มูลสิกฺขา

คนฺถารมฺภกถา

นตฺวา นาถํ ปวกฺขามิ, มูลสิกฺขํ สมาสโต;

ภิกฺขุนา นวเกนาโท, มูลภาสาย สิกฺขิตุํฯ

1. ปาราชิกนิทฺเทโส

[1]

สํ นิมิตฺตํ ปเวสนฺโต, ภิกฺขุ มคฺคตฺตเย จุโต;

ปเวสนฏฺฐิตุทฺธาร-ปวิฏฺเฐ เจปิ สาทิยํฯ

[2]

อทินฺนํ มานุสํ ภณฺฑํ, เถยฺยาเยเกน อาทิยํ;

ปญฺจวีสาวหาเรสุ, ครุกํ เจ จุโต ภเวฯ

[3]

อาทิยนฺโต หรนฺโตว-หรนฺโตปิริยาปถํ;

วิโกเปนฺโต ตถา ฐานา, จาเวนฺโตปิ ปราชิโกฯ

[4]

ตตฺถ นาเนกภณฺฑานํ, ปญฺจกานํ วสา ปน;

อวหารา ทสญฺเจติ, วิญฺญาตพฺพา วิภาวินาฯ

[5]

สาหตฺถาณตฺติโก เจว, นิสฺสคฺโค จาตฺถสาธโก;

ธุรนิกฺเขปนญฺเจว, อิทํ สาหตฺถปญฺจกํฯ

[6]

ปุพฺพสหปฺปโยโค จ, สํวิธาหรณมฺปิ จ;

สงฺเกตกมฺมํ นิมิตฺตํ, ปุพฺพปฺปโยคปญฺจกํฯ

[7]

เถยฺยาปสยฺหปริกปฺป-ปฺปฏิจฺฉนฺนกุสาทิกา;

อวหารา อิเม ปญฺจ, วิญฺญาตพฺพา วิภาวินาฯ

[8]

มนุสฺสปาณํ ปาโณติ, ชานํ วธกเจตสา;

ชีวิตา โย วิโยเชติ, สาสนา โส ปราชิโตฯ

[9]

ฌานาทิเภทํ หทเย อสนฺตํ,

อญฺญปเทสญฺจ วินาธิมานํ;

มนุสฺสชาติสฺส วเทยฺย ภิกฺขุ,

ญาตกฺขเณ เตน ปราชิโก ภเวติฯ

2. ครุกาปตฺตินิทฺเทโส

[10]

โมเจตุกามจิตฺเตน, อุปกฺกมฺม วิโมจยํ;

สุกฺกมญฺญตฺร สุปินา, สมโณ ครุกํ ผุเสฯ

[11]

กายสํสคฺคราเคน , มนุสฺสิตฺถิํ ปรามสํ;

อิตฺถิสญฺญี อุปกฺกมฺม, สมโณ ครุกํ ผุเสฯ

[12]

ทุฏฺฐุลฺลวาจสฺสาเทน, มคฺคํ วารพฺภ เมถุนํ;

โอภาสนฺโต มนุสฺสิตฺถิํ, สุณมานํ ครุํ ผุเสฯ

[13]

วณฺณํ วตฺวาตฺตโนกาม-ปาริจริยาย เมถุนํ;

อิตฺถิํ เมถุนราเคน, ยาจมาโน ครุํ ผุเสฯ

[14]

สนฺเทสํ ปฏิคฺคณฺหิตฺวา, ปุริสสฺสิตฺถิยาปิ วา;

วีมํสิตฺวา หรํปจฺจา, สมโณ ครุกํ ผุเสฯ

[15]

จาเวตุกาโม โจเทนฺโต, อมูลนฺติมวตฺถุนา;

โจทาปยํ วา สมโณ, สุณมานํ ครุํ ผุเสฯ

[16]

เลสมตฺตํ อุปาทาย, อมูลนฺติมวตฺถุนา;

จาเวตุกาโม โจเทนฺโต, สุณมานํ ครุํ ผุเสติฯ