เมนู

‘‘มจฺจุนา ปิหิโต โลโก, ทุกฺเข โลโก ปติฏฺฐิโต;

ตณฺหาย อุฑฺฑิโต โลโก, ชราย ปริวาริโต’’ติฯ

9. อิจฺฉาสุตฺตํ

[69]

‘‘เกนสฺสุ พชฺฌตี โลโก, กิสฺส วินยาย มุจฺจติ;

กิสฺสสฺสุ วิปฺปหาเนน, สพฺพํ ฉินฺทติ พนฺธน’’นฺติฯ

‘‘อิจฺฉาย พชฺฌตี โลโก, อิจฺฉาวินยาย มุจฺจติ;

อิจฺฉาย วิปฺปหาเนน, สพฺพํ ฉินฺทติ พนฺธน’’นฺติฯ

10. โลกสุตฺตํ

[70]

‘‘กิสฺมิํ โลโก สมุปฺปนฺโน, กิสฺมิํ กุพฺพติ สนฺถวํ;

กิสฺส โลโก อุปาทาย, กิสฺมิํ โลโก วิหญฺญตี’’ติฯ

‘‘ฉสุ โลโก สมุปฺปนฺโน, ฉสุ กุพฺพติ สนฺถวํ;

ฉนฺนเมว อุปาทาย, ฉสุ โลโก วิหญฺญตี’’ติฯ

อทฺธวคฺโค [อนฺววคฺโค (สี.)] สตฺตโมฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

นามํ จิตฺตญฺจ ตณฺหา จ, สํโยชนญฺจ พนฺธนา;

อพฺภาหตุฑฺฑิโต ปิหิโต, อิจฺฉา โลเกน เต ทสาติฯ

8. เฉตฺวาวคฺโค

1. เฉตฺวาสุตฺตํ

[71] สาวตฺถินิทานํฯ เอกมนฺตํ ฐิตา โข สา เทวตา ภควนฺตํ คาถาย อชฺฌภาสิ –

‘‘กิํสุ เฉตฺวา [ฌตฺวา (สี.), ฆตฺวา (สฺยา. กํ.) เอวมุปริปิ] สุขํ เสติ, กิํสุ เฉตฺวา น โสจติ;

กิสฺสสฺสุ เอกธมฺมสฺส, วธํ โรเจสิ โคตมา’’ติฯ

‘‘โกธํ เฉตฺวา สุขํ เสติ, โกธํ เฉตฺวา น โสจติ;

โกธสฺส วิสมูลสฺส, มธุรคฺคสฺส เทวเต;

วธํ อริยา ปสํสนฺติ, ตญฺหิ เฉตฺวา น โสจตี’’ติฯ

2. รถสุตฺตํ

[72]

‘‘กิํสุ รถสฺส ปญฺญาณํ, กิํสุ ปญฺญาณมคฺคิโน;

กิํสุ รฏฺฐสฺส ปญฺญาณํ, กิํสุ ปญฺญาณมิตฺถิยา’’ติฯ

‘‘ธโช รถสฺส ปญฺญาณํ, ธูโม ปญฺญาณมคฺคิโน;

ราชา รฏฺฐสฺส ปญฺญาณํ, ภตฺตา ปญฺญาณมิตฺถิยา’’ติฯ

3. วิตฺตสุตฺตํ

[73]

‘‘กิํสูธ วิตฺตํ ปุริสสฺส เสฏฺฐํ, กิํสุ สุจิณฺโณ สุขมาวหติ;

กิํสุ หเว สาทุตรํ [สาธุตรํ (ก.)] รสานํ, กถํชีวิํ [กิํสุชีวิํ (ก.)] ชีวิตมาหุ เสฏฺฐ’’นฺติฯ

‘‘สทฺธีธ วิตฺตํ ปุริสสฺส เสฏฺฐํ, ธมฺโม สุจิณฺโณ สุขมาวหติ;

สจฺจํ หเว สาทุตรํ รสานํ, ปญฺญาชีวิํ ชีวิตมาหุ เสฏฺฐ’’นฺติฯ

4. วุฏฺฐิสุตฺตํ

[74]

‘‘กิํสุ อุปฺปตตํ เสฏฺฐํ, กิํสุ นิปตตํ วรํ;

กิํสุ ปวชมานานํ, กิํสุ ปวทตํ วร’’นฺติฯ

‘‘พีชํ อุปฺปตตํ เสฏฺฐํ, วุฏฺฐิ นิปตตํ วรา;

คาโว ปวชมานานํ, ปุตฺโต ปวทตํ วโรติฯ

‘‘วิชฺชา อุปฺปตตํ เสฏฺฐา, อวิชฺชา นิปตตํ วรา;

สงฺโฆ ปวชมานานํ, พุทฺโธ ปวทตํ วโร’’ติฯ

5. ภีตาสุตฺตํ

[75]

‘‘กิํสูธ ภีตา ชนตา อเนกา,

มคฺโค จเนกายตนปฺปวุตฺโต;

ปุจฺฉามิ ตํ โคตม ภูริปญฺญ,

กิสฺมิํ ฐิโต ปรโลกํ น ภาเย’’ติฯ