เมนู

10. ทสมสิกฺขาปทํ

[835] ทสเม โสณฺฑา วาติ สุราโสณฺฑา วาฯ โมโรติ มยูโรฯ สุโวติ สุโกฯ มกฺกโฏติ วานโรฯ อาทิสทฺเทน สปฺปาทโย สงฺคณฺหาติ, มกฺกฏาทโยปิ นจฺจนฺตูติ สมฺพนฺโธฯ อสํยตภิกฺขูนนฺติ วาจสิกกมฺเม อสํยตานํ ภิกฺขูนํ, ธมฺมภาณกคีตํ วา โหตูติ โยชนาฯ ตนฺติยา คุเณน พทฺธา ตนฺติพทฺธาฯ ‘‘ภิ’’นฺติสงฺขาโต ราสทฺโท เอติสฺสาติ เภริฯ กุเฏน กตา เภริ กุฏเภริ, ตาย วาทิตํ กุฏเภริวาทิตํ, ตํ วาฯ อุทกเภรีติ อุทเกน ปกฺขิตฺตา เภริ, ตาย วาทิตมฺปิ โหตูติ สมฺพนฺโธฯ

[836] เตสํเยวาติ เยสํ นจฺจํ ปสฺสติ, เตสํเยวฯ ยทิ ปน นจฺจคีตวาทิเต วิสุํ วิสุํ ปสฺสติ สุณาติ, ปาเฏกฺกา อาปตฺติโยติ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘สเจ ปนา’’ติอาทิฯ อญฺญโตติ อญฺญโต เทสโต, ปสฺสตีติ สมฺพนฺโธฯ ‘‘โอโลเกตฺวา’’ติ ปเท อเปกฺขิเต อุปโยคตฺเถ โตปจฺจโย โหติฯ อญฺญํ โอโลเกตฺวาติ หิ อตฺโถฯ อญฺญโต วาเทนฺเต ปสฺสตีติ โยชนาฯ ภิกฺขุนี น ลภตีติ สมฺพนฺโธฯ อญฺเญ วตฺตุมฺปีติ สมฺพนฺโธฯ อุปหารนฺติ ปูชํฯ อุปฏฺฐานนฺติ ปาริจริยํฯ สพฺพตฺถาติ สพฺเพสุ สยํ นจฺจาทีสุฯ

[837] อนฺตราราเม วาติ อารามสฺส อนฺตเร วาฯ พหิอาราเม วาติ อารามสฺส พหิ วาฯ อญฺเญน วาติ สลากภตฺตาทีหิ อญฺเญน วาฯ ตาทิเสนาติ ยาทิโส โจราทิอุปทฺทโว, ตาทิเสนาติฯ ทสมํฯ

ลสุณวคฺโค ปฐโมฯ

2. อนฺธการวคฺโค

1. ปฐมสิกฺขาปท-อตฺถโยชนา

[839] อนฺธการวคฺคสฺส ปฐเม อปฺปทีเปติ อุปลกฺขณวเสน วุตฺตตฺตา อญฺเญปิ อาโลกา คเหตพฺพาติ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘ปทีปจนฺทสูริยอคฺคีสู’’ติอาทิฯ อสฺสาติ ‘‘อปฺปทีเป’’ติปทสฺสฯ

[841] นรโหอสฺสาทาเปกฺขา หุตฺวา จ รสฺสาทโต อญฺญวิหิตาว หุตฺวา จาติ โยชนาฯ อิมินา ‘‘สนฺติฏฺฐติ วา สลฺลปติ วา’’ติ ปเท กิริยาวิเสสนภาวํ ทสฺเสติฯ ทาเนน วา นิมิตฺตภูเตน, ปูชาย วา นิมิตฺตภูตาย มนฺเตตีติ โยชนาติฯ ปฐมํฯ

2. ทุติยสิกฺขาปทํ

[842] ทุติเย อิทเมว ปทํ นานนฺติ สมฺพนฺโธติฯ ทุติยํฯ

3. ตติยสิกฺขาปทํ

[846] ตติเย ‘‘อิทเมวา’’ติ ปทํ อนุวตฺเตตพฺพํฯ ตาทิสเมวาติ ปฐมสทิสเมวาติ อตฺโถติฯ ตติยํฯ

4. จตุตฺถสิกฺขาปทํ

[850] จตุตฺเถ กณฺณสฺส สมีปํ นิกณฺณํ, ตเมว นิกณฺณิกนฺติ วุตฺเต กณฺณมูลนฺติ อาห ‘‘กณฺณมูลํ วุจฺจตี’’ติฯ ‘‘กณฺณมูเล’’ติ อิมินา ‘‘นิกณฺณิก’’นฺติ เอตฺถ ภุมฺมตฺเถ อุปโยควจนนฺติ ทสฺเสติฯ อาหรณตฺถายาติ อาหราปนตฺถายาติฯ จตุตฺถํฯ

5. ปญฺจมสิกฺขาปทํ

[854] ปญฺจเม เตสนฺติ ฆรสามิกานํฯ ฆรมฺปีติ น เกวลํ อาสนเมว, ฆรมฺปิ โสเธมาติ อตฺโถฯ ตโตติ ปริวิตกฺกนโต, ปรนฺติ สมฺพนฺโธฯ

[858] โจรา วา อุฏฺฐิตา โหนฺตีติ โยชนาติฯ ปญฺจมํฯ

6. ฉฏฺฐสิกฺขาปทํ

[860] ฉฏฺเฐ อภินิสีเทยฺยาติ เอตฺถ อภิสทฺโท อุปสคฺคมตฺโตวาติ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘นิสีเทยฺยา’’ติฯ เอเสว นโย อภินิปชฺเชยฺยาติ เอตฺถาปิฯ ทฺเว อาปตฺติโยติ สมฺพนฺโธติฯ ฉฏฺฐํฯ

7. สตฺตมสิกฺขาปทํ

[864] สตฺตเม สพฺพนฺติ สกลํ วตฺตพฺพวจนนฺติฯ สตฺตมํฯ

8. อฏฺฐมสิกฺขาปทํ

[869] อฏฺฐเม อนุตฺตานวจนํ นตฺถีติฯ อฏฺฐมํฯ