237. จตุวคฺคกรณาทิกถา

[388] ยทิทํ กมฺมนฺติ โยชนาฯ เตสนฺติ สงฺฆานํฯ กมฺมปฺปตฺโตติ เอตฺถ กมฺเมน, กมฺมสฺส วา ปตฺโตติ อตฺถํ ปฏิกฺขิปนฺโต อาห ‘‘กมฺมํ ปตฺโต’’ติฯ ‘‘สพฺพกมฺเมสุ กมฺมปตฺโต’’ติ ปาฬินเยน ‘‘กมฺเมสุ ปตฺโต’’ติ อตฺโถปิ ยุชฺชติฯ โลกโวหารวเสน ‘‘กมฺเมน กมฺมสฺส วา ปตฺโต’’ติ อตฺโถปิ ยุชฺชเตวฯ

[389] ปริสโตติ ปริสการณาฯ ตตฺถาติ ‘‘จตุวคฺคกรณญฺเจ ภิกฺขเว’’ติอาทิปาเฐ, จตุวีสติปุคฺคเลสุ วาฯ กมฺมนานาสํวาสโกติ อุกฺเขปนียกมฺมกโตฯ ลทฺธินานาสํวาสโกติ อุกฺขิตฺตานุวตฺตโกฯ ‘‘หุตฺวา’’ติ อิมินา ‘‘ภิกฺขุนีจตุตฺโถ’’ติอาทีสุ จตุวีสติยา ฐาเนสุ กิริยาวิเสสนภาวํ ทสฺเสติฯ ภิกฺขุนี จตุตฺถี เอตสฺสาติ ภิกฺขุนีจตุตฺโถ, จตุวคฺโค สงฺโฆติอาทินา วจนตฺโถ กาตพฺโพฯ

[393] ปริวาสาทีติอาทิสทฺเทน มูลายกสฺสนมานตฺตอพฺภานานิ สงฺคณฺหาติฯ เตสนฺติ ปริวาสาทิกมฺมานํฯ ปรโตติ ปรสฺมิํ จูฬวคฺเค (จูฬว. อฏฺฐ. 75 อาทโย)ฯ

[394] ปฏิกุฏฺฐกตกมฺมสฺสาติ ปฏิกุฏฺฐสฺส หุตฺวา กตสฺส กมฺมสฺสฯ ปกตตฺตสฺสาติ เอตฺถ ปกติสีลสงฺขาโต อตฺตา สภาโว เอตสฺสาติ ปกตตฺโตติ อตฺถํ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘อวิปนฺนสีลสฺสา’’ติฯ สงฺฆาทิเสสํ อนาปชฺชนฺตสฺสาปิ อวิปนฺนสีลตฺตา วุตฺตํ ‘‘ปาราชิกํ อนชฺฌาปนฺนสฺสา’’ติฯ อิมินา สงฺฆาทิเสสํ อาปชฺชนฺโตปิ ปกตตฺโตเยวาติ ทสฺเสติฯ โสปิ หิ อิธ อวิปนฺนสีโล นาม, อญฺญตฺถ ปน สงฺฆาทิเสสสฺส สีลวิปตฺติภาวโต ตํ อาปชฺชนฺโตปิ วิปนฺนสีโลเยว นามฯ อานนฺตริกสฺสาติ เอตฺถ อนนฺตรสทฺทสฺส สมฺพนฺธญฺจ ณิกปจฺจยสฺส อตฺถญฺจ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘อตฺตโน อนนฺตรํ นิสินฺนสฺสา’’ติฯ ตตฺถ ‘‘อตฺตโน’’ติ อิมินา อนนฺตรสทฺทสฺส สมฺพนฺธํ ทสฺเสติฯ ‘‘นิสินฺนสฺสา’’ติ อิมินา ณิกปจฺจยสฺส อตฺถํ ทสฺเสติฯ