เมนู

คตวิหาเร อภุญฺชิตฺวาว โคจรคามํ อนุปฺปตฺเตหิ ภิกฺขูหิ ปตฺตา น ทาตพฺพาติ โยชนาฯ วิหารฏฺฐกํ ภตฺตนฺติ วิหาเร ฐิตํ ภตฺตํฯ

ปกฺขิกภตฺตาทิกถา

นฺติ ภตฺตํ ทิยฺยตีติ สมฺพนฺโธฯ จาตุทฺทสีปญฺจทฺทสีปญฺจมีอฏฺฐมีติ อภิลกฺขิเตสูติ โยชนาฯ กมฺมปฺปสุเตหีติ กมฺมูปจเยหิฯ อิเมหิ ปาเฐหิ ปกฺเขสุ ทาตพฺพํ ปกฺขิกนฺติ วจนตฺถํ ทสฺเสติฯ นฺติ ปกฺขิกภตฺตํฯ ‘‘โหตี’’ติ ปเท วุตฺตกตฺตา, ‘‘คาเหตฺวา’’ติ ปเท ธาตุกมฺมํ, ‘‘ภุญฺชิตพฺพ’’นฺติ ปเท วุตฺตกมฺมํฯ สพฺเพสนฺติ ภิกฺขูนํฯ เยสนฺติ ภิกฺขูนํฯ มนฺทาติ อปฺปาฯ นฺติ สลากภตฺตํฯ ปณีตํ เทนฺตีติ ปณีตํ กตฺวา เทนฺติฯ ลูขภตฺตนฺติ อสินิทฺธภตฺตํฯ

ยํ ภตฺตํ อตฺตนา ภุญฺชติ, ตเทว ทิยฺยตีติ โยชนาฯ อิมินา อุโปสเถ ทาตพฺพํ อุโปสถิกนฺติ วจนตฺถํ ทสฺเสติฯ อุโปสเถติ อุโปสถทิวเสฯ เอตฺถ จ ปญฺจทฺทสิยํ สเจ ทายกา ‘‘ปกฺขิก’’นฺติ วตฺวา เทนฺติ, ปกฺขิกํ นามฯ อถ ‘‘อุโปสถิก’’นฺติ วตฺวา เทนฺติ, อุโปสถิกํ นามาติ วิเสโสฯ ปาฏิปเทติ ปาฏิปททิวเสฯ อุโปสถกมฺเมนาติ อุโปสถกมฺเมน เหตุภูเตนฯ ‘‘ปาฏิปเท ทิยฺยนกทาน’’นฺติ อิมินา ปาฏิปเท ทาตพฺพํ ปาฏิปทิกนฺติ วจนตฺถํ ทสฺเสติฯ ตมฺปิ อุภยนฺติ อุโปสถิกปาฏิปทิกวเสน อุภยมฺปิ ตํ ภตฺตํฯ อิติ อิมานีติ เอตฺถ อิมสทฺเทน อิติสทฺทสฺส อิมสทฺทตฺถภาโว ทสฺสิโต โหติฯ สตฺตปิ ภตฺตานีติ อิมสฺมิํ เสนาสนกฺขนฺธเก อาคตานิ สงฺฆภตฺตาทีนิ สตฺตปิ ภตฺตานิฯ

อปรานิปิ จตฺตาริ ภตฺตานีติ สมฺพนฺโธฯ ตตฺถาติ จตูสุ ภตฺเตสุฯ ‘‘อาคนฺตุกานํ ทินฺน’’นฺติอาทินา อาคนฺตุกภตฺตนฺติ ปทสฺส จตุตฺถีมชฺเฌโลปสมาสํ ทสฺเสติฯ อญฺญตฺถ ปน ‘‘อาคนฺตุกสฺส อตฺถาย อาภต’’นฺติอาทินา ฉฏฺฐีมชฺเฌโลปสมาสํ ทสฺเสติฯ