‘‘พุทฺเธ ปสนฺนา ธมฺเม จ, สงฺเฆ จ ติพฺพคารวา;

กีทิโส เตสํ วิปาโก, สมฺปราโย จ กีทิโส;

ภควนฺตํ ปุฏฺฐุมาคมฺม, กถํ ชาเนมุ ตํ มย’’นฺติฯ

‘‘เยธ ลทฺธา มนุสฺสตฺตํ, วทญฺญู วีตมจฺฉรา;

พุทฺเธ ปสนฺนา ธมฺเม จ, สงฺเฆ จ ติพฺพคารวา;

เอเต สคฺคา [สคฺเค (สี. สฺยา. กํ.)] ปกาสนฺติ, ยตฺถ เต อุปปชฺชเรฯ

‘‘สเจ เอนฺติ มนุสฺสตฺตํ, อฑฺเฒ อาชายเร กุเล;

โจฬํ ปิณฺโฑ รตี ขิฑฺฑา, ยตฺถากิจฺเฉน ลพฺภติฯ

‘‘ปรสมฺภเตสุ โภเคสุ, วสวตฺตีว โมทเร;

ทิฏฺเฐ ธมฺเมส วิปาโก, สมฺปราเย จ สุคฺคตี’’ติฯ

10. ฆฏีการสุตฺตํ

[50]

‘‘อวิหํ อุปปนฺนาเส, วิมุตฺตา สตฺต ภิกฺขโว;

ราคโทสปริกฺขีณา, ติณฺณา โลเก วิสตฺติก’’นฺติฯ

‘‘เก จ เต อตรุํ ปงฺกํ [สงฺคํ (สี. สฺยา.)], มจฺจุเธยฺยํ สุทุตฺตรํ;

เก หิตฺวา มานุสํ เทหํ, ทิพฺพโยคํ อุปจฺจคุ’’นฺติฯ

‘‘อุปโก ปลคณฺโฑ จ, ปุกฺกุสาติ จ เต ตโย;

ภทฺทิโย ขณฺฑเทโว จ, พาหุรคฺคิ จ สิงฺคิโย [พหุทนฺตี จ ปิงฺคโย (สี.)];

เต หิตฺวา มานุสํ เทหํ, ทิพฺพโยคํ อุปจฺจคุ’’นฺติฯ

‘‘กุสลี ภาสสี เตสํ, มารปาสปฺปหายินํ;

กสฺส เต ธมฺมมญฺญาย, อจฺฉิทุํ ภวพนฺธน’’นฺติฯ

‘‘น อญฺญตฺร ภควตา, นาญฺญตฺร ตว สาสนา;

ยสฺส เต ธมฺมมญฺญาย, อจฺฉิทุํ ภวพนฺธนํฯ

‘‘ยตฺถ นามญฺจ รูปญฺจ, อเสสํ อุปรุชฺฌติ;

ตํ เต ธมฺมํ อิธญฺญาย, อจฺฉิทุํ ภวพนฺธน’’นฺติฯ

‘‘คมฺภีรํ ภาสสี วาจํ, ทุพฺพิชานํ สุทุพฺพุธํ;

กสฺส ตฺวํ ธมฺมมญฺญาย, วาจํ ภาสสิ อีทิส’’นฺติฯ

‘‘กุมฺภกาโร ปุเร อาสิํ, เวกฬิงฺเค [เวหฬิงฺเค (สี.), เวภฬิงฺเค (สฺยา. กํ.)] ฆฏีกโร;

มาตาเปตฺติภโร อาสิํ, กสฺสปสฺส อุปาสโกฯ

‘‘วิรโต เมถุนา ธมฺมา, พฺรหฺมจารี นิรามิโส;

อหุวา เต สคาเมยฺโย, อหุวา เต ปุเร สขาฯ

‘‘โสหเมเต ปชานามิ, วิมุตฺเต สตฺต ภิกฺขโว;

ราคโทสปริกฺขีเณ, ติณฺเณ โลเก วิสตฺติก’’นฺติฯ

‘‘เอวเมตํ ตทา อาสิ, ยถา ภาสสิ ภคฺคว;

กุมฺภกาโร ปุเร อาสิ, เวกฬิงฺเค ฆฏีกโร;

มาตาเปตฺติภโร อาสิ, กสฺสปสฺส อุปาสโกฯ

‘‘วิรโต เมถุนา ธมฺมา, พฺรหฺมจารี นิรามิโส;

อหุวา เม สคาเมยฺโย, อหุวา เม ปุเร สขา’’ติฯ

‘‘เอวเมตํ ปุราณานํ, สหายานํ อหุ สงฺคโม;

อุภินฺนํ ภาวิตตฺตานํ, สรีรนฺติมธาริน’’นฺติฯ

อาทิตฺตวคฺโค ปญฺจโมฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

อาทิตฺตํ กิํททํ อนฺนํ, เอกมูลอโนมิยํ;

อจฺฉราวนโรปเชตํ, มจฺฉเรน ฆฏีกโรติฯ

6. ชราวคฺโค

1. ชราสุตฺตํ

[51]

‘‘กิํสุ ยาว ชรา สาธุ, กิํสุ สาธุ ปติฏฺฐิตํ;

กิํสุ นรานํ รตนํ, กิํสุ โจเรหิ ทูหร’’นฺติฯ

‘‘สีลํ ยาว ชรา สาธุ, สทฺธา สาธุ ปติฏฺฐิตา;

ปญฺญา นรานํ รตนํ, ปุญฺญํ โจเรหิ ทูหร’’นฺติฯ