7. ปุนพฺพสุสุตฺตํ

[241] เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน ภควา ภิกฺขู นิพฺพานปฏิสํยุตฺตาย ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺเสติ สมาทเปติ สมุตฺเตเชติ สมฺปหํเสติฯ เต จ ภิกฺขู อฏฺฐิํ กตฺวา มนสิ กตฺวา สพฺพเจตสา สมนฺนาหริตฺวา โอหิตโสตา ธมฺมํ สุณนฺติฯ อถ โข ปุนพฺพสุมาตา ยกฺขินี ปุตฺตเก เอวํ โตเสสิ –

‘‘ตุณฺหี อุตฺตริเก โหหิ, ตุณฺหี โหหิ ปุนพฺพสุ;

ยาวาหํ พุทฺธเสฏฺฐสฺส, ธมฺมํ โสสฺสามิ สตฺถุโนฯ

‘‘นิพฺพานํ ภควา อาห, สพฺพคนฺถปฺปโมจนํ;

อติเวลา จ เม โหติ, อสฺมิํ ธมฺเม ปิยายนาฯ

‘‘ปิโย โลเก สโก ปุตฺโต, ปิโย โลเก สโก ปติ;

ตโต ปิยตรา มยฺหํ, อสฺส ธมฺมสฺส มคฺคนาฯ

‘‘น หิ ปุตฺโต ปติ วาปิ, ปิโย ทุกฺขา ปโมจเย;

ยถา สทฺธมฺมสฺสวนํ, ทุกฺขา โมเจติ ปาณินํฯ

‘‘โลเก ทุกฺขปเรตสฺมิํ, ชรามรณสํยุเต;

ชรามรณโมกฺขาย, ยํ ธมฺมํ อภิสมฺพุธํ;

ตํ ธมฺมํ โสตุมิจฺฉามิ, ตุณฺหี โหหิ ปุนพฺพสู’’ติฯ

‘‘อมฺมา น พฺยาหริสฺสามิ, ตุณฺหีภูตายมุตฺตรา;

ธมฺมเมว นิสาเมหิ, สทฺธมฺมสฺสวนํ สุขํ;

สทฺธมฺมสฺส อนญฺญาย, อมฺมา ทุกฺขํ จรามเสฯ

‘‘เอส เทวมนุสฺสานํ, สมฺมูฬฺหานํ ปภงฺกโร;

พุทฺโธ อนฺติมสารีโร, ธมฺมํ เทเสติ จกฺขุมา’’ติฯ

‘‘สาธุ โข ปณฺฑิโต นาม, ปุตฺโต ชาโต อุเรสโย;

ปุตฺโต เม พุทฺธเสฏฺฐสฺส, ธมฺมํ สุทฺธํ ปิยายติฯ

‘‘ปุนพฺพสุ สุขี โหหิ, อชฺชาหมฺหิ สมุคฺคตา;

ทิฏฺฐานิ อริยสจฺจานิ, อุตฺตราปิ สุณาตุ เม’’ติฯ

8. สุทตฺตสุตฺตํ

[242] เอกํ สมยํ ภควา ราชคเห วิหรติ สีตวเนฯ เตน โข ปน สมเยน อนาถปิณฺฑิโก คหปติ ราชคหํ อนุปฺปตฺโต โหติ เกนจิเทว กรณีเยนฯ อสฺโสสิ โข อนาถปิณฺฑิโก คหปติ – ‘‘พุทฺโธ กิร โลเก อุปฺปนฺโน’’ติฯ ตาวเทว จ ปน ภควนฺตํ ทสฺสนาย อุปสงฺกมิตุกาโม โหติฯ อถสฺส อนาถปิณฺฑิกสฺส คหปติสฺส เอตทโหสิ – ‘‘อกาโล โข อชฺช ภควนฺตํ ทสฺสนาย อุปสงฺกมิตุํฯ สฺเว ทานาหํ กาเลน ภควนฺตํ ทสฺสนาย คมิสฺสามี’’ติ พุทฺธคตาย สติยา นิปชฺชิฯ รตฺติยา สุทํ ติกฺขตฺตุํ วุฏฺฐาสิ ปภาตนฺติ มญฺญมาโนฯ อถ โข อนาถปิณฺฑิโก คหปติ เยน สิวถิกทฺวารํ [สีวถิกทฺวารํ (สี. สฺยา. กํ. ปี.)] เตนุปสงฺกมิฯ อมนุสฺสา ทฺวารํ วิวริํสุฯ อถ โข อนาถปิณฺฑิกสฺส คหปติสฺส นครมฺหา นิกฺขมนฺตสฺส อาโลโก อนฺตรธายิ, อนฺธกาโร ปาตุรโหสิ, ภยํ ฉมฺภิตตฺตํ โลมหํโส อุทปาทิ, ตโตว ปุน นิวตฺติตุกาโม อโหสิฯ อถ โข สิวโก [สีวโก (สี. ปี.)] ยกฺโข อนฺตรหิโต สทฺทมนุสฺสาเวสิ –

‘‘สตํ หตฺถี สตํ อสฺสา, สตํ อสฺสตรีรถา;

สตํ กญฺญาสหสฺสานิ, อามุกฺกมณิกุณฺฑลา;

เอกสฺส ปทวีติหารสฺส, กลํ นาคฺฆนฺติ โสฬสิํฯ

‘‘อภิกฺกม คหปติ, อภิกฺกม คหปติ;

อภิกฺกมนํ เต เสยฺโย, โน ปฏิกฺกมน’’นฺติฯ

อถ โข อนาถปิณฺฑิกสฺส คหปติสฺส อนฺธกาโร อนฺตรธายิ, อาโลโก ปาตุรโหสิ, ยํ อโหสิ ภยํ ฉมฺภิตตฺตํ โลมหํโส, โส ปฏิปฺปสฺสมฺภิฯ ทุติยมฺปิ โข อนาถปิณฺฑิกสฺส คหปติสฺส อาโลโก อนฺตรธายิ, อนฺธกาโร ปาตุรโหสิ, ภยํ ฉมฺภิตตฺตํ โลมหํโส อุทปาทิ, ตโตว ปุน นิวตฺติตุกาโม อโหสิฯ ทุติยมฺปิ โข สิวโก ยกฺโข อนฺตรหิโต สทฺทมนุสฺสาเวสิ –