เมนู

6. มหาโควินฺทสุตฺตวณฺณนา

[293] ปญฺจกุณฺฑลิโกติ วิสฺสฏฺฐปญฺจเวณิโกฯ จตุมคฺคฏฺฐาเนสูติ จตุนฺนํ มคฺคานํ วินิวิชฺฌิตฺวา คตฏฺฐาเนสุฯ ตตฺถ หิ กตา สาลาทโย จตูหิ ทิสาหิ อาคตมนุสฺสานํ อุปโภคกฺขมา โหนฺติฯ ‘‘เอวรูปานี’’ติ อิมินา รุกฺขมูลโสธนาทีนิ เจว ยถาสตฺติ อนฺนทานาทีนิ จ ปุญฺญานิ สงฺคณฺหาติฯ ‘‘สุวณฺณกฺขนฺธสทิโส อตฺตภาโว อิฏฺโฐ กนฺโต มนาโป อโหสี’’ติ ปาโฐฯ สกฏสหสฺสมตฺตนฺติ วาหสหสฺสมตฺตํ, วาโห ปน วีสติ ขารี, ขารี โสฬสโทณมตฺตา, โทณํ โสฬส นาฬิโย เวทิตพฺพาฯ กุมฺภํ ทสมฺพณานิฯ ‘‘สหสฺสนาฬิโย’’ติ เกจิฯ รตฺตสุวณฺณกณฺณิกนฺติ รตฺตสุวณฺณมยํ วฏํสกํฯ

ยสฺมา มชฺฌิมยาเม เอว เทวตา สตฺถารํ อุปสงฺกมิตุํ อวสรํ ลภนฺติ, ตสฺมา ‘‘เอกโกฏฺฐาสํ อตีตายา’’ติ วุตฺตํฯ อติกฺกนฺตวณฺโณติ อติวิย กมนียรูโป, เกวลกปฺปนฺติ วา มนํ อูนํ อวเสสํ, อีสกํ อสมตฺตนฺติ อตฺโถ ภควโต หิ สมีปฏฺฐานํ มุญฺจิตฺวา สพฺโพ คิชฺฌกูฏวิหาโร เตน โอภาสิโตฯ เตนาห ‘‘จนฺทิมา วิยา’’ติอาทิฯ

เทวสภาวณฺณนา

[294] รตนมตฺตกณฺณิกรุกฺขนิสฺสนฺเทนาติ รตนปฺปมาณรุกฺขมยกูฏทานปุญฺญนิสฺสนฺเทน, ตสฺส วา ปุญฺญสฺส นิสฺสนฺทผลภาเวนฯ นิพฺพตฺตสภายนฺติ สมุฏฺฐิตอุปฏฺฐานสาลายํฯ มณิมยาติ ปทุมราคาทิมณิมยาฯ อาณิโยติ ถมฺภตุลาสงฺฆาฏกาทีสุ วาฬรูปาทิสงฺฆาฏนกอาณิโยฯ

คนฺธพฺพราชาติ คนฺธพฺพกายิกานํ เทวตานํ ราชาฯ เย ตาวติํสานํ อาสนฺนวาสิโน จาตุมหาราชิกา เทวา, เต ปุรโต กโรนฺโต ‘‘ทฺวีสุ เทวโลเกสุ เทวตา ปุรโต กตฺวา นิสินฺโน’’ติ วุตฺโตฯ เสเสสุปิ ตีสุ ฐาเนสุ เอเสว นโยฯ

นาคราชาติ นาคานํ อธิปติ, น ปน สยํ นาคชาติโกฯ

อาสติ นิสีทติ เอตฺถาติ อาสนํ, นิสชฺชฏฺฐานนฺติ อาห ‘‘นิสีทิตุํ โอกาโส’’ติฯ ‘‘เอตฺถา’’ติ ปทํ นิปาตมตฺตํ, เอตฺถาติ วา เอตสฺมิํ ปาเฐฯ