12. โขมทุสฺสสุตฺตํ

[208] เอวํ เม สุตํ – เอกํ สมยํ ภควา สกฺเกสุ วิหรติ โขมทุสฺสํ นามํ สกฺยานํ นิคโมฯ อถ โข ภควา ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย โขมทุสฺสํ นิคมํ ปิณฺฑาย ปาวิสิฯ เตน โข ปน สมเยน โขมทุสฺสกา พฺราหฺมณคหปติกา สภายํ สนฺนิปติตา โหนฺติ เกนจิเทว กรณีเยน, เทโว จ เอกเมกํ ผุสายติฯ อถ โข ภควา เยน สา สภา เตนุปสงฺกมิฯ อทฺทสํสุ โขมทุสฺสกา พฺราหฺมณคหปติกา ภควนฺตํ ทูรโตว อาคจฺฉนฺตํฯ ทิสฺวาน เอตทโวจุํ – ‘‘เก จ มุณฺฑกา สมณกา, เก จ สภาธมฺมํ ชานิสฺสนฺตี’’ติ? อถ โข ภควา โขมทุสฺสเก พฺราหฺมณคหปติเก คาถาย อชฺฌภาสิ –

‘‘เนสา สภา ยตฺถ น สนฺติ สนฺโต,

สนฺโต น เต เย น วทนฺติ ธมฺมํ;

ราคญฺจ โทสญฺจ ปหาย โมหํ,

ธมฺมํ วทนฺตา จ ภวนฺติ สนฺโต’’ติฯ

เอวํ วุตฺเต, โขมทุสฺสกา พฺราหฺมณคหปติกา ภควนฺตํ เอตทโวจุํ – ‘‘อภิกฺกนฺตํ, โภ โคตม, อภิกฺกนฺตํ, โภ โคตม; เสยฺยถาปิ, โภ โคตม, นิกฺกุชฺชิตํ วา อุกฺกุชฺเชยฺย, ปฏิจฺฉนฺนํ วา วิวเรยฺย, มูฬฺหสฺส วา มคฺคํ อาจิกฺเขยฺย, อนฺธกาเร วา เตลปชฺโชตํ ธาเรยฺย – จกฺขุมนฺโต รูปานิ ทกฺขนฺตีติ, เอวเมวํ โภตา โคตเมน อเนกปริยาเยน ธมฺโม ปกาสิโตฯ เอเต มยํ ภวนฺตํ โคตมํ สรณํ คจฺฉาม ธมฺมญฺจ ภิกฺขุสงฺฆญฺจฯ อุปาสเก โน ภวํ โคตโม ธาเรตุ อชฺชตคฺเค ปาณุเปเต สรณํ คเต’’ติฯ

อุปาสกวคฺโค ทุติโยฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

กสิ อุทโย เทวหิโต, อญฺญตรมหาสาลํ;

มานถทฺธํ ปจฺจนีกํ, นวกมฺมิกกฏฺฐหารํ;

มาตุโปสกํ ภิกฺขโก, สงฺคารโว จ โขมทุสฺเสน ทฺวาทสาติฯ

พฺราหฺมณสํยุตฺตํ สมตฺตํฯ