ยสฺส กสฺสจิ โหตีติ ยสฺส กสฺสจิ อตฺถาย โหตีติ โยชนาฯ นิวตฺติตุํ วฏฺฏตีติ ‘‘ภตฺตํ คณฺหถา’’ติ อวุตฺตตฺตา นิวตฺติตุํ วฏฺฏติฯ สมฺพนฺธํ กตฺวาติ ‘‘นิวตฺตถ ภนฺเต’’ติ ภนฺเตสทฺเทน อพฺยวหิตํ กตฺวาฯ นิสีทถ ภนฺเต, ภตฺตํ คณฺหถาติ ภนฺเตสทฺเทน พฺยวหิตํ กตฺวา วุตฺเต ‘‘นิสีทถา’’ติปเท นิสีทิตุํ วฏฺฏติฯ อถ ภนฺเตสทฺเทน พฺยวหิตํ อกตฺวา ‘‘นิสีทถ, ภตฺตํ คณฺหถา’’ติ สมฺพนฺธํ กตฺวา วุตฺเต นิสีทิตุํ วฏฺฏติฯ อิจฺเจตํ นยํ อติทิสติ ‘‘เอเสว นโย’’ติอิมินาติฯ ทุติยํฯ

3. ปรมฺปรโภชนสิกฺขาปทํ

[221] ตติเย ‘‘น โข…เป.… กโรนฺตี’’ติปาฐสฺส อตฺถสมฺพนฺธํ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘เยน นิยาเมนา’’ติอาทิฯ ตตฺถ ‘‘เยน นิยาเมนา’’ติอิมินา ‘‘ยถยิเม มนุสฺสา’’ติ เอตฺถ ยถาสทฺทสฺส ยํสทฺทตฺถภาวํ ทสฺเสติฯ เตนาติ เตน นิยาเมนฯ อิมินา ยถาสทฺทสฺส นิยมนิทฺทิฏฺฐภาวํ ทสฺเสติฯ ‘‘ญายตี’’ติอิมินา กิริยาปาฐเสสํ ทสฺเสติฯ ‘‘สาสนํ วา ทานํ วา’’ติปเทหิ อิทํสทฺทสฺส อตฺถํ ทสฺเสติฯ พุทฺธปฺปมุเข สงฺเฆติ สมฺปทานตฺเถ เจตานิ ภุมฺมวจนานิ, พุทฺธปฺปมุขสฺส สงฺฆสฺส ทานํ วาติ อตฺโถฯ ‘‘ปริตฺต’’นฺติอิมินา โอรกสทฺทสฺส อตฺถํ ทสฺเสติฯ ‘‘ลามก’’นฺติอิมินา ปริตฺตสทฺทสฺส ปริวารตฺถํ นิวตฺเตติฯ กิโร เอว ปติภาเว นิยุตฺโต กิรปติโกติ อตฺถํ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘กิรปติโกติ เอตฺถา’’ติ อาทิฯ โสติ กิรปติโกฯ กมฺมํ กาเรตีติ สมฺพนฺโธฯ อุปจารวเสนาติ โวหารวเสน, อุปลกฺขณวเสน, ปธานวเสน วาติ อตฺโถฯ น เกวลํ พทราเยว, อญฺเญปิ ปน พหู ขาทนียโภชนียา ปฏิยตฺตาติ อธิปฺปาโยฯ พทเรน มิสฺโส พทรมิสฺโส, พทรสาฬโวติ อาห ‘‘พทรสาฬเวนา’’ติฯ พทรจุณฺเณน มิสฺโส มธุสกฺขราทิ ‘‘พทรสาฬโว’’ติ วุจฺจติฯ