อิมินา อนิกฺขิตฺตวตฺตภิกฺขุนา วิย ภิกฺขุนิยาปิ อนฺโตอุปจารสีมคตานํเยว อาโรเจตพฺพํ, น คาเม ฐิตานมฺปิ คนฺตฺวา อาโรเจตพฺพนฺติ ทีเปติฯ อุโปสเถติ อุโปสถทิวเสฯ เอเสว นโย ปวารณายปิฯ เทวสิกนฺติ ทิวเส ทิวเสฯ ตสฺมิํ คาเมติ ภิกฺขุนีนํ วสนคาเมฯ อญฺญตฺราติ ภิกฺขุนีนํ วสนคามโต อญฺญสฺมิํ คาเมฯ ตตฺราติ ภิกฺขุนีนํ วสนคามํฯ ทสฺเสตฺวาติ ภิกฺขุนีนํ ทสฺเสตฺวาฯ ตายาติ มานตฺตจารินิยาฯ วิหารนฺติ ภิกฺขูนํ วิหารํฯ อุปจารสีมายาติ อุปจารสีมโต พหีติ สมฺพนฺโธฯ อยนฺติ มานตฺตจารินีฯ

วีสติ คโณ อิมสฺสาติ วีสติคโณ, สงฺโฆ, ตสฺมิํฯ มานตฺตํ จรมานา ภิกฺขุนีติ โยชนาฯ อิทํ ปกฺขมานตฺตํ นามาติ อิทํ ปุพฺพวจนสฺส นิคมวเสน ปรวจนสฺส กถนตฺถาย วุตฺตนฺติ ทฏฺฐพฺพํฯ

ตตฺถาติ ติวิเธสุ มานตฺเตสุฯ ยเทตํ มานตฺตํ อนุญฺญาตนฺติ สมฺพนฺโธฯ ปรโตติ ปรสฺมิํฯ ปริวาสํ ปริวสนฺตสฺส มูลายปฏิกสฺสิตสฺส อุทายิตฺเถรสฺส อนุญฺญาตนฺติ สมฺพนฺโธฯ อาปชฺชิตฺวาติ อาปชฺชนโตฯ อิทนฺติ มานตฺตํ วุจฺจตีติ สมฺพนฺโธฯ หีติ สจฺจํ, ยสฺมา วาฯ โอธานสโมธานนฺติ เอตฺถ วจนตฺโถ เหฏฺฐา วุตฺโตเยวฯ ตมฺปีติ กุรุนฺทิยํ วุตฺตวจนมฺปิฯ

ตนฺติ อคฺฆสโมธานมิสฺสกสโมธานํ, ทาตพฺพนฺติ สมฺพนฺโธฯ เอตฺตาวตาติ เอตปริมาเณน วจนกฺกเมน, ‘‘อยญฺหิ อิธ อธิปฺเปโต ปริวาโส นามา’’ติ (จูฬว. อฏฺฐ. 102) วจนโต ปฏฺฐาย ยาว ‘‘โยเชตฺวา ทาตพฺพ’’นฺติ วจนํ, ตาว วจนกฺกเมนาติ อตฺโถฯ ‘‘เตน หิ ภิกฺขเว…เป.… ทสฺเสสฺสามา’’ติ ยํ วจนํ วุตฺตนฺติ โยชนาฯ ‘‘อตฺถโต’’ติ อิมินา สทฺโทปิ คเหตพฺโพ อวินาภาวโตฯ

ปฏิจฺฉนฺนปริวาสกถา

[102] ยา ปาฬิ วุตฺตาติ สมฺพนฺโธฯ

[108] ตโตติ ปาฬิโตฯ ตํ อาปตฺตินฺติ ตํ อนฺตราปตฺติํฯ อสฺสาติ ภิกฺขุสฺสฯ นิกฺขิตฺตวตฺโต ภิกฺขูติ สมฺพนฺโธ, หุตฺวาติ วาฯ

โสติ ภิกฺขุ, ฐิโต หุตฺวาติ สมฺพนฺโธฯ ตสฺสา อาปตฺติยาติ ตสฺสา อนฺตราปตฺติยาฯ ปฏิจฺฉนฺนา โหตีติ อนฺตราปตฺติปิ ปฏิจฺฉนฺนา โหติ ฯ ตสฺมิมฺปีติ มูลาย ปฏิกสฺสเนปิฯ มกฺขิตาติ ปิสิตา, ธํสิตา วาฯ มกฺขิยนฺติ ปิสิยนฺติ, ธํสิยนฺตีติ วา มกฺขิตา, ปริวุตฺถทิวสาฯ ตโตติ ปาฬิโต ปรนฺติ สมฺพนฺโธฯ ปรโตปิ เอเสว นโยฯ เอวนฺติอาทิ นิคมนํฯ ปฏิจฺฉนฺนวาเร ทสฺสิตา โหนฺตีติ สมฺพนฺโธฯ

สโมธานปริวาสกถา

[125] ตโตติ ปฏิจฺฉนฺนวารโต, ปรํ ทสฺสิตนฺติ สมฺพนฺโธฯ เอตฺถ จาติ เอตสฺมิํ วาเร จฯ ยสฺมาติ ยสฺมา การณา, เยน การเณน วาฯ เตเนวาติ เตเนว การเณน, ตสฺมา การณา วา, ‘‘มูลาย…เป.… เทตู’’ติ วุตฺตนฺติ โยชนาฯ ตสฺมา สพฺเพ มกฺขิตาว โหนฺตีติ โยชนาฯ ตโตติ วารโต ปรํ นิฏฺฐาปิตนฺติ สมฺพนฺโธฯ

อคฺฆสโมธานปริวาสกถา

[134] ตโตติ วารโต ปรํ ทสฺสิโตติ สมฺพนฺโธฯ ตโตติ วารโต ปรํ ปาฬิ ฐปิตาติ สมฺพนฺโธฯ ลชฺชิธมฺเม วา อุปฺปนฺเนติ สมฺพนฺโธฯ ยนฺติ กมฺมํฯ ตโตติ วารโต ปรํ ตเถว ปาฬิ ฐปิตาติ สมฺพนฺโธฯ

[138] ตโตติ วารโต ปรํ ปุริมนเยเนว ปาฬิ ฐปิตาติ สมฺพนฺโธฯ

สุทฺธนฺตปริวาสาทิกถา

[156] ตโตติ วารโต ปรํ สุทฺธนฺตปริวาโส ทสฺสิโตติ สมฺพนฺโธฯ

[160] ตโตติ ปาฬิโต ปรํ ปาฬิ ฐปิตาติ สมฺพนฺโธฯ

[165] ตตฺถาติ ปาฬิยํฯ อนฺตรา…เป.… อปฺปฏิจฺฉนฺนาโยติอาทีสุ อตฺโถ ทฏฺฐพฺโพติ สมฺพนฺโธฯ