6. ฉฏฺฐสิกฺขาปทํ

[815] ฉฏฺเฐ ภตฺตสฺส วิสฺสชฺชนํ ภตฺตวิสฺสคฺโคติ วุตฺเต ภตฺตกิจฺจนฺติ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘ภตฺตกิจฺจ’’นฺติฯ ปานียสทฺเทน ปานียถาลกํ คเหตพฺพํ , วิธูปนสทฺเทน พีชนี คเหตพฺพา, อุปสทฺโท สมีปตฺโถติ สพฺพํ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘เอเกน หตฺเถนา’’ติอาทิฯ ‘‘อจฺจาวทตี’’ติปทสฺส อติกฺกมิตฺวา วทนาการํ ทสฺเสติ ‘‘ปุพฺเพปี’’ติอาทินาฯ

[817] ‘‘สุทฺธอุทกํ วา โหตู’’ติอาทินา ‘‘ปานีเยนา’’ติ วจนํ อุปลกฺขณํ นามาติ ทสฺเสติฯ ทธิมตฺถูติ ทธิมณฺฑํ ทธิโน สาโร, ทธิมฺหิ ปสนฺโนทกนฺติ วุตฺตํ โหติฯ รโสติ มจฺฉรโส มํสรโสฯ ‘‘อนฺตมโส จีวรกณฺโณปี’’ติ อิมินา ‘‘วิธูปเนนา’’ติ วจนํ นิทสฺสนํ นามาติ ทสฺเสติฯ

[819] เทตีติ สยํ เทติฯ ทาเปตีติ อญฺเญน ทาเปติฯ อุภยมฺปีติ ปานียวิธูปนทฺวยมฺปีติฯ ฉฏฺฐํฯ

7. สตฺตมสิกฺขาปทํ

[822] สตฺตเม ‘‘ปโยคทุกฺกฏํ นามา’’ติ อิมินา เหฏฺฐา วุตฺเตสุ อฏฺฐสุ ทุกฺกเฏสุ ปุพฺพปโยคทุกฺกฏํ ทสฺเสติฯ น เกวลํ ปุพฺพปโยคทุกฺกฏํ เอตฺตกเมว, อถ โข อญฺญมฺปิ พหุ โหตีติ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘ตสฺมา’’ติอาทิฯ สงฺฆฏฺฏเนสุปีติ วิโลฬเนสุปิฯ ทนฺเตหิ สงฺขาทตีติ ทนฺเตหิ จุณฺณวิจุณฺณํ กโรติฯ เอตฺถาติ อิมสฺมิํ สิกฺขาปเท, อญฺญาย ภิกฺขุนิยา การาเปตฺวาติ สมฺพนฺโธฯ ‘‘อญฺญายา’’ติปทํ ‘‘วิญฺญาเปตฺวา’’ติ ปเท การิตกมฺมํฯ มาตรมฺปีติ เอตฺถ ปิสทฺโท อญฺญํ วิญฺญาเปตฺวา ภุญฺชนฺติยา ปเควาติ ทสฺเสติฯ ตาย วาติ วิญฺญาปิตภิกฺขุนิยา วาฯ ตนฺติ อามกธญฺญํฯ ตนฺติ มหาปจฺจริยํ วุตฺตวจนํฯ ปุพฺพาปรวิรุทฺธนฺติ ปุพฺพาปรโต วิรุทฺธํฯ ‘‘อญฺญาย…เป.… ทุกฺกฏเมวา’’ติ ปุพฺพวจเน ทุกฺกฏเมว วุตฺตํ, ปุน ‘‘อญฺญาย…เป.… ทุกฺกฏ’’นฺติ จ ปจฺฉิมวจเน ปาจิตฺติยญฺจ ทุกฺกฏญฺจ วุตฺตํ, ตสฺมา ปุพฺพาปรวิรุทฺธนฺติ วุตฺตํ โหติฯ หีติ สจฺจํ, ยสฺมา วาฯ

[823] ลพฺภมานํ อามกธญฺญนฺติ สมฺพนฺโธฯ อญฺญํ วา ยํกิญฺจีติ มุคฺคมาสาทีหิ วา ลาพุกุมฺภณฺฑาทีหิ วา อญฺญํ ยํกิญฺจิ ติลาทิํ วาติฯ สตฺตมํฯ

8. อฏฺฐมสิกฺขาปทํ

[824] อฏฺฐเม นิพฺพิฏฺฐราชภโฏติ เอตฺถ อุตฺตรปทสฺส ฉฏฺฐีสมาสญฺจ ปุพฺพปเทน พาหิรตฺถสมาสญฺจ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘นิพฺพิฏฺโฐ’’ติอาทิฯ ตตฺถ ‘‘รญฺโญ ภตี’’ติ อิมินา รญฺโญ ภโฏ ราชภโฏติ ฉฏฺฐีสมาสํ ทสฺเสติ, ‘‘เอเตนา’’ติ อิมินา พาหิรตฺถสมาสํฯ นิพฺพิฏฺโฐติ นิวิฏฺโฐ ปติฏฺฐาปิโตติ อตฺโถฯ เกณีติ รญฺโญ ทาตพฺพสฺส อายสฺเสตมธิวจนํฯ เอเตนาติ พฺราหฺมเณนฯ ตโตติ ฐานนฺตรโตฯ ภฏสงฺขาตาย เกณิยา ปถตฺตา การณตฺตา ฐานนฺตรํ ภฏปถนฺติ อาห ‘‘ตํเยว ฐานนฺตร’’นฺติฯ

[826] จตฺตาริปิ วตฺถูนีติ อุจฺจาราทีนิฯ ปาเฏกฺกนฺติ ปฏิวิสุํ เอเกกเมวฯ อุจฺจารํ วาติอาทีสุ วาสทฺเทน ทนฺตกฏฺฐาทโยปิ คเหตพฺพาติ อาห ‘‘ทนฺตกฏฺฐ…เป.… ปาจิตฺติยเมวา’’ติฯ สพฺพตฺถาติ สพฺเพสุ อุจฺจาราทีสูติฯ อฏฺฐมํฯ

9. นวมสิกฺขาปทํ

[830] นวเม โรปิมหริตฏฺฐาเนติ โรปิมฏฺฐาเน จ หริตฏฺฐาเน จฯ โรปิยติ อสฺมินฺติ โรปิยํ, ตํเยว โรปิมํ ยการสฺส มการํ กตฺวาฯ เอตานีติ อุจฺจาราทีนิฯ สพฺเพสนฺติ ภิกฺขุภิกฺขุนีนํฯ ยตฺถ ปนาติ ยสฺมิํ เขตฺเตติฯ นวมํฯ