เมนู

นิสฺสาย น วเสลชฺชิํ, อปุพฺพํ ฐานมาคโต;

อาคเม จตุปญฺจาหํ, ญาตุํ ภิกฺขุสภาคตํฯ

[234]

อทฺธิกสฺส คิลานสฺส, คิลานุปฏฺฐกสฺส จ;

ยาจิตสฺส อรญฺเญ วา, สลฺลกฺขนฺเตน ผาสุกํ;

สภาเค ทายเกสนฺเต, วสิตุํ ตาว ลพฺภตีติฯ

33. กายพนฺธนนิทฺเทโส

กายพนฺธนนฺติ –

[235]

อกายพนฺธโน คามํ, ทุกฺกฏํ ปวิเสยฺย เจ;

พนฺเธยฺย ยตฺถ สรติ, ตตฺเถวาสติยา คโตฯ

[236]

ปฏฺฏิกา สูกรนฺตนฺติ, ทุวิธํ กายพนฺธนํ;

ทุสฺสปฏฺโฏ จ รชฺชุ จ, เอกา ตทนุโลมิกาฯ

[237]

มจฺฉกณฺฏกขชฺชูรี-ปตฺตา มฏฺฐา จ ปฏฺฏิกา;

ลพฺภา ทสา จตสฺโสปิ, อนฺเต ทิคุณสุตฺตกํฯ

[238]

มาลาทิํ กกฺกฏจฺฉาทิํ, ทสฺเสตฺวา คุณสุตฺตก;

โกฏฺฏิตา กุญฺชรจฺฉาทิํ, ปฏฺฏิกา น จ กปฺปติฯ

[239]

ฆฏกํ มกรมุขาทิํ, น กปฺปนฺติ ทสามุเข;

อุภนฺเต ฆฏกา เลขา, วิเธ อญฺญญฺจ จิตฺตกํฯ

[240]

เทฑฺฑุภกญฺจ มุรชํ, มทฺทวีณํ กลาพุกํ;

น กปฺปนฺติ ทสาสุ ทฺเว, มชฺฌิมาเยว กปฺปเรฯ

[241]

เวฬุทนฺตวิสาณฏฺฐิกฏฺฐลาขาผลามยา;

สงฺขนาภิมยา สุตฺตนฬโลหมยาปิ จ;

วิธา กปฺปนฺติ กปฺปิยา, คณฺฐิโย จาปิ ตมฺมยาติฯ

ปฐมภาณวารํ นิฏฺฐิตํฯ

34. ปถวีนิทฺเทโส

ปถวี จาติ –

[242]

ชาตาชาตาติ ทุวิธา, สุทฺธมตฺติกปํสุกา;

ชาตาทฑฺฒา จ ปถวี, พหุมตฺติกปํสุกา;

จาตุมาสาธิโกวฏฺฐปํสุมตฺติกราสิ จฯ

[243]

สุทฺธสกฺขรปาสาณมรุมฺพกถลวาลุกา;

ทฑฺฒา จ ภูมิ เยภุยฺยสกฺขราทิมหีปิ จ;

ทุติยา วุตฺตราสิ จ, จาตุมาโสมวฏฺฐโกฯ

[244]

ทฺเว ภาคา ตีสุ ภาเคสุ, มตฺติกา ยสฺส ภูมิยา;

เยภุยฺยมตฺติกา เอสา, เสเสสุปิ อยํ นโยฯ

[245]

ปาจิตฺติ ขณเน ชาเต, ชาตสญฺญิสฺส ทุกฺกฏํ;

ทฺเวฬฺหสฺสาชาตสญฺญิสฺส, นาปตฺตาณาปเน ตถาฯ

[246]

ปหาเร ปหาราปตฺติ, ขณมานสฺส อตฺตนา;

เอกายาณตฺติยา เอกา, นานาณตฺตีสุ วาจโสฯ

[247]

‘‘อิมํ ฐานมิมํ กนฺทมิธ วาปิํ ขเณตฺถ จ;

ชาเลหคฺคิ’’นฺติ วา วตฺตุํ, นิยเมตฺวา น วฏฺฏติฯ

[248]

‘‘ถมฺภสฺสิมสฺสาวาฏํ วา, มตฺติกํ ชาน มาหร;

กโรหิ กปฺปิยญฺเจ’’ติ, วจนํ วฏฺฏเตทิสํฯ

[249]

อสมฺพทฺธํ ปถวิยา, สุกฺขกทฺทมอาทิกํ;

โกเปตุํ ตนุกํ ลพฺภมุสฺสิญฺจนียกทฺทมํฯ

[250]

คณฺฑุปฺปาทํ อุปจิกามตฺติกํ มูสิกุกฺกิรํ;

จาตุมาสาธิโกวฏฺฐํ, เลฑฺฑาทิญฺจ น โกปเยฯ

[251]

ปติเต วาปิอาทีนํ, กูเล อุทกสนฺติเก;

ปาสาเณ จ รเช ลคฺเค, ปติเต นวโสณฺฑิยาฯ

[252]

วมฺมิเก มตฺติกากุฏฺเฏ, อพฺโภกาสุฏฺฐิเต ตถา;

เยภุยฺยกถลฏฺฐาเน, ติฏฺฐติฏฺฐกกุฏฺฏโกฯ

[253]

ถมฺภาทิํ คณฺหิตุํ ภูมิํ, สญฺจาเลตฺวา วิโกปยํ;

ธาราย ภินฺทิตุํ ภูมิํ, กาตุํ วา วิสมํ สมํฯ

[254]

สมฺมุญฺชนีหิ ฆํสิตุํ, กณฺฏกาทิํ ปเวสิตุํ;

ทสฺเสสฺสามีติ ภินฺทนฺโต, ภูมิํ จงฺกมิตุํ ปทํฯ

[255]

ฆํสิตุํ องฺคปจฺจงฺคํ, กณฺฑุโรคี ตฏาทิสุ;

หตฺถํ วา โธวิตุํ ภูมิํ, ฆํสิตุํ น จ กปฺปติฯ

[256]

ถมฺภาทิอุชุกุทฺธาโร, ปาสาณาทิปวฏฺฏนํ;

สาขาทิกฑฺฒนํ รุกฺขลตาจฺเฉทนผาลนํฯ

[257]

เสโก ปสฺสาวอาทีนํ, สุทฺธจิตฺตสฺส วฏฺฏติ;

อลฺลหตฺถํ ฐเปตฺวาน, รชคฺคาโห จ ภูมิยาฯ

[258]

อคฺคิสฺส อนุปาทาเน, กปาเล อิฏฺฐกาย วา;

ปาเตตุํ ลพฺภเต อคฺคิํ, ภูมิยํ วาวเส สตีติฯ

35. ปริกฺขารนิทฺเทโส

ปริกฺขาโรติ –

[259]

ปญฺจวณฺเณหิ สุตฺเตหิ, อนฺโต พหิ จ สิพฺพิตุํ;

คิริกูฏฑฺฒจนฺทาทิํ, ฉตฺเต ปณฺเณ จ ฉินฺทิตุํฯ

[260]

ฆฏกํ วาฬรูปํ วา, ทณฺเฑ เลขา น วฏฺฏติ;

วฏฺฏตี ทณฺฑพุนฺทมฺหิ, อหิจฺฉตฺตกสาทิสํฯ

[261]

สิพฺพิตุํ เอกวณฺเณน, ปญฺชรํ วา วินนฺธิตุํ;

ถิรตฺถํ วฏฺฏตี ฉตฺเต, ทณฺเฑ เลขาว พนฺธิตุํฯ

[262]