3. สูจิโลมสุตฺตํ

[237] เอกํ สมยํ ภควา คยายํ วิหรติ ฏงฺกิตมญฺเจ สูจิโลมสฺส ยกฺขสฺส ภวเนฯ เตน โข ปน สมเยน ขโร จ ยกฺโข สูจิโลโม จ ยกฺโข ภควโต อวิทูเร อติกฺกมนฺติฯ อถ โข ขโร ยกฺโข สูจิโลมํ ยกฺขํ เอตทโวจ – ‘‘เอโส สมโณ’’ติ! ‘‘เนโส สมโณ, สมณโก เอโส’’ฯ ‘‘ยาว ชานามิ ยทิ วา โส สมโณ ยทิ วา ปน โส สมณโก’’ติฯ

อถ โข สูจิโลโม ยกฺโข เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควโต กายํ อุปนาเมสิฯ อถ โข ภควา กายํ อปนาเมสิฯ อถ โข สูจิโลโม ยกฺโข ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘ภายสิ มํ สมณา’’ติ? ‘‘น ขฺวาหํ ตํ, อาวุโส, ภายามิ; อปิ จ เต สมฺผสฺโส ปาปโก’’ติฯ ‘‘ปญฺหํ ตํ, สมณ ปุจฺฉิสฺสามิฯ สเจ เม น พฺยากริสฺสสิ, จิตฺตํ วา เต ขิปิสฺสามิ, หทยํ วา เต ผาเลสฺสามิ, ปาเทสุ วา คเหตฺวา ปารคงฺคาย [ปารํ คงฺคาย (ก.)] ขิปิสฺสามี’’ติฯ ‘‘น ขฺวาหํ ตํ, อาวุโส, ปสฺสามิ สเทวเก โลเก สมารเก สพฺรหฺมเก สสฺสมณพฺราหฺมณิยา ปชาย สเทวมนุสฺสาย, โย เม จิตฺตํ วา ขิเปยฺย หทยํ วา ผาเลยฺย ปาเทสุ วา คเหตฺวา ปารคงฺคาย ขิเปยฺย; อปิ จ ตฺวํ, อาวุโส, ปุจฺฉ ยทา กงฺขสี’’ติฯ อถ โข สูจิโลโม ยกฺโข ภควนฺตํ คาถาย อชฺฌภาสิ – ( ) [(อถ โข สูจิโลโม ยกฺโข ภควนฺตํ คาถาย อชฺฌภาสิฯ) (สี.)]

‘‘ราโค จ โทโส จ กุโตนิทานา,

อรตี รตี โลมหํโส กุโตชา;

กุโต สมุฏฺฐาย มโนวิตกฺกา,

กุมารกา ธงฺกมิโวสฺสชนฺตี’’ติฯ

‘‘ราโค จ โทโส จ อิโตนิทานา,

อรตี รตี โลมหํโส อิโตชา;

อิโต สมุฏฺฐาย มโนวิตกฺกา,

กุมารกา ธงฺกมิโวสฺสชนฺติฯ

‘‘สฺเนหชา อตฺตสมฺภูตา, นิคฺโรธสฺเสว ขนฺธชา;

ปุถู วิสตฺตา กาเมสุ, มาลุวาว วิตตา [วิตฺถตา (สฺยา. กํ.)] วเนฯ

‘‘เย นํ ปชานนฺติ ยโตนิทานํ,

เต นํ วิโนเทนฺติ สุโณหิ ยกฺข;

เต ทุตฺตรํ โอฆมิมํ ตรนฺติ,

อติณฺณปุพฺพํ อปุนพฺภวายา’’ติฯ

4. มณิภทฺทสุตฺตํ

[238] เอกํ สมยํ ภควา มคเธสุ วิหรติ มณิมาลิเก เจติเย มณิภทฺทสฺส ยกฺขสฺส ภวเนฯ อถ โข มณิภทฺโท ยกฺโข เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควโต สนฺติเก อิมํ คาถํ อภาสิ –

‘‘สตีมโต สทา ภทฺทํ, สติมา สุขเมธติ;

สตีมโต สุเว เสยฺโย, เวรา จ ปริมุจฺจตี’’ติฯ

‘‘สตีมโต สทา ภทฺทํ, สติมา สุขเมธติ;

สตีมโต สุเว เสยฺโย, เวรา น ปริมุจฺจติฯ

‘‘ยสฺส สพฺพมโหรตฺตํ [รตฺติํ (สฺยา. กํ. ก.)], อหิํสาย รโต มโน;

เมตฺตํ โส สพฺพภูเตสุ, เวรํ ตสฺส น เกนจี’’ติฯ

5. สานุสุตฺตํ

[239] เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน อญฺญตริสฺสา อุปาสิกาย สานุ นาม ปุตฺโต ยกฺเขน คหิโต โหติฯ อถ โข สา อุปาสิกา ปริเทวมานา ตายํ เวลายํ อิมา คาถาโย อภาสิ –

‘‘จาตุทฺทสิํ ปญฺจทสิํ, ยา จ ปกฺขสฺส อฏฺฐมี;

ปาฏิหาริยปกฺขญฺจ, อฏฺฐงฺคสุสมาคตํฯ

‘‘อุโปสถํ อุปวสนฺติ, พฺรหฺมจริยํ จรนฺติ เย;

น เตหิ ยกฺขา กีฬนฺติ, อิติ เม อรหตํ สุตํ;

สา ทานิ อชฺช ปสฺสามิ, ยกฺขา กีฬนฺติ สานุนา’’ติฯ