เมนู

7. นวกมฺมิกสุตฺตํ

[203] เอกํ สมยํ ภควา โกสเลสุ วิหรติ อญฺญตรสฺมิํ วนสณฺเฑ ฯ เตน โข ปน สมเยน นวกมฺมิกภารทฺวาโช พฺราหฺมโณ ตสฺมิํ วนสณฺเฑ กมฺมนฺตํ การาเปติฯ อทฺทสา โข นวกมฺมิกภารทฺวาโช พฺราหฺมโณ ภควนฺตํ อญฺญตรสฺมิํ สาลรุกฺขมูเล นิสินฺนํ ปลฺลงฺกํ อาภุชิตฺวา อุชุํ กายํ ปณิธาย ปริมุขํ สติํ อุปฏฺฐเปตฺวาฯ ทิสฺวานสฺส เอตทโหสิ – ‘‘อหํ โข อิมสฺมิํ วนสณฺเฑ กมฺมนฺตํ การาเปนฺโต รมามิฯ อยํ สมโณ โคตโม กิํ การาเปนฺโต รมตี’’ติ? อถ โข นวกมฺมิกภารทฺวาโช พฺราหฺมโณ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิฯ อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ คาถาย อชฺฌภาสิ –

‘‘เก นุ กมฺมนฺตา กรียนฺติ, ภิกฺขุ สาลวเน ตว;

ยเทกโก อรญฺญสฺมิํ, รติํ วินฺทติ โคตโม’’ติฯ

‘‘น เม วนสฺมิํ กรณียมตฺถิ,

อุจฺฉินฺนมูลํ เม วนํ วิสูกํ;

สฺวาหํ วเน นิพฺพนโถ วิสลฺโล,

เอโก รเม อรติํ วิปฺปหายา’’ติฯ

เอวํ วุตฺเต, นวกมฺมิกภารทฺวาโช พฺราหฺมโณ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘อภิกฺกนฺตํ, โภ โคตม…เป.… อุปาสกํ มํ ภวํ โคตโม ธาเรตุ อชฺชตคฺเค ปาณุเปตํ สรณํ คต’’นฺติฯ

8. กฏฺฐหารสุตฺตํ

[204] เอกํ สมยํ ภควา โกสเลสุ วิหรติ อญฺญตรสฺมิํ วนสณฺเฑฯ เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺส ภารทฺวาชโคตฺตสฺส พฺราหฺมณสฺส สมฺพหุลา อนฺเตวาสิกา กฏฺฐหารกา มาณวกา เยน วนสณฺโฑ เตนุปสงฺกมิํสุ; อุปสงฺกมิตฺวา อทฺทสํสุ ภควนฺตํ ตสฺมิํ วนสณฺเฑ นิสินฺนํ ปลฺลงฺกํ อาภุชิตฺวา อุชุํ กายํ ปณิธาย ปริมุขํ สติํ อุปฏฺฐเปตฺวาฯ ทิสฺวาน เยน ภารทฺวาชโคตฺโต พฺราหฺมโณ เตนุปสงฺกมิํสุ; อุปสงฺกมิตฺวา ภารทฺวาชโคตฺตํ พฺราหฺมณํ เอตทโวจุํ – ‘‘ยคฺเฆ, ภวํ ชาเนยฺยาสิ! อสุกสฺมิํ วนสณฺเฑ สมโณ นิสินฺโน ปลฺลงฺกํ อาภุชิตฺวา อุชุํ กายํ ปณิธาย ปริมุขํ สติํ อุปฏฺฐเปตฺวา’’ฯ อถ โข ภารทฺวาชโคตฺโต พฺราหฺมโณ เตหิ มาณวเกหิ สทฺธิํ เยน โส วนสณฺโฑ เตนุปสงฺกมิฯ อทฺทสา โข ภควนฺตํ ตสฺมิํ วนสณฺเฑ นิสินฺนํ ปลฺลงฺกํ อาภุชิตฺวา อุชุํ กายํ ปณิธาย ปริมุขํ สติํ อุปฏฺฐเปตฺวาฯ ทิสฺวาน เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ คาถาย อชฺฌภาสิ –

‘‘คมฺภีรรูเป พหุเภรเว วเน,

สุญฺญํ อรญฺญํ วิชนํ วิคาหิย;

อนิญฺชมาเนน ฐิเตน วคฺคุนา,

สุจารุรูปํ วต ภิกฺขุ ฌายสิฯ

‘‘น ยตฺถ คีตํ นปิ ยตฺถ วาทิตํ,

เอโก อรญฺเญ วนวสฺสิโต มุนิ;

อจฺเฉรรูปํ ปฏิภาติ มํ อิทํ,

ยเทกโก ปีติมโน วเน วเสฯ

‘‘มญฺญามหํ โลกาธิปติสหพฺยตํ,

อากงฺขมาโน ติทิวํ อนุตฺตรํ;

กสฺมา ภวํ วิชนมรญฺญมสฺสิโต,

ตโป อิธ กุพฺพสิ พฺรหฺมปตฺติยา’’ติฯ

‘‘ยา กาจิ กงฺขา อภินนฺทนา วา,

อเนกธาตูสุ ปุถู สทาสิตา;

อญฺญาณมูลปฺปภวา ปชปฺปิตา,

สพฺพา มยา พฺยนฺติกตา สมูลิกาฯ

‘‘สฺวาหํ อกงฺโข อสิโต อนูปโย,

สพฺเพสุ ธมฺเมสุ วิสุทฺธทสฺสโน;

ปปฺปุยฺย สมฺโพธิมนุตฺตรํ สิวํ,

ฌายามหํ พฺรหฺม รโห วิสารโท’’ติฯ

เอวํ วุตฺเต, ภารทฺวาชโคตฺโต พฺราหฺมโณ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘อภิกฺกนฺตํ, โภ โคตม อภิกฺกนฺตํ, โภ โคตม…เป.… อชฺชตคฺเค ปาณุเปตํ สรณํ คต’’นฺติฯ

9. มาตุโปสกสุตฺตํ

[205] สาวตฺถินิทานํฯ อถ โข มาตุโปสโก พฺราหฺมโณ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควตา สทฺธิํ สมฺโมทิฯ สมฺโมทนียํ กถํ สารณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข มาตุโปสโก พฺราหฺมโณ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘อหญฺหิ, โภ โคตม, ธมฺเมน ภิกฺขํ ปริเยสามิ, ธมฺเมน ภิกฺขํ ปริเยสิตฺวา มาตาปิตโร โปเสมิฯ กจฺจาหํ, โภ โคตม, เอวํการี กิจฺจการี โหมี’’ติ? ‘‘ตคฺฆ ตฺวํ, พฺราหฺมณ, เอวํการี กิจฺจการี โหสิฯ โย โข, พฺราหฺมณ, ธมฺเมน ภิกฺขํ ปริเยสติ, ธมฺเมน ภิกฺขํ ปริเยสิตฺวา มาตาปิตโร โปเสติ, พหุํ โส ปุญฺญํ ปสวตี’’ติฯ