เมนู

ภิกฺขุํ ปหรโต วาปิ, ตลสตฺติกมุคฺคิเร;

โจเทติ วา โจทาเปติ, ครุกามูลเกนปิฯ

[51]

กุกฺกุจฺจุปฺปาทเน จาปิ, ภณฺฑนตฺถายุปสฺสุติํ;

โสตุํ ภณฺฑนชาตานํ, ยาติ ปาจิตฺติยํ สิยาฯ

[52]

สงฺฆสฺส ลาภํ ปริณามิตํ ตุ,

นาเมติ โย ตํ ปรปุคฺคลสฺส;

ปุจฺฉํ อกตฺวาปิ จ สนฺตภิกฺขุํ,

ปาจิตฺติ คามสฺส คเต วิกาเลติฯ

5. ปกิณฺณกนิทฺเทโส

[53]

สงฺฆิกํ ครุภณฺฑํ โย, เทติ อญฺญสฺส อิสฺสโร;

ถุลฺลจฺจยํ ยถาวตฺถุํ, เถยฺยา ปาราชิกาทิปิฯ

[54]

กุสาทิมยจีรานิ, กมฺพลํ เกสวาลชํ;

สมยํ วินา ธารยโต, ลูกปกฺขาชินกฺขิปํฯ

[55]

สตฺถกมฺเม วตฺถิกมฺเม, สํ นิมิตฺตญฺจ ฉินฺทโต;

ถุลฺลจฺจยํ มนุสฺสานํ, มํสาทิโภชเนปิ วาฯ

[56]

กทเลรกกฺกทุสฺสานิ , โปตฺถกํ สพฺพนีลกํ;

สพฺพปีตาทิกญฺจาปิ, ธารยนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ

[57]

หตฺถิสฺสุรคโสณานํ, สีหพฺยคฺฆจฺฉทีปินํ;

ตรจฺฉสฺส จ มํสาทิํ, อุทฺทิสฺสกตกมฺปิ จฯ

[58]

อนาปุจฺฉิตมํสญฺจ, ภุญฺชโต ทุกฺกฏํ สิยา;

ยาตานุปุพฺพํ หิตฺวาน, ทกติตฺถาทิกํ วเชฯ

[59]

สหสา วุพฺภชิตฺวาน, ปวิเส นิกฺขเมยฺย วา;

วจฺจปสฺสาวกุฏิกํ, วินา อุกฺกาสิกํ วิเสฯ

[60]

นิตฺถุนนฺโต กเร วจฺจํ, ทนฺตกฏฺฐญฺจ ขาทยํ;

วจฺจปสฺสาวโทณีนํ, พหิ วจฺจาทิกํ กเรฯ

[61]

ขเรน จาวเลเขยฺย, กฏฺฐํ ปาเตยฺย กูปเก;

อูหตญฺจ น โธเวยฺย, อุกฺลาปญฺจ น โสธเยฯ

[62]

ทกกิจฺจํ กโรนฺตสฺส, กตฺวา ‘‘จปุจปู’’ติ จ;

อนชฺฌิฏฺโฐว เถเรน, ปาติโมกฺขมฺปิ อุทฺทิเสฯ

[63]

อนาปุจฺฉาย ปญฺหสฺส, กถเน วิสฺสชฺชเนปิ จ;

สชฺฌายกรเณ ทีป-ชาลเน วิชฺฌาปเนปิ จฯ

[64]

วาตปานกวาฏานิ, วิวเรยฺย ถเกยฺย วา;

วนฺทนาทิํ กเร นคฺโค, คมนํ โภชนาทิกํฯ

[65]

ปริกมฺมํ กเร กาเร, ติปฏิจฺฉนฺนกํ วินา;

กายํ นหายํ ฆํเสยฺย, กุฏฺเฏ ถมฺเภ ตรุมฺหิ วาฯ

[66]

กุรุวินฺทกสุตฺเตน, อญฺญมญฺญสฺส กายโต;

อคิลาโน พหาราเม, จเรยฺย สอุปาหโนฯ

[67]

อุปาหนํ โย ธาเรติ, สพฺพนีลาทิกมฺปิ จ;

นิมิตฺตํ อิตฺถิยา รตฺโต, มุขํ วา ภิกฺขทายิยาฯ

[68]

อุชฺฌานสญฺญี อญฺญสฺส, ปตฺตํ วา อตฺตโน มุขํ;

อาทาสาทิมฺหิ ปสฺเสยฺย, อุจฺจาสนมหาสเนฯ

[69]

นิสชฺชาทิํ กโรนฺตสฺส, ทุกฺกฏํ วนฺทเนปิ จ;

อุกฺขิตฺตานุปสมฺปนฺน-นานาสํวาสกาทินํฯ

[70]

เอกโต ปณฺฑกิตฺถีหิ, อุภโตพฺยญฺชเนน วา;

ทีฆาสเน นิสีเทยฺย, อทีเฆ อาสเน ปนฯ

[71]

อสมานาสนิเกน, มญฺจปีเฐ สเยยฺย วา;

กุลสงฺคหตฺถํ ททโต, ผลปุปฺผาทิกมฺปิ จฯ

[72]

คนฺถิมาทิํ กเร กาเร, ชินวาริตปจฺจเย;

ปริภุญฺเชยฺย อพฺยตฺโต, อนิสฺสาย วเสยฺย วาฯ

[73]

อนุญฺญาเตหิ อญฺญสฺส, เภสชฺชํ วา กเร วเท;

กเร สาปตฺติโก ภิกฺขุ, อุโปสถปฺปวารณํฯ

[74]

ทฺวารพนฺธาทิเก ฐาเน, ปริวตฺตกวาฏกํ;

อปิธาย วินาโภคํ, นิโยคํ วา สเย ทิวาฯ

[75]

ธญฺญิตฺถิรูปรตนํ, อาวุธิตฺถิปสาธนํ;

ตูริยภณฺฑํ ผลํ รุกฺเข, ปุพฺพณฺณาทิญฺจ อามเสฯ

[76]

สสิตฺโถทกเตเลหิ, ผณหตฺถผเณหิ วา;

เกสโมสณฺฐเนกสฺมิํ, ภาชเน โภชเนปิ จฯ

[77]

เอกตฺถรณปาวุรณา, สเยยฺยุํ ทฺเวกมญฺจเก;

ทนฺตกฏฺฐญฺจ ขาเทยฺย, อธิกูนํ ปมาณโตฯ

[78]

โยเชติ วา โยชาเปติ, นจฺจํ คีตญฺจ วาทิตํ;

ทสฺสนํ สวนํ เตสํ, กโรนฺตสฺส จ ทุกฺกฏํฯ

[79]

วีหาทิโรปิเม จาปิ, พหิปาการกุฏฺฏเก;

วจฺจาทิฉฑฺฑนาทิมฺหิ, ทีฆเกสาทิธารเณฯ

[80]

นขมฏฺฐกรณาทิมฺหิ, สมฺพาเธ โลมหารเณ;

ปริกมฺมกตํ ภูมิํ, อกฺกเม สอุปาหโนฯ

[81]

อโธตอลฺลปาเทหิ, สงฺฆิกํ มญฺจปีฐกํ;

ปริกมฺมกตํ ภิตฺติํ, อามสนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ

[82]

สงฺฆาฏิยาปิ ปลฺลตฺเถ, ทุปฺปริภุญฺเชยฺย จีวรํ;

อกายพนฺธโน คามํ, วเช กตฺวาน วจฺจกํฯ

[83]

นาจเมยฺย ทเก สนฺเต, สมาเทยฺย อกปฺปิเย;

เทสนาโรจนาทิมฺหิ, สภาคาปตฺติยาปิ จฯ

[84]

วเส วสฺสํ วิสํวาเท, สุทฺธจิตฺเต ปฏิสฺสวํ;

วสฺสํ วสิตฺวา คมเน, อนนุญฺญาตกิจฺจโตฯ

[85]

วินาปทํ ตรุสฺสุทฺธํ, โปริสมฺหาภิรูหเณ;

อปริสฺสาวโนทฺธานํ, วเช ตํ ยาจโต น เทฯ

[86]

อตฺตโน ฆาตเน อิตฺถิ-รูปาทิํ การเยยฺย วา;

หิตฺวา มาลาทิกํ จิตฺตํ, ชาตกาทิํ สยํ กเรฯ

[87]

ภุญฺชนฺตมุฏฺฐเป ตสฺส, สาลาทีสุ นิสีทโต;

วุฑฺฒานํ ปน โอกาสํ, อทตฺวา วาปิ ทุกฺกฏํฯ

[88]

ยานาทิมภิรูเหยฺย, กลฺลโก รตนตฺตยํ;

อารพฺภ วเท ทวญฺญ-ปริสาโยปลาลเนฯ

[89]

กายาทิํ วิวริตฺวาน, ภิกฺขุนีนํ น ทสฺสเย;

วาเจ โลกายตํ ปลิตํ, คณฺเหยฺย คณฺหาเปยฺย วาฯ

[90]

ยตฺถ กตฺถจิ เปฬายํ, ภุญฺชโต ปตฺตหตฺถโก;

วาตปานกวาฏํ วา, ปณาเม โสทกมฺปิ จฯ

[91]

อุณฺเหยฺย ปฏิสาเมยฺย, อติอุณฺเหยฺย โวทกํ;

ฐเปยฺย ภูมิยํ ปตฺตํ, องฺเก วา มญฺจปีฐเกฯ

[92]

มิฑฺฒนฺเต ปริภณฺฑนฺเต, ปาเท ฉตฺเต ฐเปติ วา;

จลกาทิํ ฐเป ปตฺตํ, ปตฺเต วา หตฺถโธวเนฯ

[93]

ปตฺเตน นีหรนฺตสฺส, อุจฺฉิฏฺฐมุทกมฺปิ จ;

อกปฺปิยมฺปิ ปตฺตํ วา, ปริภุญฺเชยฺย ทุกฺกฏํฯ

[94]

วเท ‘‘ชีวา’’ติ ขิปิเต, น สิกฺขติ อนาทโร;

ปริมณฺฑลกาทิมฺหิ, เสขิเย ทุกฺกฏํ สิยาฯ

[95]

โย ภณฺฑคาเร ปยุโตว ภณฺฑกํ,

มาตูน ปาจิตฺติยมสฺส โคปเย;

ทวาย หีเนนปิ ชาติอาทินา,

วเทยฺย ทุพฺภาสิตมุตฺตมมฺปิ โยติฯ

6. วตฺตาทิกณฺฑนิทฺเทโส

[96]

อุปชฺฌาจริยวตฺตญฺจ, คมิกาคนฺตุกมฺปิ จ;

เสนาสนาทิวตฺตญฺจ, กาตพฺพํ ปิยสีลินาฯ

[97]

หตฺถปาเส ฐิโต กิญฺจิ, คหิตพฺพํ ทเท ติธา;

คเหตุกาโม คณฺเหยฺย, ทฺวิธายํ สมฺปฏิคฺคโหฯ

[98]

สงฺฆาฏิมุตฺตราสงฺคํ, ตถา อนฺตรวาสกํ;

‘‘เอตํ อิมํ อธิฏฺฐามิ’’, ตถา ‘‘ปจฺจุทฺธรามิ’’ติฯ

[99]

‘‘อิมํ อิมานิ เอตานิ, เอตมฺปิ จีวร’’นฺติ วา;

‘‘ปริกฺขารโจฬานี’’ติ, ตถา ‘‘ปจฺจุทฺธรามิ’’ติฯ

[100]

‘‘เอตํ อิมํ อธิฏฺฐามิ, ปตฺตํ ปจฺจุทฺธรามิ’’ติ;

เอวํ ปจฺจุทฺธเรธิฏฺเฐ, จีวราทิํ ยถาวิธิฯ

[101]

สญฺจริตฺตํ วินา เสสา, สจิตฺตา ครุกนฺติมา;

อจฺฉินฺนํ ปริณตํ หิตฺวา, นิสฺสคฺคิยมจิตฺตกํฯ

[102]

ปทโสธมฺมํ ทุเว เสยฺยา, อิตฺถิยา ธมฺมเทสนา;

ทุเว เสนาสนานีปิ, สิพฺพนํ จีวรสฺสปิฯ

[103]

ปวาริตํ สุราปานํ, ปญฺจสนฺนิธิอาทิกํ;

โชตินุชฺชาลนญฺเจว, กปฺปพินฺทุมนาทิกํ;

คามปฺปเวสนนฺเตเต, ปาจิตฺตีสุ อจิตฺตกาฯ

[104]

ปกิณฺณเกสุ อุทฺทิสฺส-กตํ หิตฺวาญฺญมํสกํ;

เอกตฺถรณปาวุรณํ, เอกมญฺเจ ตุวฏฺฏนํ;

เอกโต ภุญฺชนญฺจาปิ, นจฺจคีตาทิสตฺตปิฯ

[105]