[120] โย ปน นิสฺสคฺคิํ นิสฺสชฺชิตพฺพํ อนิสฺสชฺชิตฺวา วินยกมฺมํ อกตฺวา ปริภุญฺเชยฺย, ตสฺส ทุกฺกฏํฯ โย วา ปเรน วินยกมฺมตฺถาย นิสฺสฏฺฐํ สกสญฺญาย น ทเทยฺย, ตสฺสาปิ ทุกฺกฏํฯ อญฺญเถตรนฺติ เอตฺถ อญฺญถาติ เถยฺยสญฺญาย สเจ น ทเทยฺย, อิตรํ ตสฺส อคฺฆวเสน ปาราชิกญฺจ ถุลฺลจฺจยญฺจ ทุกฺกฏญฺจ โหตีติ อตฺโถฯ นิสฺสคฺคิยวินิจฺฉโยฯ

นิสฺสคฺคิยนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

12. ปาจิตฺติยนิทฺเทสวณฺณนา

[121] อิทานิ ปาจิตฺติยานิ ทสฺเสตุํ ‘‘ปาจิตฺตี’’ติ มาติกาปทํ อุทฺธริตฺวา ‘‘มุสาวาโทมสาวาเท, เปสุญฺญหรเณ’’ติอาทิ วุตฺตํฯ ตตฺถ มุสาวาเท จ โอมสวาเท จ เปสุญฺญหรเณ จ ปาจิตฺติ วุตฺตาติ สมฺพนฺโธฯ เอวํ เสเสสุปิฯ เอตฺถ ปน ‘‘อทิฏฺฐํ, อสุตํ, อมุตํ , อวิญฺญาตํ, ทิฏฺฐํ, สุตํ, มุตํ, วิญฺญาต’’นฺติ (ปาจิ. 3; ปาจิ. อฏฺฐ. 3) ปุพฺเพปิ ‘‘มุสา ภณิสฺสามี’’ติ เจเตตฺวา วจนกฺขเณว ‘‘มุสา ภณามี’’ติ ชานิตฺวา ชานนฺตสฺเสว มุสาภณเน ปาจิตฺติ นาม อาปตฺติ โหตีติ อตฺโถฯ ยสฺส ภณติ, โส ตํ น สุณาติ, อาปตฺติ น โหติ (กงฺขา. อฏฺฐ. มุสาวาทสิกฺขาปทวณฺณนา)ฯ