ปวารณาญตฺติํ ฐเปตฺวาติ สมสมา หุตฺวาปิ ปวารณาทิวสตฺตา ปวารณาญตฺติํ ฐเปตฺวาฯ เตหีติ ปจฺฉิมิเกหิฯ อิตเรหีติ ปุริมิเกหิฯ เตสนฺติ ปจฺฉิมิกานํฯ โถกตรา วาติ เอกาทินา โถกตรา วาฯ เตสนฺติ ปุริมิกานํฯ เตหีติ ปจฺฉิมิเกหิฯ

[233] สงฺฆสามคฺคิยาติ เอตฺถ กีทิสี สงฺฆสามคฺคี เวทิตพฺพาติ อาห ‘‘โกสมฺพกสามคฺคีสทิสาว เวทิตพฺพา’’ติฯ เอตฺถาติ สามคฺคีปวารณายํฯ อปฺปมตฺตเกติ ปตฺตจีวราทิํ ปฏิจฺจ อุปฺปนฺเน อปฺปมตฺตเก วิวาเทฯ ปวารณายเมวาติ ปวารณาทิวเสเยวฯ กสฺมิํ ทิวเส สามคฺคีปวารณา กาตพฺพาติ อาห ‘‘สามคฺคีปวารณ’’นฺติอาทิฯ ปฐมปวารณนฺติ ปุพฺพกตฺติกปุณฺณมิํฯ ยาว กตฺติกจาตุมาสินี ปุณฺณมาติ อยํ อวธิ อนภิวิธิอวธิ นามฯ กสฺมา? กตฺติกจาตุมาสินิปุณฺณมิํ ฐเปตฺวา อนฺโตเยว คเหตพฺพตฺตาฯ เอตฺถนฺตเรติ เอตสฺมิํ ทฺวินฺนํ ปุณฺณมินมนฺตเร อฏฺฐวีสติปมาเณ ทิวเส กาตพฺพาฯ ตโตติ เอตฺถนฺตรสงฺขาตา อฏฺฐวีสทิวสโตฯ

140. ทฺเววาจิกาทิปวารณากถา

[234] ญตฺติํ ฐเปนฺเตนาปีติ ปิสทฺโท น เกวลํ ปวาเรนฺเตน เอว ทฺเววาจิกํ ปวาเรตพฺพํ, อถ โข ญตฺติํ ฐเปนฺเตนาปิ ทฺเววาจิกญตฺติเยว ฐเปตพฺพาติ ทสฺเสติฯ เอตฺถ จาติ ‘‘สมานวสฺสิกํ ปวาเรตุ’’นฺติ ปาเฐ จฯ สมานวสฺสิกาติ คณนวเสน สมานํ วสฺสํ เอเตสนฺติ สมานวสฺสิกา, สมาเน วสฺเส อุปสมฺปาเทนฺตีติ วา สมานวสฺสิกาฯ เอกโตติ เอกสฺมิํ ขเณ, เอกปหาเรน วาฯ

141. ปวารณาฏฺฐปนกถา

[236] สพฺพํ สงฺคณฺหาตีติ สพฺพสงฺคาหิกํฯ ปุคฺคลสฺส ฐปนํ ปุคฺคลิกํฯ ตตฺถาติ ทฺวีสุ ปวารณาฏฺฐปเนสุ ฯ สพฺพสงฺคาหิเก ฐปิตา โหตีติ สมฺพนฺโธฯ ยาว เรกาโร อตฺถิ, ตาวาติ โยชนาฯ ภาสิยิตฺถาติ ภาสิตาฯ ลปิยิตฺถาติ ลปิตาฯ น ปริโยสิยิตฺถาติ อปริโยสิตาฯ เอตฺถนฺตเรติ เอตสฺมิํ สุการเรการานํ อนฺตเรฯ เอกปเทปีติ ปิสทฺโท เอกกฺขเรปีติ อตฺถํ สมฺปิณฺเฑติฯ ฐปิตาติ ‘‘สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ, อิตฺถนฺนาโม ปุคฺคโล สาปตฺติโก, ตสฺส ปวารณํ ฐเปมี’’ติ ญตฺติยา ฐปิตาฯ ยฺยกาเรติ ‘‘ปวาเรยฺยา’’ติ เอตฺถ ยฺยกาเรฯ ตโตติ ยฺยการโตฯ ปุคฺคลิกฏฺฐปเน ปน อฏฺฐปิตา โหตีติ สมฺพนฺโธฯ สํการโตติ ‘‘สงฺฆํ ภนฺเต’’ติ เอตฺถ สํการโตฯ สพฺพปจฺฉิโมติ ตีสุ วาเรสุ ตติยวาเร สพฺเพสํ อกฺขรานํ ปจฺฉิโม ฏิกาโร อตฺถีติ โยชนาฯ เอตฺถนฺตเรติ เอตสฺมิํ สํการฏิการานํ อนฺตเรฯ ตสฺมาติ ยสฺมา ปริโยสิตา โหติ, ตสฺมาฯ ‘‘เอเสว นโย’’ติ วุตฺตวจนํ วิตฺถาเรนฺโต อาห ‘‘เอตาสุปิ หี’’ติอาทิฯ ตตฺถ เอตาสุปีติ ทฺเววาจิกเอกวาจิกสมานวสฺสิกาสุปิฯ ปิสทฺโท เตวาจิกมเปกฺขติฯ ฐปนเขตฺตนฺติ ฐปนสฺส ภูมิฯ อิติสทฺโท ปริสมาปนตฺโถฯ

[237] อนุยุญฺชิยมาโนติ เอตฺถ อนุยุญฺชสทฺโท ปุจฺฉนตฺโถติ อาห ‘‘ปุจฺฉิยมาโน’’ติฯ ปรโตติ ปรสฺมิํเยว ขนฺธเกติ (มหาว. 237) อตฺโถฯ อลํ ภิกฺขุ มา ภณฺฑนนฺติอาทีนีติ เอตฺถ อาทิสทฺเทน ‘‘มา กลหํ, มา วิวาท’’นฺติวจนานิ สงฺคณฺหาติ, วจนานิ วตฺวา โอมทฺทิตฺวาติ โยชนาฯ วจโนมทฺทนาติ วจเนเนว โอมทฺทนาฯ หีติ สจฺจํฯ อิธาติ อิมสฺมิํ ปวารณาฏฺฐปนฏฺฐาเนฯ อนุทฺธํสิตํ ปฏิชานาตีติ เอตฺถ ปฏิชานนาการํ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘อมูลเกน ปาราชิเกน อนุทฺธํสิโต อยํ มยา’’ติฯ ‘‘ลิงฺคนาสนายา’’ติ อิมินา ทณฺฑกมฺมนาสนสํวาสนาสนานิ นิวตฺเตติฯ

[238] เอตนฺติ ‘‘อสุกา อาปตฺตี’’ติ วจนํฯ กลหสฺส มุขนฺติ กลหสฺส อุปาโยฯ