นิพฺพฏฺฏพีชํ โนพีช-มกตญฺจาปิ กปฺปติ;
กฏาหพทฺธพีชานิ, พหิทฺธา วาปิ การเยฯ
[128]
เอกาพทฺเธสุ พีเชสุ, ภาชเน วาปิ ภูมิยํ;
กเต จ กปฺปิเยกสฺมิํ, สพฺเพสฺเวว กตํ ภเวฯ
[129]
นิกฺขิตฺเต กปฺปิยํ กตฺวา, มูลปณฺณานิ ชายรุํ;
กปฺปิยํ ปุน กาเรยฺย, ภูตคาโม หิ โส ตทาฯ
[130]
สปณฺโณ วา อปณฺโณ วา, เสวาโลทกสมฺภโว;
เจติยาทีสุ เสวาโล, นิพฺพฏฺฏทฺวตฺติปตฺตโก;
ภูตคาโมว พีชมฺปิ, มูลปณฺเณ วินิคฺคเตฯ
[131]
ฆฏาทิปิฏฺเฐ เสวาโล, มกุฬํ อหิฉตฺตกํ;
ทุกฺกฏสฺเสว วตฺถูนิ, ผุลฺลมพฺยวหาริกํฯ
[132]
ลาขานิยฺยาสฉตฺตานิ, อลฺลรุกฺเข วิโกปิย;
คณฺหโต ตตฺถ ปาจิตฺติ, ฉินฺทโต วาปิ อกฺขรํฯ
[133]
ปีเฬตุํ นาฬิเกราทิํ, ทารุมกฺกฏกาทินา;
ฉินฺทิตุํ คณฺฐิกํ กาตุํ, ติณาทิํ น จ กปฺปติฯ
[134]
ภูตคามํ ว พีชํ วา, ฉินฺท ภินฺโทจินาหิ วา;
ผาเลหิ วิชฺฌ ปจ วา, นิยเมตฺวา น ภาสเยฯ
[135]
อิมํ กโรหิ กปฺปิยํ, อิมํ คณฺเหทมาหร;
อิมํ เทหิ อิมํ โสเธเหวํ วฏฺฏติ ภาสิตุนฺติฯ
14. ภูมินิทฺเทโส
ภูมิโยติ –
[136]
สมฺมุตุสฺสาวนนฺตา จ, โคนิสาที คหาปติ;
กปฺปิยา ภูมิโย ยาสุ, วุตฺถํ ปกฺกญฺจ กปฺปติฯ
[137]
วาสตฺถาย กเต เคเห, สงฺฆิเก เวกสนฺตเก;
กปฺปิยา กุฏิ ลทฺธพฺพา, สหเสยฺยปฺปโหนเกฯ
[138]
เคเห สงฺฆสฺส เวกสฺส, กรมาเนวมีรยํ;
ปฐมิฏฺฐกถมฺภาทิํ, ฐเปยฺยุสฺสาวนนฺติกา;
‘‘กปฺปิยกุฏิํ กโรม, กปฺปิยกุฏิํ กโรมา’’ติฯ
[139]
เยภุยฺเยนาปริกฺขิตฺโต, อาราโม สกโลปิ วา;
วุจฺจเต ‘‘โคนิสาที’’ติ, สมฺมุตี สงฺฆสมฺมตาฯ
[140]
ภิกฺขุํ ฐเปตฺวา อญฺเญหิ, ทินฺโน เตสํว สนฺตโก;
อตฺถาย กปฺปกุฏิยา, เคโห คหปตี มโตฯ
[141]
อกปฺปกุฏิยา วุตฺถสปฺปิอาทีหิ มิสฺสิตํ;
วเชยฺย อนฺโตวุตฺถตฺตํ, ปุริมํ กาลิกทฺวยํฯ
[142]
เตเหว ภิกฺขุนา ปกฺกํ, กปฺปเต ยาวชีวิกํ;
นิรามิสํว สตฺตาหํ, สามิเส สามปากตาฯ
[143]
อุสฺสาวนนฺติกา เยหิ, ถมฺภาทีหิ อธิฏฺฐิตา;
เตสุเยวาปนีเตสุ, ตทญฺเญสุปิ ติฏฺฐติฯ
[144]
สพฺเพสุ อปนีเตสุ, ภเว ชหิตวตฺถุกา;
โคนิสาที ปริกฺขิตฺเต, เสสา ฉทนวิพฺภมาติฯ
15. อุปชฺฌาจริยวตฺตนิทฺเทโส
อุปชฺฌาจริยวตฺตานีติ –
[145]
นิสฺสายุปชฺฌาจริเย, วสมาโน สุเปสโล;
ทนฺตกฏฺฐาสนํ โตยํ, ยาคุํ กาเล ทเท สทาฯ
[146]
ปตฺเต วตฺตํ จเร คาม-ปฺปเวเส คมนาคเม;
อาสเน ปาทปีเฐ จ, กถโลปาหนจีวเรฯ
[147]
ปริโภชนียปานีย-วจฺจปฺปสฺสาวฐานิสุ ;
วิหารโสธเน วตฺตํ, ปุน ปญฺญาปเน ตถาฯ
[148]