เมนู

ตตฺถาติ สมุฏฺฐานนิยมสมฺเภทนิทานสงฺขาเตสุ ตีสุ, นิทฺธารเณ ภุมฺมํฯ อิตรํ ปนาติ สมุฏฺฐานนิยมสมฺเภเทหิ อญฺญํ ปนฯ

อาฬวีติ อาฬวิยํฯ สกฺเกสุ ภคฺเคสุ จาติ เอตฺถ ชนปทนามตฺตา พหุวจนวเสน วุตฺตํฯ

ทฺวีสุ วิภงฺเคสุ ปญฺญตฺตํ ยํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตีติ โยชนาฯ ‘‘วิภงฺเคสู’’ติ อิมินา วิภงฺเคติ เอตฺถ สุการโลโปติ ทสฺเสติฯ ตสฺสาติ สิกฺขาปทสฺสฯ ยถาญายนฺติ ยุตฺติยา อนุรูปํฯ นฺติ สมุฏฺฐานํฯ เม สุณาถาติ มม สนฺติกา สุณาถฯ อิตีติ อยมตฺโถฯ

กถินนฺติ ปฐมกถินสมุฏฺฐานํฯ อนนุญฺญาตาย สทฺธินฺติ อนนุญฺญาตสมุฏฺฐาเนน สทฺธิํฯ สทิสา อิธ ทิสฺสเรติ เอตฺถ อิธสทฺโท อตฺถปกรณวเสน อุภโตวิภงฺควิสโยติ อาห ‘‘อิธ อุภโตวิภงฺเค’’ติฯ ‘‘สทิสานี’’ติ อิมินา สทิสาติ เอตฺถ นิการสฺสาการาเทโส ทสฺสิโตฯ ‘‘ทิสฺสนฺตี’’ติ อิมินา ทิสฺสเรติ เอตฺถ อนฺติสทฺทสฺส เรกาโร (นิรุตฺติทีปนิยํ 570 สุเต) ทสฺสิโตฯ

สมุฏฺฐานสีโส

ปฐมปาราชิกสมุฏฺฐานวณฺณนา

[258] กิมตฺถํ ‘‘เมถุนํ สุกฺกสํสคฺโค’’ติอาทิวจนํ วุตฺตนฺติ อาห ‘‘อิทานี’’ติอาทิฯ ตตฺถ ตตฺถาติ ‘‘เมถุนํ สุกฺกสํสคฺโค’’ติอาทิวจเนฯ สมุฏฺฐานสีสนฺติ สมุฏฺฐานานํ, สมุฏฺฐาเนสุ วา สีสํฯ เสสานีติ ปฐมปาราชิกโต เสสานิ ปญฺจสตฺตติ สิกฺขาปทานิฯ เตนาติ ปฐมปาราชิเกนฯ ‘‘สุกฺกสํสคฺโค’’ติอาทิวจนํ สํวณฺเณนฺโต อาห ‘‘ตตฺถา’’ติอาทิฯ ตตฺถ ตตฺถาติ ‘‘สุกฺกสํสคฺโค’’ติอาทิวจเนฯ

ขุทฺทกวณฺณนาวสาเนติ ขุทฺทกฏฺฐกถาย อวสาเนฯ

ลิงฺควิปริยาโยติ ลิงฺควิปลฺลาโสฯ กายมานสิกา กตาติ เอตฺถ กายมานเสสุ ปวตฺตา กายมานสิกาติ วุตฺเต สมุฏฺฐานาติ อาห ‘‘กายจิตฺตสมุฏฺฐานา กตา’’ติฯ