ยถา อสิํ สนฺนหิตฺวา ฐิโต สตฺถปาณีติ สงฺขฺยํ น คจฺฉติ, เอวํ ธนุํ กณฺเฐ ปฏิมุกฺโก อาวุธปาณีติ อาห ‘‘สเจ ปนา’’ติอาทิ, อิมินา อาวุโธ ปาณินา คหิโตเยว อาวุธปาณิ นามาติ ทสฺเสตีติฯ ฉฏฺโฐ วคฺโคฯ

7. ปาทุกวคฺค-อตฺถโยชนา

[638] องฺคุลนฺตรนฺติ ปาทงฺคุลวิวรํฯ ปาทุกนฺติ อุปาหนวิเสโสฯ โส หิ ปชฺชเต อิมายาติ ปาทุกาติ วุจฺจติ, สา พหุปฏลา จมฺมมยา วา โหติ กฏฺฐมยา วาฯ ปฏิมุญฺจิตฺวาติ ปาทุกํ ปฏิมุญฺจีตฺวาฯ

[640] ทฺวีหิ ชเนหิ คหิโตติ สมฺพนฺโธฯ วํเสนาติ เวณุนา, ยาเน นิสินฺโนติ สมฺพนฺโธฯ วิสงฺขริตฺวาติ วิปตฺติํ กริตฺวาฯ ทฺเวปีติ ธมฺมกถิกธมฺมปฏิคฺคาหกสงฺขาตา อุโภปิ ชนาฯ วฏฺฏตีติ เทเสตุํ วฏฺฏติฯ

[641] สยนคตสฺสาติ สยนํ คตสฺส, สยเน นิปนฺนสฺสาติ อตฺโถฯ นิปนฺนสฺส เทเสตุํ น วฏฺฏตีติ สมฺพนฺโธฯ

[642] ตีสุ ปลฺลตฺถิกาสุ ยาย กายจิ ปลฺลตฺถิกาย นิสินฺนสฺส ธมฺมํ เทเสตุํ น วฏฺฏตีติ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘ปลฺลตฺถิกายา’’ติอาทิฯ

[643] ยถา เวฐิยมาเน เกสนฺโต น ทิสฺสติ, เอวํ เวฐิตสีสสฺสาติ โยชนาฯ

[647] ฉปกสทฺทสฺส จ จณฺฑาลสทฺทสฺส จ เววจนตฺตา วุตฺตํ ‘‘จณฺฑาลสฺสา’’ติฯ จณฺฑาโล หิ สํ สุนขํ ปจตีติ ฉปโกติ วุจฺจติ สการสฺส ฉการํ กตฺวาฯ ฉปกสฺส เอสา ฉปกี, จณฺฑาลภริยาฯ ยตฺราติ เอตฺถ ตฺรปจฺจโย ปจฺจตฺเต โหตีติ อาห ‘‘โย หิ นามา’’ติฯ โย ราชา อุจฺเจ อาสเน นิสีทิตฺวา มนฺตํ ปริยาปุณิสฺสติ นาม, อยํ ราชา ยาว อติวิย อธมฺมิโกติ วุตฺตํ โหติฯ