ยถา ยถา โข, มาริส, เทวา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ, ตถา ตถา โส ยกฺโข อภิรูปตโร เจว โหติ ทสฺสนียตโร จ ปาสาทิกตโร จาติฯ โส หิ นูน, มาริส, โกธภกฺโข ยกฺโข ภวิสฺสตี’’’ติฯ

‘‘อถ โข, ภิกฺขเว, สกฺโก เทวานมินฺโท เยน โส โกธภกฺโข ยกฺโข เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา ทกฺขิณชาณุมณฺฑลํ ปถวิยํ นิหนฺตฺวา เยน โส โกธภกฺโข ยกฺโข เตนญฺชลิํ ปณาเมตฺวา ติกฺขตฺตุํ นามํ สาเวติ – ‘สกฺโกหํ มาริส, เทวานมินฺโท, สกฺโกหํ, มาริส, เทวานมินฺโท’ติฯ ยถา ยถา โข, ภิกฺขเว, สกฺโก เทวานมินฺโท นามํ สาเวสิ, ตถา ตถา โส ยกฺโข ทุพฺพณฺณตโร เจว อโหสิ โอโกฏิมกตโร จฯ ทุพฺพณฺณตโร เจว หุตฺวา โอโกฏิมกตโร จ ตตฺเถวนฺตรธายี’’ติฯ อถ โข, ภิกฺขเว, สกฺโก เทวานมินฺโท สเก อาสเน นิสีทิตฺวา เทเว ตาวติํเส อนุนยมาโน ตายํ เวลายํ อิมา คาถาโย อภาสิ –

‘‘น สูปหตจิตฺโตมฺหิ, นาวตฺเตน สุวานโย;

น โว จิราหํ กุชฺฌามิ, โกโธ มยิ นาวติฏฺฐติฯ

‘‘กุทฺธาหํ น ผรุสํ พฺรูมิ, น จ ธมฺมานิ กิตฺตเย;

สนฺนิคฺคณฺหามิ อตฺตานํ, สมฺปสฺสํ อตฺถมตฺตโน’’ติฯ

3. สมฺพริมายาสุตฺตํ

[269] สาวตฺถิยํ…เป.… ภควา เอตทโวจ – ‘‘ภูตปุพฺพํ, ภิกฺขเว, เวปจิตฺติ อสุรินฺโท อาพาธิโก อโหสิ ทุกฺขิโต พาฬฺหคิลาโนฯ อถ โข ภิกฺขเว, สกฺโก เทวานมินฺโท เยน เวปจิตฺติ อสุรินฺโท เตนุปสงฺกมิ คิลานปุจฺฉโกฯ อทฺทสา โข, ภิกฺขเว, เวปจิตฺติ อสุรินฺโท สกฺกํ เทวานมินฺทํ ทูรโตว อาคจฺฉนฺตํฯ ทิสฺวาน สกฺกํ เทวานมินฺทํ เอตทโวจ – ‘ติกิจฺฉ มํ เทวานมินฺทา’ติฯ ‘วาเจหิ มํ, เวปจิตฺติ, สมฺพริมาย’นฺติฯ ‘น ตาวาหํ วาเจมิ, ยาวาหํ, มาริส, อสุเร ปฏิปุจฺฉามี’’’ติฯ ‘‘อถ โข, ภิกฺขเว, เวปจิตฺติ อสุรินฺโท อสุเร ปฏิปุจฺฉิ – ‘วาเจมหํ, มาริสา, สกฺกํ เทวานมินฺทํ สมฺพริมาย’นฺติ? ‘มา โข ตฺวํ, มาริส, วาเจสิ สกฺกํ เทวานมินฺทํ สมฺพริมาย’’’นฺติฯ อถ โข, ภิกฺขเว, เวปจิตฺติ อสุรินฺโท สกฺกํ เทวานมินฺทํ คาถาย อชฺฌภาสิ –

‘‘มายาวี มฆวา สกฺก, เทวราช สุชมฺปติ;

อุเปติ นิรยํ โฆรํ, สมฺพโรว สตํ สม’’นฺติฯ

4. อจฺจยสุตฺตํ

[270] สาวตฺถิยํ…เป.… อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน ทฺเว ภิกฺขู สมฺปโยเชสุํฯ ตตฺเรโก ภิกฺขุ อจฺจสราฯ อถ โข โส ภิกฺขุ ตสฺส ภิกฺขุโน สนฺติเก อจฺจยํ อจฺจยโต เทเสติ; โส ภิกฺขุ นปฺปฏิคฺคณฺหาติฯ อถ โข สมฺพหุลา ภิกฺขู เยน ภควา เตนุปสงฺกมิํสุ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิํสุฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนา โข เต ภิกฺขู ภควนฺตํ เอตทโวจุํ – ‘‘อิธ, ภนฺเต, ทฺเว ภิกฺขู สมฺปโยเชสุํ, ตตฺเรโก ภิกฺขุ อจฺจสรา ฯ อถ โข โส, ภนฺเต, ภิกฺขุ ตสฺส ภิกฺขุโน สนฺติเก อจฺจยํ อจฺจยโต เทเสติ, โส ภิกฺขุ นปฺปฏิคฺคณฺหาตี’’ติฯ

‘‘ทฺเวเม, ภิกฺขเว, พาลาฯ โย จ อจฺจยํ อจฺจยโต น ปสฺสติ, โย จ อจฺจยํ เทเสนฺตสฺส ยถาธมฺมํ นปฺปฏิคฺคณฺหา’’ติ – อิเม โข, ภิกฺขเว, ทฺเว พาลาฯ ‘‘ทฺเวเม, ภิกฺขเว, ปณฺฑิตาฯ โย จ อจฺจยํ อจฺจยโต ปสฺสติ, โย จ อจฺจยํ เทเสนฺตสฺส ยถาธมฺมํ ปฏิคฺคณฺหา’’ติ – อิเม โข, ภิกฺขเว, ทฺเว ปณฺฑิตาฯ

‘‘ภูตปุพฺพํ , ภิกฺขเว, สกฺโก เทวานมินฺโท สุธมฺมายํ สภายํ เทเว ตาวติํเส อนุนยมาโน ตายํ เวลายํ อิมํ คาถํ อภาสิ –

‘‘โกโธ โว วสมายาตุ, มา จ มิตฺเตหิ โว ชรา;

อครหิยํ มา ครหิตฺถ, มา จ ภาสิตฺถ เปสุณํ;

อถ ปาปชนํ โกโธ, ปพฺพโตวาภิมทฺทตี’’ติฯ

5. อกฺโกธสุตฺตํ

[271] เอวํ เม สุตํ – เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ ตตฺร โข ภควา ภิกฺขู…เป.… ภควา เอตทโวจ – ‘‘ภูตปุพฺพํ, ภิกฺขเว, สกฺโก เทวานมินฺโท สุธมฺมายํ สภายํ เทเว ตาวติํเส อนุนยมาโน ตายํ เวลายํ อิมํ คาถํ อภาสิ –