[579] วาสํ อุปคโตติ วา วาเสน อุปคโตติ วา อตฺถํ ปฏิกฺขิปนฺโต อาห ‘‘วาสตฺถาย อุปคตสฺสา’’ติฯ

[580] หตฺถปาเท อกีฬนฺโต สุสํวุโต นามาติ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘หตฺถํ วา ปาทํ วา อกีฬาเปนฺโต’’ติฯ

[582] โอกฺขิตฺตจกฺขูติ เอตฺถ โอสทฺโท เหฏฺฐาปริยาโยติ อาห ‘‘เหฏฺฐา ขิตฺตจกฺขู’’ติฯ ‘‘หุตฺวา’’ติอิมินา กิริยาวิเสสนภาวํ ทสฺเสติฯ ยุคยุตฺตโกติ ยุเค ยุตฺตโกฯ ทมิยิตฺถาติ ทนฺโตฯ อาภุโส ชานาติ การณาการณนฺติ อาชาเนยฺโยฯ เอตฺตกนฺติ จตุหตฺถปมาณํฯ โย คจฺฉติ, อสฺส ภิกฺขุโน ทุกฺกฏา อาปตฺติ โหตีติ โยชนาฯ ‘‘ปริสฺสยภาว’’นฺติ จ ‘‘ปริสฺสยาภาว’’นฺติ จ ทฺเว ปาฐา ยุชฺชนฺติเยวฯ

[584] อิตฺถมฺภูตลกฺขเณติ อิมํ ปการํ อิตฺถํ จีวรุกฺขิปนํ, ภวติ คจฺฉตีติ ภูโต, ภิกฺขุฯ ลกฺขียติ อเนนาติ ลกฺขณํ, จีวรํฯ อิตฺถํ ภูโต อิตฺถมฺภูโต, ตสฺส ลกฺขณํ อิตฺถมฺภูตลกฺขณํ, ตสฺมิํฯ กรณวจนํ ทฏฺฐพฺพนฺติ โยชนาฯ อิตฺถมฺภูตลกฺขณํ นาม กิริยาวิเสสนสฺส สภาโวติ อาห ‘‘เอกโต วา…เป.… หุตฺวาติ อตฺโถ’’ติฯ อนฺโตอินฺทขีลโตติ คามสฺส อนฺโตอินฺทขีลโตติฯ ปฐโม วคฺโคฯ

2. อุชฺชคฺฆิกวคฺค-อตฺถโยชนา

[586] อุจฺจาสทฺทํ กตฺวา ชคฺฆนํ หสนํ อุชฺชคฺโฆ, โสเยว อุชฺชคฺฆิกา, ตายฯ อิติ อิมมตฺถํ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘มหาหสิตํ หสนฺโต’’ติฯ เอตฺถาติ ‘‘อุชฺชคฺฆิกายา’’ติปเทฯ

[588] กิตฺตาวตาติ กิตฺตเกน ปมาเณน, เอวํ นิสินฺเนสุ เถเรสูติ สมฺพนฺโธ, นิทฺธารเณ เจตํ ภุมฺมวจนํฯ ววตฺถเปตีติ อิทญฺจีทญฺจ กเถตีติ ววตฺถเปติฯ เอตฺตาวตาติ เอตฺตเกน ปมาเณนฯ

[590] นิจฺจลํ กตฺวา กายสฺส อุชุฏฺฐปนํ กายปคฺคโห นามาติ อาห ‘‘นิจฺจลํ กตฺวา’’ติอาทิฯ เอเสว นโย พาหุปคฺคหสีสปคฺคเหสุปีติฯ ทุติโย วคฺโคฯ

3. ขมฺภกตวคฺค-อตฺถโยชนา

[596] ขมฺโภ กโต เยนาติ ขมฺภกโตฯ ขมฺโภติ จ ปฏิพทฺโธฯ กตฺถ ปฏิพทฺโธติ อาห ‘‘กฏิยํ หตฺถํ ฐเปตฺวา’’ติฯ สสีสํ อวคุณฺฐยติ ปริเวฐตีติ โอคุณฺฐิโตติ อาห ‘‘สสีสํ ปารุโต’’ติฯ

[600] อุทฺธํ เอกา โกฏิ อิมิสฺสา คมนายาติ อุกฺกุฏิกาติ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘อุกฺกุฏิกา วุจฺจตี’’ติอาทิฯ เอตฺถาติ ‘‘อุกฺกุฏิกายา’’ติปเทฯ

[601] หตฺถปลฺลตฺถีกทุสฺสปลฺลตฺถีเกสุ ทฺวีสุ ทุสฺสปลฺลตฺถิเก อาโยคปลฺลตฺถีกาปิ สงฺคหํ คจฺฉตีติ อาห ‘‘อาโยคปลฺลตฺถิกาปิ ทุสฺสปลฺลตฺถิกา เอวา’’ติฯ

[602] สติยา อุปฏฺฐานํ สกฺกจฺจนฺติ อาห ‘‘สติํอุปฏฺฐเปตฺวา’’ติฯ

[603] ปิณฺฑปาตํ เทนฺเตปีติ ปิณฺฑปาตํ ปตฺเต ปกฺขิปนฺเตปิฯ ปตฺเต สญฺญา ปตฺตสญฺญา, สา อสฺสตฺถีติ ปตฺตสญฺญีฯ ‘‘กตฺวา’’ ติอิมินา กิริยาวิเสสนภาวํ ทสฺเสติฯ

[604] สมสูปกํ ปิณฺฑปาตนฺติ เอตฺถ สูปปิณฺฑปาตานํ สมอุปฑฺฒภาวํ อาสงฺกา ภเวยฺยาติ อาห ‘‘สมสูปโก นามา’’ติอาทิฯ ยตฺถาติ ปิณฺฑปาเตฯ ภตฺตสฺส จตุตฺถภาคปมาโณ สูโป โหติ, โส ปิณฺฑปาโต สมสูปโก นามาติ โยชนาฯ โอโลณี จ สากสูเปยฺยญฺจ มจฺฉรโส จ มํสรโส จาติ ทฺวนฺโทฯ ตตฺถ โอโลณีติ เอกา พฺยญฺชนวิกติฯ สากสูเปยฺยนฺติ สูปสฺส หิตํ สูเปยฺยํ, สากเมว สูเปยฺยํ สากสูเปยฺยํฯ อิมินา สพฺพาปิ สากสูเปยฺยพฺยญฺชนวิกติ คหิตาฯ มจฺฉรสมํสรสาทีนีติ เอตฺถ อาทิสทฺเทน อวเสสา สพฺพาปิ พฺยญฺชนวิกติ สงฺคหิตาฯ ตํ สพฺพํ รสานํ รโส รสรโสติ กตฺวา ‘‘รสรโส’’ติ วุจฺจติฯ

[605] สมปุณฺณํ สมภริตนฺติ เววจนเมวฯ ถูปํ กโต ถูปีกโตติ อตฺถํ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘ถูปีกโต นามา’’ติอาทิฯ