มคฺคสฺส เอกจิตฺตกฺขณิกตฺตา, โคตฺรภุอาทีนญฺจ อารมฺมณมตฺตตฺตา น เตสํ วเสน สาติสยา นิพฺพุติสุขสมฺผุสนา, ผลสมาปตฺตินิโรธสมาปตฺติวเสน สาติสยาติ อาห ‘‘ผลสมาปตฺติํ วา นิโรธสมาปตฺติํ วา ปวิสิตฺวา’’ติฯ ผลปริโยสาโน หิ นิโรโธติฯ

[184] อภิหริตฺวาติ อภิมุขีภาเวน เนตฺวาฯ ‘‘อหํ จีวราทีหิ ปโยชนํ สาเธสฺสามี’’ติ วจนเสโสฯ สปฺปายนฺติ สพฺพเคลญฺญปหรณวเสน อุปการาวหํฯ ภาวินา อนตฺถโต ปริปาลนวเสน โคปนา รกฺขาคุตฺติฯ ปจฺจุปฺปนฺนสฺส นิเสธวเสน อาวรณคุตฺติฯ

ทุติยสนฺทิฏฺฐิกสามญฺญผลวณฺณนา

[186] กสตีติ กสิํ กโรติฯ คหปติโกติ เอตฺถ ก-สทฺโท อปฺปตฺโถติ อาห ‘‘เอกเคหมตฺเต เชฏฺฐโก’’ติ, เตน อเนกกุลเชฏฺฐกภาวํ ปฏิกฺขิปติฯ กรํ กโรตีติ กรํ สมฺปาเทติฯ วฑฺเฒตีติ อุปรูปริ สมฺปาทเนน วฑฺเฒติฯ เอวํ อปฺปมฺปิ ปหาย ปพฺพชิตุํ ทุกฺกรนฺติ อยมตฺโถ ลฏุกิโกปมสุตฺเตน (ม. นิ. 2.151, 152) ทีเปตพฺโพฯ เตนาห ‘‘เสยฺยถาปิ, อุทายิ, ปุริโส ทลิทฺโท อสฺสโก อนาฬฺหิโย, ตสฺสสฺส เอกํ อคารกํ โอลุคฺควิลุคฺคํ กากาติทายิํ นปรมรูป’’นฺติ วิตฺถาโรฯ ยทิ อปฺปมฺปิ โภคํ ปหาย ปพฺพชิตุํ ทุกฺกรํ, กสฺมา ทาสวาเร โภคคฺคหณํ น กตนฺติ อาห ‘‘ทาสวาเร ปนา’’ติอาทิฯ ยถา จ ทาสสฺส โภคาปิ อโภคา ปรายตฺตภาวโต, เอวํ ญาตโย ปีติ ทาสวาเร ญาติปริวฏฺฏคฺคหณมฺปิ น กตนฺติ ทฏฺฐพฺพํฯ

ปณีตตรสามญฺญผลวณฺณนา

[189] เอวรูปาหีติ ยถาวุตฺตทาสกสฺสกูปมาสทิสาหิ อุปมาหิ สามญฺญผลํ ทีเปตุํ ปโหติ ภควา สกลมฺปิ รตฺตินฺทิวํ ตโต ภิยฺโยปิ อนนฺตปฏิภานตาย วิจิตฺตนยเทสนภาวโตฯ ตถาปีติ สติปิ เทสนาย อุตฺตรุตฺตราธิกนานานยวิจิตฺตภาเวฯ

เอกตฺถเมตํ ปทํ สาธุสทฺทสฺเสว ก-กาเรน วฑฺฒิตฺวา วุตฺตตฺตา, เตเนว สาธุก-สทฺทสฺส อตฺถํ วทนฺเตน อตฺถุทฺธารวเสน สาธุ-สทฺโท อุทาหโฏฯ อายาจเนติ อภิมุขยาจเน, อภิปตฺถนายนฺติ อตฺโถ ฯ