11. คคฺคราสุตฺตํ
[219] เอกํ สมยํ ภควา จมฺปายํ วิหรติ คคฺคราย โปกฺขรณิยา ตีเร มหตา ภิกฺขุสงฺเฆน สทฺธิํ ปญฺจมตฺเตหิ ภิกฺขุสเตหิ สตฺตหิ จ อุปาสกสเตหิ สตฺตหิ จ อุปาสิกาสเตหิ อเนเกหิ จ เทวตาสหสฺเสหิฯ ตฺยาสฺสุทํ ภควา อติโรจติ [อติวิโรจติ (ก.)] วณฺเณน เจว ยสสา จฯ อถ โข อายสฺมโต วงฺคีสสฺส เอตทโหสิ – ‘‘อยํ โข ภควา จมฺปายํ วิหรติ คคฺคราย โปกฺขรณิยา ตีเร มหตา ภิกฺขุสงฺเฆน สทฺธิํ ปญฺจมตฺเตหิ ภิกฺขุสเตหิ สตฺตหิ จ อุปาสกสเตหิ สตฺตหิ จ อุปาสิกาสเตหิ อเนเกหิ จ เทวตาสหสฺเสหิฯ ตฺยาสฺสุทํ ภควา อติโรจติ วณฺเณน เจว ยสสา จฯ ยํนูนาหํ ภควนฺตํ สมฺมุขา สารุปฺปาย คาถาย อภิตฺถเวยฺย’’นฺติฯ
อถ โข อายสฺมา วงฺคีโส อุฏฺฐายาสนา เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา เยน ภควา เตนญฺชลิํ ปณาเมตฺวา ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘ปฏิภาติ มํ, ภควา, ปฏิภาติ มํ, สุคตา’’ติฯ ‘‘ปฏิภาตุ ตํ, วงฺคีสา’’ติ ภควา อโวจฯ อถ โข อายสฺมา วงฺคีโส ภควนฺตํ สมฺมุขา สารุปฺปาย คาถาย อภิตฺถวิ –
‘‘จนฺโท ยถา วิคตวลาหเก นเภ,
วิโรจติ วิคตมโลว ภาณุมา;
เอวมฺปิ องฺคีรส ตฺวํ มหามุนิ,
อติโรจสิ ยสสา สพฺพโลก’’นฺติฯ
12. วงฺคีสสุตฺตํ
[220] เอกํ สมยํ อายสฺมา วงฺคีโส สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา วงฺคีโส อจิรอรหตฺตปฺปตฺโต หุตฺวา [โหติ (สี. สฺยา. กํ.)] วิมุตฺติสุขํ ปฏิสํเวที [วิมุตฺติสุขปฏิสํเวที (สี. ปี.)] ตายํ เวลายํ อิมา คาถาโย อภาสิ –
‘‘กาเวยฺยมตฺตา วิจริมฺห ปุพฺเพ, คามา คามํ ปุรา ปุรํ;
อถทฺทสาม สมฺพุทฺธํ, สทฺธา โน อุปปชฺชถฯ
‘‘โส เม ธมฺมมเทเสสิ, ขนฺธายตนธาตุโย [ขนฺเธ อายตนานิ ธาตุโย (สฺยา. กํ. ปี. ก.)];
ตสฺสาหํ ธมฺมํ สุตฺวาน, ปพฺพชิํ อนคาริยํฯ
‘‘พหุนฺนํ วต อตฺถาย, โพธิํ อชฺฌคมา มุนิ;
ภิกฺขูนํ ภิกฺขุนีนญฺจ, เย นิยามคตทฺทสาฯ