เมนู

โกฏฺฐาสาติ จตฺตารีสวสฺสายุกาติอาทโย อสีติวสฺสสหสฺสายุกปริโยสานา เอกาทส โกฏฺฐาสาฯ อทินฺนาทานาทีหีติ อาทิ-สทฺเทน กุเล เชฏฺฐาปจายิกาปริโยสานานํ ทสนฺนํ ปาปโกฏฺฐาสานํ คหณํฯ

สงฺขราชอุปฺปตฺติวณฺณนา

[106] เอวํ อุปฺปชฺชนกตณฺหาติ เอวํ วจีเภทํ ปาปนวเสน ปวตฺตา ภุญฺชิตุกามตาฯ อนสนนฺติ กายิกกิริยาอสมตฺถตาเหตุภูโต สรีรสงฺโกโจฯ เตนาห ‘‘อวิปฺผาริกภาโว’’ติอาทิฯ ฆนนิวาสตนฺติ คามนิคมราชธานีนํ ฆนนิวิฏฺฐตํ อญฺญมญฺญสฺส นาติทูรวตฺติตํฯ นิรนฺตรปูริโตติ นิรนฺตรํ วิย ปุณฺโณ ตตฺรุปคานํ สตฺตานํ พหุภาวโตฯ

เมตฺเตยฺยพุทฺธุปฺปาทวณฺณนา

[107] กิญฺจาปิ ปุพฺเพ วฑฺฒมานกวเสน เทสนา อาคตํ, อิทํ ปน น วฑฺฒมานกวเสน วุตฺตํฯ กสฺมาติ เจ อาห ‘‘น หี’’ติอาทิฯ สตฺตานํ วฑฺฒมานายุกกาเล พุทฺธา น นิพฺพตฺตนฺติ สํสาเร สํเวคสฺส ทุพฺพิภาวนียตฺตา ฯ ตโต วสฺสสตสหสฺสโต โอรเมว พุทฺธุปฺปาทกาโลฯ

[108] สมุสฺสิตฏฺเฐน ยูโป วิยาติ ยูโป, ยูปนฺติ เอตฺถ สตฺตา อเนกภูมิกูฏาคาโรวรกาทิวนฺตตายาติ ยูโป, ปาสาโทฯ รญฺโญ เหตุภูเตนาติ เหตุอตฺเถ กรณวจนนฺติทสฺเสติอุสฺสาหสมฺปตฺติอาทินาฯ มหตา ราชานุภาเวน, มหตา จ กิตฺติสทฺเทน สมนฺนาคตตฺตา จตูหิ สงฺคหวตฺถูหิ มหาชนสฺส รญฺชนโต มหาปนาโท นาม ราชา ชาโตฯ ชาตเกติ มหาปนาทชาตเก (ชา. 1.3.40 มหาปนาทชาตเก)ฯ

ปนาโท นาม โส ราชาติ ‘‘อตีเต ปนาโท นาม โส ราชา อสฺโสสี’’ติ อตฺตภาวนฺตรตาย อตฺตานํ ปรํ วิย นิทฺทิสติฯ อายสฺมา หิ ภทฺทชิตฺเถโร อตฺตนา อชฺฌาวุตฺถปุพฺพํ สุวณฺณปาสาทํ ทสฺเสตฺวา เอวมาหฯ ยสฺส ยูโป สุวณฺณโยติ ยสฺส รญฺโญ อยํ ยูโป ปาสาโท สุวณฺณโย สุวณฺณมโยฯ ติริยํ โสฬสุพฺเพโธติ วิตฺถารโต โสฬสสรปาตปฺปมาโณ, โส ปน อฑฺฒโยชนปฺปมาโณ โหติฯ