เมนู

ปริหริตุเมวาติ ปริคฺคเหตฺวา หริตุเมวฯ เวตนนฺติ ภติํฯ โยติ ภิกฺขุฯ ตํ วาติ ปริหริตขุรภณฺฑํ วาฯ อญฺญํ วาติ อญฺญสฺส สนฺตกํ วาฯ

[304] อิทนฺติ ทสมภาคทานํฯ ทส โกฏฺฐาเสติ ทส ปฏิวีเสฯ

185. จตุมหาปเทสกถา

[305] อิทํ น กปฺปตีติอาทีติ ‘‘อิทํ น กปฺปตี’’ติอาทโย อิเม จตฺตาโร มหาปเทเสติ โยชนาฯ อปสฺสยํ กตฺวา ทิสิยนฺติ เอตฺถาติ อปเทสา โอกาสา, อปสฺสยํ กตฺวา ทิสิยนฺติ เอเตหีติ วา อปเทสา การณา, ‘‘มหนฺตา อปเทสา มหาปเทสาฯ ตญฺจาติ มหาปเทสสงฺขาตํ ตญฺจ สุตฺตํ, คเหตฺวาติ โยชนาฯ ปริมทฺทนฺตาติ ปุนปฺปุนํ มทฺทนฺตา, อุปปริกฺขนฺตาติ อตฺโถฯ อิทนฺติ การณํฯ นฺติ นวมหาผลอปรณฺณํฯ ตานีติ ขุทฺทกผลปานานิฯ หีติ สจฺจํฯ

เตสนฺติ ฉนฺนํ จีวรานํฯ ตตฺถาติ ฉสุ อนุโลมจีวเรสุฯ ‘‘ปาณเกหิ สญฺชาตวตฺถ’’นฺติ อิมินา โกเสยฺยวตฺถภาวํ ทสฺเสติฯ ทฺเว ปฏาติ จีนปฏโสมารปฏาฯ ทุกูลํ สาณสฺส อนุโลมนฺติ โยชนาฯ

เตสํเยวาติ ทฺวินฺนํ ปตฺตานเมวฯ เตสํเยวาติ ติณฺณํ ตุมฺพานเมวฯ เตสํเยวาติ ทฺวินฺนํ กายพนฺธนานเมวฯ เสตจฺฉตฺตนฺติ เสเตหิ วตฺเถหิ กตํ ฉตฺตํฯ เตสํเยวาติ ติณฺณํ ฉตฺตานเมวฯ

สมฺภินฺนรสนฺติ สํสคฺครสํฯ เอตฺถ ภิชฺชิตฺถาติ ภินฺโนติ วจนตฺเถน ภิทิธาตุ ทฺวิธากรณสงฺขาโต เภทตฺโถ โหติ, ธาตฺวตฺถพาธเกน สํตฺยูปสคฺเคน ภิทิธาตุยา เภทตฺถํ พาเธตฺวา สํสคฺคตฺถวาจโก โหตีติ ทฏฺฐพฺพํฯ ฉลฺลิมฺปีติ ตจมฺปิฯ สกเลเนวาติ ฉลฺลิยา เอวฯ ปายาเสน อสํสฏฺฐํ ยํ สพฺพีติ โยชนาฯ ตานีติ ตกฺโกลชาติผลาทีนิฯ ยฏฺฐิมธุกาทีสุปีติ มธุลฏฺฐิกาทีสุปิฯ ‘‘ลฏฺฐิมธุกาทีสุปี’’ติ วา ปาโฐ, โส อปาโฐเยวฯ ยํ ยนฺติ วตฺถุฯ ยถาติ เยนากาเรน, โธวิยมาเน ตจฺฉิยมาเนติ สมฺพนฺโธฯ

สมฺภินฺนรสนฺติ วตฺวา ตเมวตฺถํ ทสฺเสตุํ วุตฺตํ ‘‘สํสฏฺฐ’’นฺติฯ สภาวนฺติ ยาวกาลํ กปฺปิยสภาวํ ตสฺมาติ ยสฺมา อุปเนติ, ตสฺมาฯ เตนาติ สตฺตาหกาลิเกนฯ ตทหุปฏิคฺคหิตนฺติ ตทเหว ปฏิคฺคหิตํฯ ทฺวีหปฏิคฺคหิเตน สตฺตาหกาลิเกนาติ สมฺพนฺโธฯ

เอตฺถาติ กาลิกสํสคฺเคฯ อาปตฺติโย เวทิตพฺพาติ ยถากฺกมํ อาปตฺติโย เวทิตพฺพาฯ สพฺพตฺถาติ สพฺพสฺมิํ เภสชฺชกฺขนฺธเกฯ

อิติ เภสชฺชกฺขนฺธกวณฺณนาย โยชนา สมตฺตาฯ

7. กถินกฺขนฺธกํ

187. กถินานุชานนกถา

[306] กถินกฺขนฺธเก ปาเวยฺยกาติ เอตฺถ ปาวารฏฺเฐ นิวสนฺตีติ ปาเวยฺยกาติ วจนตฺถํ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘ปาวารฏฺฐวาสิโน’’ติฯ ตตฺถาติ ปาวานามเก รฏฺเฐฯ เอโก ปิตา เอเตสนฺติ เอกปิตุกาฯ เต จ เต ภาตโร เจติ เอกปิตุกภาตโร, เตสํฯ เอตนฺติ ‘‘ปาเวยฺยกา’’ติ เอตํ นามํฯ เตสูติ ปาเวยฺยเกสุฯ ‘‘ธุตงฺคสมาทานวเสนา’’ติ วิเสสนสฺส พฺยวจฺเฉทภาวํ ทสฺเสตุํ วุตฺตํ ‘‘น อรญฺญวาสมตฺเตนา’’ติฯ วิเสสนญฺหิ ทุวิธํ พฺยวจฺเฉทํ, ตปฺปากฏิกรณญฺจาติฯ เตสนฺติ ปาเวยฺยกานํฯ ปิณฺฑปาติกาทิภาเวปีติ สมฺพนฺโธฯ ปิสทฺโท อารญฺญกํ อเปกฺขติฯ เอตนฺติ ‘‘สพฺเพ อารญฺญกา’’ติอาทิ เอตํ วจนํฯ อิเม ปนาติ ปาเวยฺยกา ปนฯ อุทกสํคเหติ เอตฺถ อุทเกน สํคเหตพฺพนฺติ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘อุทเกน สํคหิเต’’ติฯ ‘‘ถเล จ นินฺเน จา’’ติ อิมินา ‘‘อุทกสํคเห’’ติ ปทสฺส สรูปํ ทสฺเสติฯ

อุทกจิกฺขลฺโลติ อุทเกน โลฬิโต จิกฺขลฺโล อุทกจิกฺขลฺโลฯ โอกปุณฺเณหีติ เอตฺถ โอกสทฺโท อุทกเววจโนติ อาห ‘‘อุทกปุณฺเณหี’’ติฯ