‘‘มนุสฺสวิคฺคหปาราชิกวณฺณนาย’’นฺติ ปทํ ‘‘วุตฺต’’นฺติ ปเท สามญฺญาธาโรฯ ภิกฺขุ อชฺโฌตฺถโฏ โหตีติ สมฺพนฺโธฯ โอปาเตติ อาวาเฏฯ โส หิ อวปตนฏฺฐานตฺตา ‘‘โอปาโต’’ติ วุจฺจติฯ รุกฺขนฺติ อชฺโฌตฺถฏรุกฺขํฯ ภูมินฺติ โอปาตถิรภูมิํฯ ชีวิตเหตูติ นิมิตฺตตฺเถ ปจฺจตฺตวจนํ, ชีวิตการณาติ อตฺโถฯ ‘‘ภิกฺขุนา’’ติ ปทํ ‘‘นิกฺขาเมตุ’’นฺติ ปเท ภาวกตฺตา, การิตกตฺตา วาฯ ‘‘อชฺโฌตฺถฏภิกฺขุ’’นฺติ วา ‘‘โอปาตภิกฺขุ’’นฺติ วา การิตกมฺมํ อชฺฌาหริตพฺพํฯ ตตฺถาติ อนาปตฺติภาเว, อนาปตฺติภาวสฺส วาฯ เอตสฺสาติ สุตฺตสฺสฯ ปโร ปน การุญฺเญน กโรตีติ สมฺพนฺโธฯ เอตมฺปีติ การุญฺญมฺปิฯ หีติ สจฺจํ, ยสฺมา วาติฯ ปฐมํฯ

2. อญฺญวาทกสิกฺขาปทํ

[94] ทุติเย อนาจารนฺติ อจริตพฺพํ กายวจีทฺวารวีติกฺกมํฯ สพฺพนามสฺส อนิยมตฺถตฺตา อิธ วจนนฺติ อาห ‘‘อญฺเญน วจเนน อญฺญํ วจน’’นฺติฯ โสติ ภิกฺขุ, วทตีติ สมฺพนฺโธฯ โกติ โก ปุคฺคโลฯ กินฺติ กิํ อาปตฺติํฯ กิสฺมินฺติ กิสฺมิํ วตฺถุสฺมิํฯ กินฺติ กิํ กมฺมํฯ กนฺติ กํ ปุคฺคลํฯ กินฺติ กิํ วจนํฯ

เอตฺถาติ ‘‘โก อาปนฺโน’’ติอาทิปาฬิยํฯ ‘‘ภิกฺขูหี’’ติ ปทํ ‘‘วุตฺโต’’ติ ปเท กตฺตาฯ อสารุปฺปนฺติ ภิกฺขูนํ อสารุปฺปํฯ เอโสติ เอโส อตฺโถ, วิภโวติ อตฺโถฯ เอตนฺติ วตฺถุฯ ภณนฺโต วา หุตฺวา อญฺเญนญฺญํ ปฏิจรตีติ สมฺพนฺโธฯ เอตฺถาติ ปฏิจฺฉนฺนาสเนฯ โสตนฺติ โสตทฺวารํฯ จกฺขุนฺติ จกฺขุทฺวารํฯ

[98] อญฺญนฺติ ปุจฺฉิตตฺถโต อญฺญํ อปุจฺฉิตมตฺถํฯ ภาวปฺปธาโนยํ กตฺตุนิทฺเทโสติ อาห ‘‘อญฺเญนญฺญํ ปฏิจรณสฺเสตํ นาม’’นฺติฯ ตุณฺหีภาวสฺสาติ อภาสนสฺสฯ อาตฺยูปสคฺโค ลุตฺตนิทฺทิฏฺโฐติ อาห ‘‘อาโรเปตู’’ติฯ เอวํ ‘‘อโรปิเต’’ติ เอตฺถปิฯ เตนาห ‘‘อนาโรปิเต’’ติฯ

[101] ตนฺติ อญฺญวาทกวิเหสกโรปนกมฺมํฯ อสฺสาติ ภเวยฺย, โหติ วาฯ