เมนู

8. มลฺลิกาสุตฺตํ

[119] สาวตฺถินิทานํ ฯ เตน โข ปน สมเยน ราชา ปเสนทิ โกสโล มลฺลิกาย เทวิยา สทฺธิํ อุปริปาสาทวรคโต โหติฯ อถ โข ราชา ปเสนทิ โกสโล มลฺลิกํ เทวิํ เอตทโวจ – ‘‘อตฺถิ นุ โข เต, มลฺลิเก, โกจญฺโญ อตฺตนา ปิยตโร’’ติ? ‘‘นตฺถิ โข เม, มหาราช, โกจญฺโญ อตฺตนา ปิยตโรฯ ตุยฺหํ ปน, มหาราช, อตฺถญฺโญ โกจิ อตฺตนา ปิยตโร’’ติ? ‘‘มยฺหมฺปิ โข, มลฺลิเก, นตฺถญฺโญ โกจิ อตฺตนา ปิยตโร’’ติฯ

อถ โข ราชา ปเสนทิ โกสโล ปาสาทา โอโรหิตฺวา เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข ราชา ปเสนทิ โกสโล ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘อิธาหํ, ภนฺเต, มลฺลิกาย เทวิยา สทฺธิํ อุปริปาสาทวรคโต มลฺลิกํ เทวิํ เอตทโวจํ – ‘อตฺถิ นุ โข เต, มลฺลิเก, โกจญฺโญ อตฺตนา ปิยตโร’ติ? เอวํ วุตฺเต, ภนฺเต, มลฺลิกา เทวี มํ เอตทโวจ – ‘นตฺถิ โข เม, มหาราช, โกจญฺโญ อตฺตนา ปิยตโรฯ ตุยฺหํ ปน, มหาราช, อตฺถญฺโญ โกจิ อตฺตนา ปิยตโร’ติ? เอวํ วุตฺตาหํ, ภนฺเต, มลฺลิกํ เทวิํ เอตทโวจํ – ‘มยฺหมฺปิ โข, มลฺลิเก, นตฺถญฺโญ โกจิ อตฺตนา ปิยตโร’’ติฯ

อถ โข ภควา เอตมตฺถํ วิทิตฺวา ตายํ เวลายํ อิมํ คาถํ อภาสิ –

‘‘สพฺพา ทิสา อนุปริคมฺม เจตสา,

เนวชฺฌคา ปิยตรมตฺตนา กฺวจิ;

เอวํ ปิโย ปุถุ อตฺตา ปเรสํ,

ตสฺมา น หิํเส ปรมตฺตกาโม’’ติฯ

9. ยญฺญสุตฺตํ

[120] สาวตฺถินิทานํฯ เตน โข ปน สมเยน รญฺโญ ปเสนทิสฺส โกสลสฺส มหายญฺโญ ปจฺจุปฏฺฐิโต โหติ, ปญฺจ จ อุสภสตานิ ปญฺจ จ วจฺฉตรสตานิ ปญฺจ จ วจฺฉตริสตานิ ปญฺจ จ อชสตานิ ปญฺจ จ อุรพฺภสตานิ ถูณูปนีตานิ โหนฺติ ยญฺญตฺถายฯ เยปิสฺส เต โหนฺติ ทาสาติ วา เปสฺสาติ วา กมฺมกราติ วา, เตปิ ทณฺฑตชฺชิตา ภยตชฺชิตา อสฺสุมุขา รุทมานา ปริกมฺมานิ กโรนฺติฯ

อถ โข สมฺพหุลา ภิกฺขู ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย สาวตฺถิํ ปิณฺฑาย ปวิสิํสุฯ สาวตฺถิยํ ปิณฺฑาย จริตฺวา ปจฺฉาภตฺตํ ปิณฺฑปาตปฏิกฺกนฺตา เยน ภควา เตนุปสงฺกมิํสุ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิํสุฯ

เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข เต ภิกฺขู ภควนฺตํ เอตทโวจุํ – ‘‘อิธ, ภนฺเต, รญฺโญ ปเสนทิสฺส โกสลสฺส มหายญฺโญ ปจฺจุปฏฺฐิโต โหติ, ปญฺจ จ อุสภสตานิ ปญฺจ จ วจฺฉตรสตานิ ปญฺจ จ วจฺฉตริสตานิ ปญฺจ จ อชสตานิ ปญฺจ จ อุรพฺภสตานิ ถูณูปนีตานิ โหนฺติ ยญฺญตฺถาย ฯ เยปิสฺส เต โหนฺติ ทาสาติ วา เปสฺสาติ วา กมฺมกราติ วา, เตปิ ทณฺฑตชฺชิตา ภยตชฺชิตา อสฺสุมุขา รุทมานา ปริกมฺมานิ กโรนฺตี’’ติฯ

อถ โข ภควา เอตมตฺถํ วิทิตฺวา ตายํ เวลายํ อิมา คาถาโย อภาสิ –

‘‘อสฺสเมธํ ปุริสเมธํ, สมฺมาปาสํ วาชเปยฺยํ นิรคฺคฬฺหํ;

มหายญฺญา มหารมฺภา [วาชเปยฺยุํ; นิรคฺคฬํ มหารมฺภา (ก.)], น เต โหนฺติ มหปฺผลาฯ

‘‘อเชฬกา จ คาโว จ, วิวิธา ยตฺถ หญฺญเร;

น ตํ สมฺมคฺคตา ยญฺญํ, อุปยนฺติ มเหสิโนฯ

‘‘เย จ ยญฺญา นิรารมฺภา, ยชนฺติ อนุกุลํ สทา;

อเชฬกา จ คาโว จ, วิวิธา เนตฺถ หญฺญเร;

เอตํ สมฺมคฺคตา ยญฺญํ, อุปยนฺติ มเหสิโนฯ

‘‘เอตํ ยเชถ เมธาวี, เอโส ยญฺโญ มหปฺผโล;

เอตญฺหิ ยชมานสฺส, เสยฺโย โหติ น ปาปิโย;

ยญฺโญ จ วิปุโล โหติ, ปสีทนฺติ จ เทวตา’’ติฯ

10. พนฺธนสุตฺตํ

[121] เตน โข ปน สมเยน รญฺญา ปเสนทินา โกสเลน มหาชนกาโย พนฺธาปิโต โหติ, อปฺเปกจฺเจ รชฺชูหิ อปฺเปกจฺเจ อนฺทูหิ อปฺเปกจฺเจ สงฺขลิกาหิฯ

อถ โข สมฺพหุลา ภิกฺขู ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย สาวตฺถิํ ปิณฺฑาย ปวิสิํสุฯ สาวตฺถิยํ ปิณฺฑาย จริตฺวา ปจฺฉาภตฺตํ ปิณฺฑปาตปฏิกฺกนฺตา เยน ภควา เตนุปสงฺกมิํสุ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิํสุฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนา โข เต ภิกฺขู ภควนฺตํ เอตทโวจุํ – ‘‘อิธ, ภนฺเต, รญฺญา ปเสนทินา โกสเลน มหาชนกาโย พนฺธาปิโต, อปฺเปกจฺเจ รชฺชูหิ อปฺเปกจฺเจ อนฺทูหิ อปฺเปกจฺเจ สงฺขลิกาหี’’ติฯ