เมนู

คหนมิจฺฉาทิฏฺฐินฺติ คหนสทิสํ มิจฺฉาทิฏฺฐิํ ปวนสทิสํ มิจฺฉาทิฏฺฐินฺติ อตฺโถฯ พลวนฺเต จาติ เอตฺถ สทฺโท สพฺพกมฺเมสุ โยเชตพฺโพฯ นิสฺสิตตฺตาติ เอกสฺส นิสฺสิตตฺตาฯ พลวนิสฺสิโต จาติ เอตฺถาปิ จ สทฺโท สพฺพกตฺตูสุ โยเชตพฺโพฯ ตสฺสาติ วิสมาทินิสฺสิตสฺสฯ

โสติ สามเณโรฯ มงฺกุภูตาตฺถาติ มงฺกู หุตฺวา ภูตา, มงฺกุํ วา ปตฺตา อตฺถ ภวถาติ อตฺโถฯ เตติ ปราชยภิกฺขูฯ ตสฺสาติ สามเณรสฺสฯ โสติ สามเณโรฯ เตติ ปราชยภิกฺขูฯ นฺติ สามเณรํฯ โสติ ทหโรฯ ตโตติ สนฺนิปาตการณาฯ หิยฺโยติ อนนฺตราตีตาเหฯ อิตีติ เอวํ วเทติฯ โสติ ทหโรฯ อิทํ สิกฺขาปทํ ปญฺญตฺตนฺติ โยชนาฯ คจฺฉาติ คจฺฉาหิฯ อิตีติ เอวํ วตฺตพฺโพติ โยชนาฯ

สงฺเฆน สทฺธิํ อธิกรณํ วินิจฺฉินิตฺวา ปริเวณคตํ เอกํ ภิกฺขุนฺติ โยชนาฯ กิสฺสาติ เกน การเณนฯ เอวํ อิมินากาเรน วินิจฺฉิตพฺพํ นนูติ โยชนาฯ โสติ วินิจฺฉยการโก ภิกฺขุฯ ฉนฺททายโก สุวิญฺเญยฺโยเยวฯ

อธิกรณนิทานาทิวณฺณนา

[342] กิํนิทานนฺติอาทีสุ ฉสุ ปเทสุ สมาสภาวํ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘กิํนิทานมสฺสา’’ติอาทิฯ อสฺสาติ วิวาทาธิกรณสฺสฯ ‘‘กิํนิทาน’’นฺติ ปทานํ สติปิ สมาสภาเว พฺยญฺชนนฺตปกติกตฺตา ‘‘กิ’’นฺติ นิคฺคหิตนฺตภาเวน อุจฺจารณํ กาตพฺพํฯ สพฺพาเนตานีติ สพฺพานิ นิทานนฺติอาทีนิ เอตานิ ปทานิฯ เววจนานีติ เอกสฺมิํเยว ‘‘การณ’’นฺติ อตฺเถ วิวิธานิ วจนานิ วิวจนานิ, ตานิเยว เววจนานิฯ อถ วา วิวิธํ วจนเมตสฺสตฺถสฺสาติ วิวจนํ, การณสงฺขาโต อตฺโถ, อภิเธยฺยอภิธานภาเวน สมฺพนฺธตฺตา วิวจนสฺส เอตานิ เววจนานิ, ปทานิฯ

‘‘อฏฺฐารสเภทกรวตฺถุสงฺขาโต’’ติ อิมินา วิวาทสรูปํ ทสฺเสติฯ วิวาทนฺติ อฏฺฐารสเภทกรวตฺถุสงฺขาตํ วิวาทํฯ