‘‘อถ โข, ภนฺเต, ราชา ปเสนทิ โกสโล รญฺโญ มาคธสฺส อชาตสตฺตุโน เวเทหิปุตฺตสฺส สพฺพํ หตฺถิกายํ ปริยาทิยิตฺวา สพฺพํ อสฺสกายํ ปริยาทิยิตฺวา สพฺพํ รถกายํ ปริยาทิยิตฺวา สพฺพํ ปตฺติกายํ ปริยาทิยิตฺวา ชีวนฺตเมว นํ โอสชฺชี’’ติฯ อถ โข ภควา เอตมตฺถํ วิทิตฺวา ตายํ เวลายํ อิมา คาถาโย อภาสิ –

‘‘วิลุมฺปเตว ปุริโส, ยาวสฺส อุปกปฺปติ;

ยทา จญฺเญ วิลุมฺปนฺติ, โส วิลุตฺโต วิลุปฺปติ [วิลุมฺปติ (สี. ปี. ก.)]ฯ

‘‘ฐานญฺหิ มญฺญติ พาโล, ยาว ปาปํ น ปจฺจติ;

ยทา จ ปจฺจติ ปาปํ, อถ ทุกฺขํ นิคจฺฉติฯ

‘‘หนฺตา ลภติ [ลภติ หนฺตา (สี. สฺยา. กํ.)] หนฺตารํ, เชตารํ ลภเต ชยํ;

อกฺโกสโก จ อกฺโกสํ, โรเสตารญฺจ โรสโก;

อถ กมฺมวิวฏฺเฏน, โส วิลุตฺโต วิลุปฺปตี’’ติฯ

6. มลฺลิกาสุตฺตํ

[127] สาวตฺถินิทานํ ฯ อถ โข ราชา ปเสนทิ โกสโล เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ อถ โข อญฺญตโร ปุริโส เยน ราชา ปเสนทิ โกสโล เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา รญฺโญ ปเสนทิสฺส โกสลสฺส อุปกณฺณเก อาโรเจสิ – ‘‘มลฺลิกา, เทว, เทวี ธีตรํ วิชาตา’’ติฯ เอวํ วุตฺเต, ราชา ปเสนทิ โกสโล อนตฺตมโน อโหสิฯ

อถ โข ภควา ราชานํ ปเสนทิํ โกสลํ อนตฺตมนตํ วิทิตฺวา ตายํ เวลายํ อิมา คาถาโย อภาสิ –

‘‘อิตฺถีปิ หิ เอกจฺจิยา, เสยฺยา โปส ชนาธิป;

เมธาวินี สีลวตี, สสฺสุเทวา ปติพฺพตาฯ

‘‘ตสฺสา โย ชายติ โปโส, สูโร โหติ ทิสมฺปติ;

ตาทิสา สุภคิยา [สุภริยาปุตฺโต (ก.)] ปุตฺโต, รชฺชมฺปิ อนุสาสตี’’ติฯ

7. อปฺปมาทสุตฺตํ

[128] สาวตฺถินิทานํ ฯ เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข ราชา ปเสนทิ โกสโล ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘อตฺถิ นุ โข, ภนฺเต, เอโก ธมฺโม โย อุโภ อตฺเถ สมธิคฺคยฺห ติฏฺฐติ – ทิฏฺฐธมฺมิกญฺเจว อตฺถํ สมฺปรายิกญฺจา’’ติ?

‘‘อตฺถิ โข, มหาราช, เอโก ธมฺโม โย อุโภ อตฺเถ สมธิคฺคยฺห ติฏฺฐติ – ทิฏฺฐธมฺมิกญฺเจว อตฺถํ สมฺปรายิกญฺจา’’ติฯ

‘‘กตโม ปน, ภนฺเต, เอโก ธมฺโม, โย อุโภ อตฺเถ สมธิคฺคยฺห ติฏฺฐติ – ทิฏฺฐธมฺมิกญฺเจว อตฺถํ สมฺปรายิกญฺจา’’ติ?

‘‘อปฺปมาโท โข, มหาราช, เอโก ธมฺโม, โย อุโภ อตฺเถ สมธิคฺคยฺห ติฏฺฐติ – ทิฏฺฐธมฺมิกญฺเจว อตฺถํ สมฺปรายิกญฺจาติฯ เสยฺยถาปิ, มหาราช, ยานิ กานิจิ ชงฺคลานํ [ชงฺคมานํ (สี. ปี.)] ปาณานํ ปทชาตานิ, สพฺพานิ ตานิ หตฺถิปเท สโมธานํ คจฺฉนฺติ, หตฺถิปทํ เตสํ อคฺคมกฺขายติ – ยทิทํ มหนฺตตฺเตน; เอวเมว โข, มหาราช, อปฺปมาโท เอโก ธมฺโม, โย อุโภ อตฺเถ สมธิคฺคยฺห ติฏฺฐติ – ทิฏฺฐธมฺมิกญฺเจว อตฺถํ สมฺปรายิกญฺจา’’ติฯ อิทมโวจ…เป.…

‘‘อายุํ อโรคิยํ วณฺณํ, สคฺคํ อุจฺจากุลีนตํ;

รติโย ปตฺถยนฺเตน, อุฬารา อปราปราฯ

‘‘อปฺปมาทํ ปสํสนฺติ, ปุญฺญกิริยาสุ ปณฺฑิตา;

อปฺปมตฺโต อุโภ อตฺเถ, อธิคฺคณฺหาติ ปณฺฑิโตฯ

‘‘ทิฏฺเฐ ธมฺเม จ โย อตฺโถ, โย จตฺโถ สมฺปรายิโก;

อตฺถาภิสมยา ธีโร, ปณฺฑิโตติ ปวุจฺจตี’’ติฯ

8. กลฺยาณมิตฺตสุตฺตํ

[129] สาวตฺถินิทานํฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข ราชา ปเสนทิ โกสโล ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘อิธ มยฺหํ , ภนฺเต, รโหคตสฺส ปฏิสลฺลีนสฺส เอวํ เจตโส ปริวิตกฺโก อุทปาทิ – ‘สฺวากฺขาโต ภควตา ธมฺโม, โส จ โข กลฺยาณมิตฺตสฺส กลฺยาณสหายสฺส กลฺยาณสมฺปวงฺกสฺส, โน ปาปมิตฺตสฺส โน ปาปสหายสฺส โน ปาปสมฺปวงฺกสฺสา’’’ติฯ