วมฺมิเก มตฺติกากุฏฺเฏ, อพฺโภกาสุฏฺฐิเต ตถา;

เยภุยฺยกถลฏฺฐาเน, ติฏฺฐติฏฺฐกกุฏฺฏโกฯ

[253]

ถมฺภาทิํ คณฺหิตุํ ภูมิํ, สญฺจาเลตฺวา วิโกปยํ;

ธาราย ภินฺทิตุํ ภูมิํ, กาตุํ วา วิสมํ สมํฯ

[254]

สมฺมุญฺชนีหิ ฆํสิตุํ, กณฺฏกาทิํ ปเวสิตุํ;

ทสฺเสสฺสามีติ ภินฺทนฺโต, ภูมิํ จงฺกมิตุํ ปทํฯ

[255]

ฆํสิตุํ องฺคปจฺจงฺคํ, กณฺฑุโรคี ตฏาทิสุ;

หตฺถํ วา โธวิตุํ ภูมิํ, ฆํสิตุํ น จ กปฺปติฯ

[256]

ถมฺภาทิอุชุกุทฺธาโร, ปาสาณาทิปวฏฺฏนํ;

สาขาทิกฑฺฒนํ รุกฺขลตาจฺเฉทนผาลนํฯ

[257]

เสโก ปสฺสาวอาทีนํ, สุทฺธจิตฺตสฺส วฏฺฏติ;

อลฺลหตฺถํ ฐเปตฺวาน, รชคฺคาโห จ ภูมิยาฯ

[258]

อคฺคิสฺส อนุปาทาเน, กปาเล อิฏฺฐกาย วา;

ปาเตตุํ ลพฺภเต อคฺคิํ, ภูมิยํ วาวเส สตีติฯ

35. ปริกฺขารนิทฺเทโส

ปริกฺขาโรติ –

[259]

ปญฺจวณฺเณหิ สุตฺเตหิ, อนฺโต พหิ จ สิพฺพิตุํ;

คิริกูฏฑฺฒจนฺทาทิํ, ฉตฺเต ปณฺเณ จ ฉินฺทิตุํฯ

[260]

ฆฏกํ วาฬรูปํ วา, ทณฺเฑ เลขา น วฏฺฏติ;

วฏฺฏตี ทณฺฑพุนฺทมฺหิ, อหิจฺฉตฺตกสาทิสํฯ

[261]

สิพฺพิตุํ เอกวณฺเณน, ปญฺชรํ วา วินนฺธิตุํ;

ถิรตฺถํ วฏฺฏตี ฉตฺเต, ทณฺเฑ เลขาว พนฺธิตุํฯ

[262]

อนฺเต ปฏฺฏมุเข วาปิ, เวณิ สงฺขลิกาปิ วา;

สูจิวิการมญฺญํ วา, จีวเร น จ กปฺปติ;

กปฺปพินฺทุวิการมฺปิ, ปาฬิกณฺณิกอาทิกํฯ

[263]

คณฺฐิปาสกปฏฺฏาปิ, จตุกฺโกณาว อคฺฆิยํ;

มุคฺคโร กกฺกฏจฺฉาทิ-วิการํ เนตฺถ วฏฺฏติฯ

[264]

โกณสุตฺตา จ ปีฬกา, ทุวิญฺเญยฺยาว กปฺปเร;

คนฺธํ เตลํ ว ลาขํ วา, รชเน น จ ปกฺขิเปฯ

[265]

รตฺตํ สงฺเขน มณินา, ฆฏฺเฏยฺยญฺเญน วา น จ;

ฆํเสยฺย โทณิยํ กตฺวา, ปหาเร น จ มุฏฺฐินาฯ

[266]

กณฺณโกณกสุตฺตานิ, รตฺเต ฉินฺเทยฺย จีวเร;

เลขา น วฏฺฏตี ธมฺม-กรเณ ฉตฺตวฏฺฏิยํฯ

[267]

เลขํ ฐเปตฺวา มณิกา, ปีฬกา กุญฺจิกาย จ;

ปิปฺผเล จ ปริจฺเฉท-เลขา ทณฺฑมฺหิ วฏฺฏติฯ

[268]

มาลาทฺยรณิยํ ปตฺต-มณฺฑเล ภิตฺติกมฺม จ;

เหฏฺฐา เลขาทฺวยํ อุทฺธํ, อหิจฺฉตฺตกสาทิสํฯ

[269]

หิตฺวา กตฺตรยฏฺฐิมฺหิ, สูจิสณฺฑาสเกปิ จ;

ยํ กิญฺจิ คิริกูฏาทิ-วณฺณมฏฺฐํ น วฏฺฏติฯ

[270]

พิมฺโพหเน ภิสิมญฺจ-ปีฐาทิสยนาสเน;

สมฺมุญฺชนิมฺหิ สงฺการ-ฉฑฺฑเน รงฺคภาชเนฯ

[271]

ปานียภาชเน ปาท-ปีเฐ กถลิกาย จ;

ปตฺตาธารปิธาเนสุ, ตาลวณฺเฏ จ พีชเน;

ยํ กิญฺจิ มาลากมฺมาทิ-วณฺณมฏฺฐมวาริตํฯ

[272]

เสนาสเน ปน ทฺวารกวาฏาทิปฺปเภทเน;

โสวณฺณมยนุญฺญาตํ, วณฺณมฏฺฐมฺหิ กา กถาฯ

[273]

วิสาณนาฬิลาพฺวาทิปฺปเภเท เตลภาชเน;

ปุมิตฺถิรูปรหิตํ, วณฺณมฏฺฐมวาริตนฺติฯ

36. เภสชฺชนิทฺเทโส

เภสชฺชนฺติ –

[274]

ชนสฺส กาตุํ เภสชฺชํ, ทาตุํ วตฺตุํ น ลพฺภติ;

ภิกฺขาจริยวิญฺญตฺติ, สเกหิ สหธมฺมินํฯ

[275]

ปิตูนํ ตทุปฏฺฐากภิกฺขุนิสฺสิตภณฺฑุนํ;

ลพฺภํ เภสชฺชกรณํ, เวยฺยาวจฺจกรสฺส จฯ

[276]

มหาจูฬปิตามาตาภาตาภคินิอาทินํ;

เตสํ สเกนตฺตนิเย, ทาตพฺพํ ตาวกาลิกํฯ

[277]

กุลทูสนวิญฺญตฺติ, เภสชฺชกรณาทิ หิ;

มาตาปิตูหิ สมฺพนฺธญาตเกสุ น รูหติฯ

[278]

ปิณฺฑปาโต อนามฏฺโฐ, มาตาทีนมวาริโต;

ฉนฺนํ ทามริกโจรสฺส, ทาตุมิสฺสริยสฺส จฯ

[279]

เตสํ สุตฺโตทเกเหว, ปริตฺตํ กยิรา นตฺตโน;

ภณิตพฺพํ ภณาเปนฺเต, ปริตฺตํ สาสโนคธํฯ

[280]

สีลํ ธมฺมํ ปริตฺตํ วา, อาคนฺตฺวา เทตุ ภาสตุ;

ทาตุํ วตฺตุญฺจ ลพฺภติ, คนฺตฺวา เกนจิ เปสิโตติฯ

37. อุคฺคหนิทฺเทโส

อุคฺคโหติ –

[281]

กมฺมเจติยสงฺฆญฺญ-ปุคฺคลตฺถํ คณสฺส จ;

ทสเภทมฺปิ รตนํ, อุคฺคณฺหนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ

[282]