4. จตุตฺถปาราชิกสิกฺขาปทํ

[675] จตุตฺเถ เมถุนราเคน อวสฺสุตา นาธิปฺเปตา, กายสํสคฺคราเคน อวสฺสุตาวาธิปฺเปตาติ อาห ‘‘กายสํสคฺคราเคน อวสฺสุตา’’ติ ฯ ‘‘ปุริสปุคฺคลสฺสา’’ติปทํ น หตฺถสทฺเทน สมฺพนฺธิตพฺพํ, คหณสทฺเทเนว สมฺพนฺธิตพฺพนฺติ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘ยํ ปุริสปุคฺคเลนา’’ติอาทิฯ ตนฺติ คหณํ, ‘‘หตฺถคฺคหณ’’นฺติ วุตฺตวจนํ อุปลกฺขณมตฺตเมวาติ อาห ‘‘อญฺญมฺปี’’ติอาทิฯ ตตฺถ ‘‘อญฺญมฺปี’’ติ หตฺถคหณโต อิตรมฺปิฯ อปาราชิกกฺเขตฺเตติ อุพฺภกฺขเก อโธชาณุมณฺฑเลฯ อสฺสาติ ‘‘หตฺถคฺคหณ’’นฺติปทสฺสฯ เอตฺถาติ ‘‘อสทฺธมฺมสฺส ปฏิเสวนตฺถายา’’ติปเทฯ กายสํสคฺโคติ กายสํสคฺโค เอวฯ เตน วุตฺตํ ‘‘น เมถุนธมฺโม’’ติฯ หีติ สจฺจํ, ยสฺมา วาฯ เอตฺถาติ กายสํสคฺคคหเณฯ สาธกนฺติ ญาปกํฯ

ติสฺสิตฺถิโยติ ภุมฺมตฺเถ เจตํ อุปโยควจนํฯ ตีสุ อิตฺถีสูติ หิ อตฺโถ, ติสฺโส อิตฺถิโย อุปคนฺตฺวาติ วา โยเชตพฺโพฯ เอเสว นโย ปรโตปิฯ ยํ เมถุนํ อตฺถิ, ตํ น เสเวติ โยชนาฯ น เสเวติ จ น เสวติฯ ติการสฺส หิ เอกาโรฯ ตโย ปุริเสติ ตีสุ ปุริเสสุ, เต วา อุปคนฺตฺวาฯ ตโย จ อนริยปณฺฑเกติ ตีสุ อนริยสงฺขาเตสุ อุภโตพฺยญฺชนเกสุ จ ปณฺฑเกสุ จ, เต วา อุปคนฺตฺวาติ โยชนาฯ น จาจเร เมถุนํ พฺยญฺชนสฺมินฺติ อตฺตโน นิมิตฺตสฺมิํ เมถุนํ น จ อาจรติฯ อิทํ อนุโลมปาราชิกํ สนฺธาย วุตฺตํฯ เฉชฺชํ สิยา เมถุนธมฺมปจฺจยาติ เมถุนธมฺมการณา เฉชฺชํ สิยา, ปาราชิกํ ภเวยฺยาติ อตฺโถฯ กุสเลหีติ ปญฺหาวิสชฺชเน เฉเกหิ, เฉกกาเมหิ วาฯ อยํ ปญฺโห อฏฺฐวตฺถุกํ สนฺธาย วุตฺโตฯ

ปญฺหาวิสชฺชนตฺถาย จินฺเตนฺตานํ เสทโมจนการณตฺตา ‘‘เสทโมจนคาถา’’ติ วุตฺตาฯ วิรุชฺฌตีติ ‘‘น เมถุนธมฺโม’’ติ วจเนน ‘‘เฉชฺชํ สิยา เมถุนธมฺมปจฺจยา’’ติ วจนํ วิรุชฺฌติ, น สเมตีติ อตฺโถฯ อิติ เจ วเทยฺย, น วิรุชฺฌติฯ กสฺมา? เมถุนธมฺมสฺส ปุพฺพภาคตฺตาติ โยชนาฯ อิมินา เมถุนธมฺมสฺส ปุพฺพภาคภูโต กายสํสคฺโคว อุปจาเรน ตตฺถ เมถุนธมฺมสทฺเทน วุตฺโต, น ทฺวยํทฺวยสมาปตฺตีติ ทีเปติฯ หิสทฺโท วิตฺถารโชตโกฯ ปริวาเรเยว วุตฺตานีติ สมฺพนฺโธฯ วณฺณาวณฺโณติ สุกฺกวิสฏฺฐิฯ