216. ฉินฺนกจีวรานุชานนกถา

[345] ทีฆมริยาทพทฺธนฺติ ทีเฆน มริยาเทน พทฺธํฯ จตุกฺกสณฺฐานนฺติ จตุนฺนํ มคฺคานํ สโมธานสณฺฐานํฯ อุสฺสหสิ ตฺวนฺติ เอตฺถ อุปุพฺโพ สหธาตุ สมตฺถตฺโถติ อาห ‘‘สกฺโกสิ ตฺว’’นฺติฯ ปปุพฺโพ ปน อภิภวนตฺโถ โหติ ‘‘ปสหตี’’ติอาทีสุฯ โย นามาติ โย อานนฺโท อาชานิสฺสติ นาม, โส อานนฺโท ปณฺฑิโตติ โยชนาฯ ‘‘กุสี’’ติ เอตํ นามํ อธิวจนนฺติ โยชนาฯ อนุวาตาทีนนฺติ อาทิสทฺเทน ปริภณฺฑาทีนิ สงฺคณฺหาติฯ ‘‘อฑฺฒกุสี’’ติ เอตนฺติ โยชนาฯ

คีเวยฺยกนฺติ เอตฺถ คีวายํ สุตฺตสํสิพฺพิตํ คีเวยฺยกนฺติ วจนตฺถํ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘คีวาเวฐนฏฺฐาเน’’ติอาทิฯ ‘‘อาคนฺตุกปฏฺฏ’’นฺติ อิมินา เอยฺยกปจฺจยสฺส สรูปํ ทสฺเสติฯ เอเสว นโย ชงฺเฆยฺยกนฺติ เอตฺถาปิฯ เอตํ นามนฺติ ‘‘คีเวยฺยกํ, ชงฺเฆยฺยก’’นฺติ เอตํ นามํฯ อิตีติ เอวํฯ เอตนฺติ ‘‘อนุวิวฏฺฏ’’นฺติอาทิ เอตํฯ ‘‘อนุวิวฏฺฏ’’นฺติ เอตํ นามนฺติ โยชนาฯ วิวฏฺฏสฺสาติ มชฺฌิมขณฺฑกสฺสฯ พาหนฺตนฺติ เอตฺถ พาหาย อุปริ ฐปิตา อนฺตา พาหนฺตาติ วจนตฺถํ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘พาหายา’’ติอาทิฯ เตสนฺติ อุภินฺนมนฺตานํฯ เอตนฺติ ‘‘พาหนฺต’’นฺติ เอตํฯ

217. ติจีวรานุชานนกถา

[346] ‘‘อุกฺขิตฺตภณฺฑิกภาวํ อาปาทิเต’’ติ อิมินา อุพฺภณฺฑิเตติ เอตฺถ อุกฺขิตฺตํ ภณฺฑํ อุพฺภณฺฑํ, อุพฺภณฺฑภาวํ อิตา อาปาทิตาติ อุพฺภณฺฑิตาติ วจนตฺถํ ทสฺเสติฯ เต อุพฺภณฺฑิเต ภิกฺขู อทฺทสาติ โยชนาฯ ภิสิสงฺเขเปนาติ ภิสิยํ ปกฺเขเปน, ปเวเสนาติ อตฺโถ, ภิสิอากาเรนาติ วุตฺตํ โหติฯ ตตฺถาติ ทกฺขิณาคิริํฯ คจฺฉนฺตา เต ภิกฺขูติ โยชนาฯ ‘‘อฏฺฐปมาณาสู’’ติ อิมินา อนฺตรฏฺฐกาสูติ เอตฺถ กปจฺจโย ปมาณตฺเถ โหตีติ ทสฺเสติ, เกสุจิ โปตฺถเกสุ ปมาณสทฺโท น ทิสฺสติ, คฬิโตติ ทฏฺฐพฺโพฯ รตฺตีสูติ สมฺพนฺโธฯ ภควนฺตนฺติ เอตฺถ สมฺปทานตฺเถ อุปโยควจนนฺติ อาห ‘‘ภควโต’’ติฯ สีตาลุกาติ เอตฺถ สีตํ ปกติ เอเตสนฺติ สีตาลุโน , เตเยว สีตาลุกาติ วจนตฺถํ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘สีตปกติกา’’ติ ฯ เย กุลปุตฺตา ปกติยาว สีเตน กิลมนฺติ, เต สีตาลุกา นามาติ โยชนาฯ เอกจฺจิยนฺติ เอตฺถ เอกจฺจสทฺโท เอกปริยาโยติ อาห ‘‘เอกํ ปฏฺฏ’’นฺติฯ อิมินา เอโกเยว เอกจฺโจติ กตฺวา สกตฺเถ อจฺจปจฺจโยติ ทสฺเสติฯ ‘‘ปฏฺฏ’’นฺติ อิมินา เอกจฺเจน นิยุตฺตํ เอกจฺจิยนฺติ วจนตฺถํ กตฺวา นิยุตฺตตฺเถ ปวตฺตสฺส อิยปจฺจยสฺส สรูปํ ทสฺเสติฯ อิตีติ เอวํฯ ภควา อนุชานาตีติ สมฺพนฺโธฯ อิตเรติ สงฺฆาฏิโต อิตเร อุตฺตราสงฺคอนฺตรวาสเกฯ

218. อติเรกจีวราทิกถา

[348] อจฺฉุเปยฺยนฺติ เอตฺถ อจฺฉิ วุจฺจติ เนตฺตมณฺฑลํ, ตํ วิยาติ อจฺฉิ ฉิทฺโท, ตสฺมิํ อุปคนฺตพฺพํ อุปเนตพฺพนฺติ อจฺฉุเปยฺยํฯ ‘‘ลคฺคาเปยฺย’’นฺติ อิมินา อธิปฺปายตฺถํ ทสฺเสติฯ เอตฺถาติ ปํสุกูเลฯ สพฺพมิทนฺติ ‘‘ทิคุณํ สงฺฆาฏิ’’นฺติอาทิกํ สพฺพํ อิทํ วจนํฯ อุทฺธริตฺวาติ อปเนตฺวาฯ สํสิพฺพิตนฺติ อญฺญมญฺญํ สมฺพนฺธิตฺวา สิพฺพิตํฯ

[351] โสวคฺคิกนฺติ เอตฺถ สุนฺทรานิ อคฺคานิ รูปาทีนิ เอตฺถาติ สคฺโค, ปุพฺพปเท อุการสฺส โลโป, อุการสฺส อุวาเทเส ‘‘สุวคฺโค’’ติ สิชฺฌติฯ สุวคฺคปฺปตฺตเหตุกํ โสวคฺคิกํ, ทานํ, ตมตฺถํ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘สคฺคปฺปตฺตเหตุก’’นฺติฯ ‘‘อปเนตี’’ติ อิมินา นุทธาตุยา อปนยนตฺถํ ทสฺเสติฯ อนามยาติ เอตฺถ อามยสทฺโท โรคปริยาโยติ อาห ‘‘อโรคา’’ติฯ นตฺถิ อามโย เอติสฺสาติ อนามยาฯ

[353] ฌานลาภิโนติ ฌานลาภีนํ ปุถุชฺชนานํ กามจฺฉนฺทนีวรณสฺส วิกฺขมฺภนตฺตา วุตฺตํฯ

[356] สโมธานวเสน ทสฺสิยิตฺถาติ สนฺทิฏฺโฐฯ สโมธานวเสน ภชิยิตฺถาติ สมฺภตฺโตฯ อภิมุขํ ลปิตฺถาติ อาลปิโตฯ อิเมหีติ อิเมหิ ทฺวีหิฯ