เมนู

อาปนฺโน กมฺมกโตติ เอตฺถ ‘‘อาปนฺโน’’ติ ปทํ ‘‘กมฺมกโต’’ติ ปทสฺส การณทสฺสนนฺติ อาห ‘‘อาปตฺติํ อาปนฺโน, ตปฺปจฺจยาว สงฺเฆน กมฺมํ กตํ โหตี’’ติฯ ตปฺปจฺจยาวาติ ตํอาปตฺติอาปนฺนสงฺขาตา การณา เอวฯ

นปฺปฏิปฺปสฺสมฺภนวคฺควณฺณนา

[420] อยนฺติ กมฺมกโต ภิกฺขุ, น วตฺตตีติ สมฺพนฺโธฯ อนุโลมวตฺเตติ กตกมฺมสฺส อนุโลเม วตฺเตฯ อสฺสาติ ภิกฺขุสฺสฯ สรชฺชุโกติ สห กมฺมสงฺขาตาย รชฺชุยาติ สรชฺชุโกฯ

[421] สมคฺเคหิ ภิกฺขูหีติ สมฺพนฺโธฯ หีติ สจฺจํฯ อจฺจยํ เทสาเปตฺวาติ อญฺญมญฺญํ โทสํ เทสาเปตฺวาฯ ติณวตฺถารกสมถํ วาติ วาสทฺโท อตฺถนฺตรวิกปฺโปฯ ตตฺร เจติ เอตฺถ สทฺโท กมฺมวิสโย, เจสทฺโท สเจปริยาโยติ อาห ‘‘สเจ ตาทิเส กมฺเม’’ติฯ ทิฏฺฐาวิกมฺมมฺปิ กตฺวาติ ทิฏฺฐาวิกมฺมํ กตฺวาปีติ โยชนาฯ ปิสทฺเทน อกตฺวาปีติ สมฺปิณฺเฑติฯ ยตฺร ปนาติ กมฺเม ปนฯ ตตฺถาติ กมฺเมฯ ปกฺกมิตพฺพนฺติ สงฺคามาวจเรน ปกฺกมิตพฺพํฯ

[422] อุสฺสิตมนฺตีติ เอตฺถ อุสฺสิตํ มนฺตี อุสฺสิตมนฺตีติ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘โลภ…เป.… ภาสิตา’’ติฯ ตตฺถ ‘‘โลภโทส โมหมานุสฺสนฺนํ วาจ’’นฺติ อิมินา อุสฺสิตปทสฺส อตฺถํ ทสฺเสติฯ ‘‘ภาสิตา’’ติ อิมินา ‘‘มนฺตี’’ติ ปทสฺส อตฺถํ ทสฺเสติฯ นิสฺสิตชปฺปีติ เอตฺถ อญฺญนิสฺสิตํ ชปฺปเมตสฺสาติ นิสฺสิตชปฺปีติ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘อตฺตโน’’ติอาทิฯ เอตฺถ ชปฺปนฺติ วจนํฯ ชปฺป วจเนติ หิ ธาตุปาเฐสุ วุตฺตํฯ อุสฺสทยุตฺตนฺติ โลภาทิอุสฺสทยุตฺตํ, วจนนฺติ สมฺพนฺโธฯ เอวมญฺญนฺติ เอวํ อตฺตนา อญฺญํฯ กถานุสนฺธิวจเนติ โจทกจุทิตกานํ กถาย อนุสนฺธิวจเนฯ เอตฺถ ‘‘วจเน’’ติ อิมินา ‘‘ภาสานุสนฺธี’’ติ เอตฺถ ภาสสทฺโท วจนปริยาโยติ ทสฺเสติฯ

อุสฺสาเรตีติ อุทฺธํ คมาเปติฯ อิมินา อุสฺสาเทติ อุปริ คมาเปตีติ อุสฺสาเทตาติ วจนตฺถํ ทสฺเสติฯ