อยมฺปิ จาติ ยถาวุตฺตปญฺจสฏฺฐิยา ฌานานํ สมาปนฺนภาวกถาปิ สงฺเขปกถา เอว, กสฺมา ? ยสฺมา ภควา ตทาปิ เทวสิกํ วฬญฺชนสมาปตฺติโย สพฺพาปิ อปริหาเปตฺวา สมาปชฺชิ เอวาติ ทสฺเสนฺโต ‘‘นิพฺพานปุรํ ปวิสนฺโต’’ติอาทิมาหฯ
อิมานิ ทฺเวปิ สมนนฺตราเนว ปจฺจเวกฺขณายปิ เยภุยฺเยนานนฺตริยกตาย ฌานปกฺขิกภาวโต, ยสฺมา ภวงฺคจิตฺตํ สพฺพปจฺฉิมํ, ตโต ภวโต จวนโต ‘‘จุตี’’ติ วุจฺจติ, ตสฺมา น เกวลํ อยเมว ภควา, อถ โข สพฺเพปิ สตฺตา ภวงฺคจิตฺเตเนว จวนฺตีติ ทสฺเสตุํ ‘‘เย หิ เกจี’’ติอาทิ วุตฺตํฯ
[220] ปฏิภาคปุคฺคลวิรหิโตติ สีลาทิคุเณหิ อสทิสตาย สทิสปุคฺคลรหิโตฯ
[221] สงฺขารา วูปสมนฺติ เอตฺถาติ วูปสโมติ เอวํสงฺขาตํ ญาตํ กถิตํ นิพฺพานํฯ
[222] ยนฺติ ปจฺจตฺเต อุปโยควจนนฺติ อาห ‘‘โย กาลํ อกรี’’ติฯ
สุวิกสิเตเนวาติ ปีติโสมนสฺสโยคโต สุฏฺฐุ วิกสิเตน มุทิเตนฯ เวทนํ อธิวาเสสิ อภาวสมุทโย กโต สุฏฺฐุ ปริญฺญาตตฺตาฯ อนาวรณวิโมกฺโข สพฺพโส นิพฺพุตภาวโตฯ
[223] อากโรนฺติ อตฺตโน ผลานิ สมานากาเร กโรนฺตีติ อาการา, การณานิฯ สพฺพาการวรูเปเตติ สพฺเพหิ อาการวเรหิ อุตฺตมการเณหิ สีลาทิคุเณหิ สมนฺนาคเตติ อตฺโถฯ
[225] กถํภูตาติ กีทิสาภูตาฯ
จุลฺลกทฺธานนฺติ ปริตฺตํ กาลํ ทฺวตฺตินาฑิกามตฺตํ เวลํฯ
พุทฺธสรีรปูชาวณฺณนา
[227] กํสตาฬาทิ ตาฬํ อวจรติ เอตฺถาติ ‘‘ตาฬาวจร’’นฺติ วุจฺจติ อาตตาทิตูริยภณฺฑํฯ เตนาห ‘‘สพฺพํ ตูริยภณฺฑ’’นฺติฯ