11. ทสุตฺตรสุตฺตวณฺณนา

[350] อาวุโส ภิกฺขเวติ สาวกานํ อาลปนนฺติ สาวกานํ อามนฺตนวเสน อาลปนสมุทาจาโร, น เกวลํ ‘‘ภิกฺขเว’’ติ, โส ปน พุทฺธานํ อาลปนํฯ เตนาห ‘‘พุทฺธา หี’’ติอาทิฯ สตฺถุสมุทาจารวเสน อสมุทาจาโร เอเวตฺถ สตฺถุ อุจฺจฏฺฐาเน ฐปนํฯ สมฺปติ อาคตตฺตา กตฺถจิ น นิพทฺโธ วาโส เอเตสนฺติ อนิพทฺธวาสา, อนฺเตวาสิกาฯ กมฺมฏฺฐานํ คเหตฺวา สปฺปายเสนาสนํ คเวสนฺตา ยํ กิญฺจิ ทิสํ คจฺฉนฺตีติ ทิสาคมนียาฯ อิทานิ ตมตฺถํ วิตฺถารโต ทสฺเสตุํ ‘‘พุทฺธกาเล’’ติอาทิ วุตฺตํฯ

อสุภกมฺมฏฺฐานนฺติ เอกาทสวิธํ อสุภกมฺมฏฺฐานํฯ ตตฺถาปิ ปุคฺคลเวมตฺตตํ ญตฺวา ตทนุรูปํ ตทนุรูปเมว เทติฯ โมหจริตสฺสปิ กามํ อานาปานสฺสติกมฺมฏฺฐานํ สปฺปายํ, กมฺมฏฺฐานภาวนาย ปน ภาชนภูตํ กาตุํ สมฺโมหวิคมาย ปฐมํ อุทฺเทสปริปุจฺฉาธมฺมสฺสวนธมฺมสากจฺฉาสุ นิโยเชตพฺโพติ วุตฺตํ ‘‘โมหจริตสฺส…เป.… อาจิกฺขตี’’ติฯ สทฺธาจริตสฺส วิเสสโต ปุริมา ฉ อนุสฺสติโย สปฺปายา, ตาสํ ปน อนุยุญฺชเน อยํ ปุพฺพภาคปฏิปตฺตีติ ทสฺเสตุํ ‘‘ปสาทนียสุตฺตนฺเต’’ติอาทิ วุตฺตํฯ ญาณจริตสฺสาติ พุทฺธิจริตสฺส, ตสฺส ปน มรณสฺสติ, อุปสมานุสฺสติ, จตุธาตุววตฺถานํ, อาหาเรปฏิกูลสญฺญา วิเสสโต สปฺปายา, เตสํ ปน อุปการธมฺมทสฺสนตฺถํ ‘‘อนิจฺจตาทิ…เป.… กเถตี’’ติ วุตฺตํฯ ตตฺเถวาติ สตฺถุ สนฺติเก เอวฯ เตมาสิกํ ปฏิปทนฺติ ตีหิ มาเสหิ สนฺนิฏฺฐาเปตพฺพํ ปฏิปทํฯ

อิเม ภิกฺขูติ อิมิสฺสา ธมฺมเทสนาย ภาชนภูตา ภิกฺขูฯ ‘‘เอวํ อาคนฺตฺวา คจฺฉนฺเต ปน ภิกฺขู’’ติ อิทํ ‘‘พุทฺธกาเล’’ติอาทินา ตทุทฺเทสิกวเสน วุตฺตภิกฺขู สนฺธาย วุตฺตํ, น ‘‘อิเม ภิกฺขู’’ติ อนนฺตรํ วุตฺตภิกฺขูฯ เตนาห ‘‘เปเสตี’’ติฯ อปโลเกถาติ อาปุจฺฉถฯ ‘‘ปณฺฑิตา’’ติอาทิ เสวนภชเนสุ การณวจนํฯ ‘‘โสตาปตฺติผเล วิเนตี’’ติอาทิ เยภุยฺยวเสน วุตฺตํฯ อายสฺมา หิ ธมฺมเสนาปติ ภิกฺขู เยภุยฺเยน โสตาปตฺติผลํ ปาเปตฺวา วิสฺสชฺเชติ ‘‘เอวเมเต นิยตา สมฺโพธิปรายณา’’ติฯ อายสฺมา ปน มหาโมคฺคลฺลาโน ‘‘สพฺพาปิ ภวูปปตฺติ ชิคุจฺฉิตพฺพาวา’’ติ ภิกฺขู เยภุยฺเยน อุตฺตมตฺถํเยว ปาเปติฯ