2. คณโภชนสิกฺขาปทํ

[209] ทุติเย ปหีนลาภสกฺการสฺส เหตุํ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘โส กิรา’’ติอาทิฯ โสติ เทวทตฺโตฯ ‘‘อโหสี’’ติ จ ‘‘ปากโฏ ชาโต’’ติ จ โยเชตพฺโพฯ อชาตสตฺตุนาติ อชาตสฺเสเยว ปิตุราชสฺส สตฺตุภาวโต อชาตสตฺตุนา, ‘‘มาราเปตฺวา’’ติปเท การิตกมฺมํฯ ราชานนฺติ พิมฺพิสารราชํ, ‘‘มาราเปตฺวา’’ติปเท ธาตุกมฺมํฯ อภิมาเรติ อภินิลียิตฺวา ภควโต มารณตฺถาย เปสิเต ธนุธเรฯ คูฬฺหปฏิจฺฉนฺโนติ คุหิโต หุตฺวา ปฏิจฺฉนฺโนฯ ปริกถายาติ ปริคุหนาย กถายฯ ‘‘ราชานมฺปี’’ติปทํ ‘‘มาราเปสี’’ติปเท ธาตุกมฺมํฯ ปวิชฺฌีติ ปวฏฺเฏสิฯ ตโตติ ตโต วุตฺตโต ปรํ อุฏฺฐหิํสูติ สมฺพนฺโธฯ นคเร นิวสนฺตีติ นาคราฯ ราชาติ อชาตสตฺตุราชาฯ สาสนกณฺฏกนฺติสาสนสฺส กณฺฏกสทิสตฺตา สาสนกณฺฏกํฯ ตโตติ นีหรโตฯ อุปฏฺฐานมฺปีติ อุปฏฺฐานมฺปิ, อุปฏฺฐานตฺถายปิ วาฯ อญฺเญปีติ ราชโต อญฺเญปิฯ อสฺสาติ เทวทตฺตสฺสฯ กิญฺจิ ขาทนียโภชนียํ ‘‘ทาตพฺพ’’นฺติ อิมินา โยเชตพฺพํฯ กิญฺจิ วา อภิวาทนาทิ ‘‘กาตพฺพ’’นฺติ อิมินา สมฺพนฺโธฯ กุเลสุ วิญฺญาเปตฺวา ภุญฺชนสฺส เหตุํ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘มา เม’’ติอาทิฯ โปเสนฺโต หุตฺวา ภุญฺชตีติ สมฺพนฺโธฯ

[211] ภตฺตํ อนธิวาเสนฺตานํ กสฺมา จีวรํ ปริตฺตํ อุปฺปชฺชตีติ อาห ‘‘ภตฺตํ อคณฺหนฺตาน’’นฺติอาทิฯ

[212] จีวรการเก ภิกฺขู ภตฺเตน กสฺมา นิมนฺเตนฺตีติ อาห ‘‘คาเม’’ติอาทิฯ

[215] นานาเวรชฺชเกติ เอตฺถ รญฺโญ อิทํ รชฺชํ, วิสทิสํ รชฺชํ วิรชฺชํ, นานปฺปการํ วิรชฺชํ นานาวิรชฺชํฯ นานาวิรชฺเชหิ อาคตา นานาเวรชฺชกาฯ มชฺเฌ วุทฺธิ โหตีติ อาห ‘‘นานาวิเธหิ อญฺญรชฺเชหิ อาคเต’’ติฯ อญฺญรชฺเชหีติ ราชคหโต อญฺเญหิ รชฺเชหิฯ รญฺชิตพฺพนฺติ รญฺชนฺติ วุตฺเต นิคฺคหิตสฺส อนาสนํ สนฺธาย วุตฺตํ ‘‘นานาเวรญฺชเกอิติปิ ปาโฐ’’ติฯ

[218] คณโภชเนติ คณสฺส โภชนํ คณโภชนํ, คณโภชนสฺส โภชนํ คณโภชนํ, ตสฺมิํ คณโภชเน ปาจิตฺติยนฺติ อตฺโถฯ ‘‘รตฺตูปรโต’’ติอาทีสุ (ที. นิ. 1.10; ม. นิ. 1.293) วิย เอกสฺส โภชนสทฺทสฺส โลโป ทฏฺฐพฺโพฯ นนุ อุโปสเถ วิย ทฺเว ตโย คโณ นามาติ อาห ‘‘อิธ คโณ นาม จตฺตาโร’’ติอาทิฯ เตน ทฺเว ตโย คโณ นาม น โหนฺติ, จตฺตาโร ปน อาทิํ กตฺวา ตทุตฺตริ คโณ นามาติ ทสฺเสติฯ ตํ ปเนตนฺติ เอตฺถ เอตสทฺโท วจนาลงฺกาโร ทฺวีสุ สพฺพนาเมสุ ปุพฺพสฺเสว เยภุยฺเยน ปธานตฺตาฯ ปสวตีติ วฑฺฒติ, ชายตีติ อตฺโถฯ เววจเนน วาติ ‘‘ภตฺเตน นิมนฺเตมิ, โภชเนน นิมนฺเตมี’’ติ ปริยาเยน วาฯ ภาสนฺตเรน วาติ มูลภาสาโต อญฺญาย ภาสาย วาฯ เอกโต นิมนฺติตา ภิกฺขูติ สมฺพนฺโธฯ หีติ สจฺจํ, ยสฺมา วาฯ ปมาณนฺติ การณํฯ ‘‘จตฺตาโร’’ติ ลิงฺควิปลฺลาสํ กตฺวา ‘‘วิหาเร’’ติปเทน โยเชตพฺพํฯ ฐิเตสุเยวาติ ปทํ นิทฺธารณสมุทาโยฯ เอโก นิมนฺติโตติ สมฺพนฺโธฯ