺสนฺตรชาตเก (ชา. 2.22.1655) ปน ปารมีปูรณปุญฺญเตเชน อเนกกฺขตฺตุํ กมฺปิตตฺตา อกาลกมฺปนํ นาม ภวติฯ สกฺขินิทสฺสเน กเถตพฺพสฺส อตฺถสฺสานุรูปโต สกฺขิ วิย ภวตีติ วุตฺตํ ‘‘สกฺขิภาเวนา’’ติ ยถา ตํ มารวิชยกาเล (ชา. อฏฺฐ. 1.อวิทูเรนิทานกถา)ฯ สาธุการทาเนนาติ ปกรณานุรูปวเสน วุตฺตํ ยถา ตํ ธมฺมจกฺกปฺปวตฺตนสงฺคีติกาลาทีสุ (สํ. นิ. 5.1081; มหาว. 13; ปฏิ. ม. 3.301)ฯ

‘‘น เกวล’’นฺติอาทินา อเนกตฺถปถวีกมฺปนทสฺสนมุเขน อิมสฺส สุตฺตสฺส มหานุภาวตาเยว ทสฺสิตาฯ ตตฺถ โชติวเนติ นนฺทวเนฯ ตญฺหิ สาสนสฺส ญาณาโลกสงฺขาตาย โชติยา ปาตุภูตฏฺฐานตฺตา โชติวนนฺติ วุจฺจตีติ วินยสํวณฺณนายํ วุตฺตํฯ ธมฺมนฺติ อนมตคฺคสุตฺตาทิธมฺมํฯ ปาจีนอมฺพลฏฺฐิกฏฺฐานนฺติ ปาจีนทิสาภาเค ตรุณมฺพรุกฺเขน ลกฺขิตฏฺฐานํฯ

เอวนฺติ ภควตา เทสิตกาลาทีสุ ปถวีกมฺปนมติทิสติฯ อเนกโสติ อเนกธาฯ สยมฺภุนา เทสิตสฺส พฺรหฺมชาลสฺส ยสฺส สุตฺตเสฏฺฐสฺสาติ โยชนาฯ อิธาติ อิมสฺมิํ สาสเนฯ โยนิโสติ มิจฺฉาทิฏฺฐิปฺปหานสมฺมาทิฏฺฐิสมาทานาทินา ญาเยน อุปาเยน ปฏิปชฺชนฺตูติ อตฺโถฯ อยํ ตาเวตฺถ อฏฺฐกถาย ลีนตฺถวิภาวนาฯ

ปกรณนยวณฺณนา

‘‘อิโต ปรํ อาจริย-ธมฺมปาเลน ยา กตา;

สมุฏฺฐานาทิหาราทิ-วิวิธตฺถวิภาวนาฯ

น สา อมฺเหหุเปกฺเขยฺยา, อยญฺหิ ตพฺพิโสธนา;

ตสฺมา ตมฺปิ ปวกฺขาม, โสตูนํ ญาณวุฑฺฒิยาฯ

อยญฺหิ ปกรณนเยน ปาฬิยา อตฺถวณฺณนา – ปกรณนโยติ จ ตมฺพปณฺณิภาสาย วณฺณนานโยฯ ‘‘เนตฺติเปฏกปฺปกรเณ ธมฺมกถิกานํ โยชนานโยติปิ วทนฺตี’’ติ อภิธมฺมฏีกายํ วุตฺตํฯ ยสฺมา ปนายํ เทสนาย สมุฏฺฐานปโยชนภาชเนสุ, ปิณฺฑตฺเถสุ จ ปฐมํ นิทฺธาริเตสุ สุกรา, โหติ สุวิญฺเญยฺยา จ, ตสฺมา –