อารมฺมณํ ภายติ เอตสฺมาติ ภยํฯ โอตปฺปํ ปาปโต ภายติ เอเตนาติ ภยํฯ ภยานกนฺติ ภายนากาโรฯ ภยนฺติ ญาณภยํฯ สํเวคนฺติ สโหตฺตปฺปญาณํ สนฺตาสนฺติ สพฺพโส อุพฺพิชฺชนํฯ ภายิตพฺพฏฺเฐน ภยํ ภีมภาเวน เภรวนฺติ ภยเภรวํ, ภีตพฺพวตฺถุฯ เตนาห ‘‘อาคจฺฉตี’’ติฯ

ภีรุํ ปสํสนฺตีติ ปาปโต ภายนโต อุตฺตสนโต ภีรุํ ปสํสนฺติ ปณฺฑิตาฯ น หิ ตตฺถ สูรนฺติ ตสฺมิํ ปาปกรเณ สูรํ ปคพฺภธํสินํ น หิ ปสํสนฺติฯ เตนาห ‘‘ภยา หิ สนฺโต น กโรนฺติ ปาป’’นฺติฯ ตตฺถ ภยาติ ปาปุตฺราสโต, โอตฺตปฺปเหตูติ อตฺโถฯ สรีรจลนนฺติ ภยวเสนสรีรสํกมฺโปฯ เอเกติ อุตฺตรวิหารวาสิโนฯ ‘‘ราชคเห’’ติอาทิ เตสํ อธิปฺปายวิวรณํฯ กามํ วยตุลฺโย ‘‘วยสฺโส’’ติ วุจฺจติ, รูฬฺหิเรโส, โย โกจิ ปน สหาโย วยสฺโส, ตสฺมา วยสฺสาภิลาโปติ สหายาภิลาโปฯ น วิปฺปลมฺเภสีติ น วิสํวาเทสิฯ วินสฺเสยฺยาติ จิตฺตวิฆาเตน วิหญฺเญยฺยฯ

สามญฺญผลปุจฺฉาวณฺณนา

[160] ภควโต เตโชติ พุทฺธานุภาโวฯ รญฺโญ สรีรํ ผริ ยถา ตํ โสณทณฺฑสฺส พฺราหฺมณสฺส ภควโต สนฺติกํ คจฺฉนฺตสฺส อนฺโตวนสณฺฑคตสฺสฯ เอเกติ อุตฺตรวิหารวาสิโนฯ

[161] เยน, เตนาติ จ ภุมฺมตฺเถ กรณวจนนฺติ อาห ‘‘ยตฺถ ภควา, ตตฺถ คโต’’ติฯ ตทา ตสฺมิํ ภิกฺขุสงฺเฆ ตุณฺหีภาวสฺส อนวเสสโต พฺยาปิภาวํ ทสฺเสตุํ ‘‘ตุณฺหีภูตํ ตุณฺหีภูต’’นฺติ วุตฺตนฺติ อาห ‘‘ยโต ยโต…เป.… เมวาติ อตฺโถ’’ติฯ หตฺถสฺส กุกตตฺตา อสํยโม อสมฺปชญฺญกิริยา หตฺถกุกฺกุจฺจนฺติ เวทิตพฺโพฯ วา-สทฺโท อวุตฺตวิกปฺปตฺโถ, เตน ตทญฺโญ อสํยมภาโว วิภาวิโตติ ทฏฺฐพฺพํฯ ตตฺถ ปน จกฺขุอสํยโม สพฺพปฐโม, ทุนฺนิวาโร จาติ ตทภาวํ ทสฺเสตุํ ‘‘สพฺพาลงฺการปฏิมณฺฑิต’’นฺติอาทิ วุตฺตํฯ กายิกวาจสิเกน อุปสเมน ลทฺเธน อิตโรปิ อนุมานโต ลทฺโธ เอว โหตีติ อาห ‘‘มานสิเกน จา’’ติฯ อุปสมนฺติ สํยมํ, อาจารสมฺปตฺตินฺติ อตฺโถฯ ปญฺจปริวฏฺเฏติ ปญฺจปุริสปริวฏฺเฏฯ