อเสกฺขธมฺมทสกวณฺณนา

ผลญฺจ เต สมฺปยุตฺตธมฺมา จาติ ผลสมฺปยุตฺตธมฺมา, อริยผลสภาวา สมฺปยุตฺตา ธมฺมาติ อตฺโถฯ ผลสมฺปยุตฺตธมฺมาติ ผลธมฺมา เจว ตํสมฺปยุตฺตธมฺมา จาติ เอวเมตฺถ อตฺโถ เวทิตพฺโพฯ ทฺวีสุปิ ฐาเนสุ ปญฺญาว กถิตา สมฺมา ทสฺสนฏฺเฐน สมฺมาทิฏฺฐิ, สมฺมา ชานนฏฺเฐน สมฺมาญาณนฺติ จฯ อตฺถิ หิ ทสฺสนชานนานํ สวิสเย ปวตฺติอาการวิเสโส, สฺวายํ เหฏฺฐา ทสฺสิโต เอวฯ ผลสมาปตฺติธมฺมาติ ผลสมาปตฺติยํ ธมฺมา, ผลสมาปตฺติสหคตธมฺมาติ อตฺโถฯ อริยผลสมฺปยุตฺตธมฺมาปิ หิ สพฺพโส ปฏิปกฺขโต วิมุตฺตตํ อุปาทาย ‘‘วิมุตฺตี’’ติ วตฺตพฺพตํ ลภนฺติฯ เกนจิ ปน ยถา อเสกฺขา ผลปญฺญา ทสฺสนกิจฺจํ อุปาทาย ‘‘สมฺมาทิฏฺฐี’’ติ วุตฺตา, ชานนกิจฺจํ อุปาทาย ‘‘สมฺมาญาณ’’นฺติปิ วุตฺตา เอว; เอวํ อริยผลสมาธิ สมาทานฏฺฐํ อุปาทาย ‘‘สมฺมาสมาธี’’ติ วุตฺโต, วิมุจฺจนฏฺฐํ อุปาทาย ‘‘สมฺมาวิมุตฺตี’’ ติปิ วุตฺโตฯ เอวญฺจ กตฺวา ‘‘อนาสวํ เจโตวิมุตฺติ’’นฺติ ทุติยวิมุตฺติคฺคหณญฺจ สมตฺถิตํ โหตีติฯ

ทสกวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ปญฺหสโมธานวณฺณนา

สโมธาเนตพฺพาติ สมาหริตพฺพาฯ

[349] โอกปฺปนาติ พลวสทฺธาฯ อายติํ ภิกฺขูนํ อวิวาทเหตุภูตํ ตตฺถ ตตฺถ ภควตา เทสิตานํ อตฺถานํ สงฺคายนํ สงฺคีติ, ตสฺส จ การณํ อยํ สุตฺตเทสนา ตถา ปวตฺตตฺตาติ วุตฺตํ ‘‘สงฺคีติปริยายนฺติ สามคฺคิยา การณ’’นฺติฯ สมนุญฺโญ สตฺถา อโหสิ ‘‘ปฏิภาตุ ต,ํ สาริปุตฺต, ภิกฺขูนํ ธมฺมิํ กถา’’ติ อุสฺสาเหตฺวา อาทิโต ปฏฺฐาย ยาว ปริโยสานา สุณนฺโต, สา ปเนตฺถ ภควโต สมนุญฺญตา ‘‘สาธุ, สาธู’’ติ อนุโมทเนน ปากฏา ชาตาติ วุตฺตํ ‘‘อนุโมทเนน สมนุญฺโญ อโหสี’’ติฯ ชินภาสิโต นาม ชาโต, น สาวกภาสิโตฯ ยถา หิ ราชยุตฺเตหิ ลิขิตปณฺณํ ยาว ราชมุทฺทิกาย น ลญฺชิตํ โหติ, น ตาว ‘‘ราชปณฺณ’’นฺติ สงฺขฺยํ คจฺฉติ, ลญฺชิตมตฺตํ ปน ราชปณฺณํ นาม โหติฯ เอวเมว ‘‘สาธุ, สาธุ สาริปุตฺตา’’ติอาทิ อนุโมทนวจนสํสูจิตาย สมนุญฺญาสงฺขาตาย ชินวจนมุทฺทาย ลญฺชิตตฺตา อยํ สุตฺตนฺโต ชินภาสิโต นาม ชาโต อาหจฺจวจโนฯ ยํ ปเนตฺถ อตฺถโต น วิภตฺตํ, ตํ สุวิญฺเญยฺยเมวาติฯ

สงฺคีติสุตฺตวณฺณนาย ลีนตฺถปฺปกาสนาฯ