เมนู

กสฺมา ? ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ยํ กโรนฺโต ปฏิคฺคณฺหาติ, สฺเวว ปฏิคฺคโห กโต, น ปุน ปฏิคฺคเหตพฺโพ’’ติ (มหาว. 268) วุตฺตตฺตาฯ

[112] ทุรูปจิณฺเณติ ทุปฺปรามฏฺเฐ ผลิกรุกฺขวลฺลิอาทิํ จาเลนฺตสฺส วา อามิสภริตภาชนํ อปฺปฏิคฺคหิตํ ปรามสนฺตสฺส วา ทุรูปจิณฺณทุกฺกฏํ โหตีติ อตฺโถฯ รโชกิณฺเณติ ภิกฺขาย จรนฺตสฺส ปตฺเต ปติตรชํ อปฺปฏิคฺคเหตฺวา ปุน ภิกฺขํ คณฺหโต วินยทุกฺกฏํ โหตีติ อตฺโถฯ อถุคฺคหปฺปฏิคฺคเหติ อถ อุคฺคหปฺปฏิคฺคเห, อตฺตนา เอว อุคฺคเหตฺวา คหิเตติ อตฺโถฯ อกปฺปิยกุฏิยํ อนฺโตวุตฺเถ จ ยตฺถ กตฺถจิ ภิกฺขุนา สยํปกฺเก จ อตฺตนา วา ปเรน วา อกปฺปิยกุฏิยํ อนฺโตปกฺเก จาติ สพฺพตฺถ ทุกฺกฏนฺติ อธิปฺปาโยฯ ปฏิคฺคาหวินิจฺฉโยฯ

ปฏิคฺคาหนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

10. อกปฺปิยมํสนิทฺเทสวณฺณนา

[113] อิทานิ มํเสสุ ปฏิปชฺชิตพฺพาการํ ทสฺเสตุํ ‘‘มํเสสุ จ อกปฺปิย’’นฺติ อุทฺธฏํฯ อกปฺปิยมํสมฺหิ ทสฺสิเต กปฺปิยมํสํ ทสฺสิตเมว โหติ ปาริเสสนเยนฯ อุรคสฺส จาติ เอตฺถ สพฺโพปิ อุรโค น กปฺปติฯ

[114] เอตฺตาวตา ชาติวเสน ทสวิธมฺปิ อกปฺปิยมํสํ ทสฺเสตฺวา อิทานิ กปฺปิยมํเสสุปิ อกปฺปิยวิธิํ ทสฺเสตุํ ‘‘อุทฺทิสฺสกตมํสญฺจ, ยญฺจ อปฺปฏิเวกฺขิต’’นฺติ วุตฺตํฯ ตตฺถ ปญฺจสุ สหธมฺมิเกสุ ยสฺส กสฺสจิ ยํ กิญฺจิ อุทฺทิสฺส กตํ อุทฺทิสฺสกตํ นาม, ตํ ปน ชานิตฺวา ปริภุญฺชิตุํ สพฺเพสมฺปิ น วฏฺฏติ, อชานนฺตานํ อนาปตฺติฯ มจฺเฉสุปิ เอเสว นโยฯ

อปฺปฏิเวกฺขิตนฺติ อนุปปริกฺขิตํ, อนาปุจฺฉิตนฺติ อตฺโถฯ ‘‘น ภิกฺขเว อปฺปฏิเวกฺขิตฺวา มํสํ ปริภุญฺชิตพฺพํ, โย ปริภุญฺเชยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา’’ติ (มหาว. 281) วุตฺตํฯ มจฺเฉสุ ปน อาปุจฺฉนกิจฺจํ นตฺถิ อกปฺปิยมจฺฉานํ นตฺถิตายาติ วทนฺติฯ อิทานิ เอเตสุ อาปตฺติเภทํ ทสฺเสตุํ ‘‘ถุลฺลจฺจย’’นฺติอาทิมาหฯ ตํ สพฺพํ (กงฺขา. อฏฺฐ. สนฺนิธิการกสิกฺขาปทวณฺณนา) อุตฺตานเมวฯ

[115] อิทานิ น เกวลํ อิเมสํ มนุสฺสาทีนํ มํสเมว อกปฺปิยํ, อฏฺฐิอาทีนิปิ อกปฺปิยานีติ ทสฺเสตุํ ‘‘อฏฺฐีปี’’ติอาทิ วุตฺตํฯ ตตฺถ (มหาว. อฏฺฐ 281) โลมมฺเปสนฺติ โลมมฺปิ เอสํ อกปฺปิยมํสวตฺถูนนฺติ อตฺโถฯ สจิตฺตกํ วาติ เอเตสุ ปน อุทฺทิสฺสกตเมว สจิตฺตกํ, เสสา อจิตฺตกาติฯ อกปฺปิยมํสวินิจฺฉโยฯ

อกปฺปิยมํสนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

11. นิสฺสคฺคิยนิทฺเทสวณฺณนา

[116-7] อิทานิ อจฺโจฬาริกานํ วเสน ทสฺเสตุํ ‘‘อรูปิย’’นฺติอาทิ อารทฺธํฯ อญฺญถาปิ ยุตฺติ ปริเยสิตพฺพาฯ ตตฺถายํ สงฺเขปตฺโถ (ปารา. 591; ปารา. อฏฺฐ. 2.589; กงฺขา. อฏฺฐ. ชาตรุปสิกฺขาปทวณฺณนา) – โย รูปิเยน อรูปิยญฺจ ปริวตฺเตยฺย, โย จ อิตเรน จ อรูปิเยน รูปิยํ ปริวตฺเตยฺย, ตสฺส นิสฺสคฺคิยํ โหตีติฯ

อิทานิ รูปิยญฺจ อรูปิยญฺจ ทสฺเสตุํ ‘‘อิธ รูปิย’’นฺติอาทิ อารทฺธํฯ เอตฺถ (ปารา. 589; กงฺขา. อฏฺฐ. ชาตรุปสิกฺขาปทวณฺณนา) สชฺฌุ สิงฺคีติ สชฺฌูติ รชตํฯ สิงฺคีติ สุวณฺณํฯ