19. นฺหานกปฺปนิทฺเทโส
นฺหานกปฺโปติ –
[168]
น จ นฺหาเยยฺย เถรานํ, ปุรโตปริ วา ตถา;
ทเทยฺย โอตรนฺตานํ, มคฺคมุตฺตรมานโกฯ
[169]
กุฏฺฏตฺถมฺภตรุฏฺฏาเน, นฺหายมาโน น ฆํสเย;
กายํ คนฺธพฺพหตฺเถน, กุรุวินฺทกสุตฺติยาฯ
[170]
มลฺลเกนาญฺญมญฺญํ วา, สรีเรน น ฆํสเย;
กปาลิฏฺฐกขณฺฑานิ, วตฺถวฏฺฏิ จ วฏฺฏติฯ
[171]
สพฺเพสํ ปุถุปาณี จา-กลฺลสฺสากตมลฺลกํ;
ปาสาณเผณกถลา, กปฺปนฺติ ปาทฆํสเนติฯ
20. อวนฺทิยนิทฺเทโส
อวนฺทิโยติ –
[172]
อุกฺขิตฺตานุปสมฺปนฺน-นานาสํวาสอิตฺถิโย;
นโว จ ครุกฏฺโฐ จ, ปณฺฑโก จ อวนฺทิยาติฯ
21. จมฺมนิทฺเทโส
จมฺมนฺติ –
[173]
มิคาเชฬกจมฺมานิ, กปฺปนฺติ ปริภุญฺชิตุํ;
โรหิเตณิปสทา จ, กุรุงฺคา มิคชาติกาฯ
[174]
อนุญฺญาตตฺตยา อญฺญํ, จมฺมํ ทุกฺกฏวตฺถุกํ;
ถวิโกปาหเน จมฺมํ, สพฺพํ กปฺปติมานุสนฺติฯ
22. อุปาหนนิทฺเทโส
อุปาหนา เจวาติ –
[175]
มชฺฌเทเส น กปฺปนฺติ, คณงฺคณูปาหนา นวา;
สพฺพสฺส กปฺปนฺตาราเม, สพฺพตฺถากลฺลกสฺส จฯ
[176]
สพฺพนีลกโอทาตปีตโลหิตกณฺหกา ;
มหารงฺคมหานาม-รงฺครตฺตา จุปาหนาฯ
[177]
สพฺพมญฺเชฏฺฐิกา จิตฺรา, นีลปีตาทิวทฺธิกา;
ติตฺติรปตฺติกา เมณฺฑ-อชวิสาณวทฺธิกาฯ
[178]
ขลฺลพทฺธา ปุฏพทฺธา, ตูลปุณฺณา จุปาหนา;
ปาลิคุณฺฐิมกา โมร-ปิญฺเฉน ปริสิพฺพิตาฯ
[179]
วิจฺฉิกาฬิกตา สีหพฺยคฺฆุทฺทาชินทีปินํ;
มชฺชารกาฬโกลูกจมฺเมหิ จ ปริกฺขฏา;
ปาทุกา สงฺกมนียา, โกจิ ธาเรยฺย ทุกฺกฏํฯ
[180]
นีลาทิวณฺณํ สกลํ, ปุญฺฉิตฺวา เวกเทสกํ;
อุปาหนา วฬญฺเชยฺย, หาเรตฺวา ขลฺลกาทิกนฺติฯ
23. อโนโลกิยนิทฺเทโส
อโนโลกิยนฺติ –
[181]
สารตฺโต อิตฺถิยา โยนิํ, มุขํ วา ภิกฺขทายิยา;
ปรสฺส ปตฺตมุชฺฌานสญฺญี วา อตฺตโน มุขํ;
อาทาโสทกปตฺเต วา, โอโลเกยฺยสฺส ทุกฺกฏนฺติฯ
24. อญฺชนีนิทฺเทโส
อญฺชนีติ –
[182]
วฏฺฏาฏฺฐโสฬสํสา วา, มฏฺฐา วฏฺฏติ อญฺชนี;
ติสฺโสปิ มูเล คีวายํ, เลขา เอกาว พนฺธิตุํฯ
[183]
ยํ กิญฺจิ รูปํ มาลาทิกมฺมํ มกรทนฺตกํ;
โคมุตฺตกฑฺฒจนฺทาทิ-วิการํ เนตฺถ วฏฺฏติฯ
[184]
ลพฺเภกวณฺณสุตฺเตน, สิพฺพิตุํ ถวิกา ตถา;
สิปาฏิ กุญฺจิกาโกโส, สลากาปิ อจิตฺตกาฯ
[185]