เมนู

‘‘ผลํ เว กทลิํ หนฺติ, ผลํ เวฬุํ ผลํ นฬํ;

สกฺกาโร กาปุริสํ หนฺติ, คพฺโภ อสฺสตริํ ยถา’’ติฯ

3. อนฺธกวินฺทสุตฺตํ

[184] เอกํ สมยํ ภควา มาคเธสุ วิหรติ อนฺธกวินฺเทฯ เตน โข ปน สมเยน ภควา รตฺตนฺธการติมิสายํ อพฺโภกาเส นิสินฺโน โหติ, เทโว จ เอกเมกํ ผุสายติฯ อถ โข พฺรหฺมา สหมฺปติ อภิกฺกนฺตาย รตฺติยา อภิกฺกนฺตวณฺโณ เกวลกปฺปํ อนฺธกวินฺทํ โอภาเสตฺวา เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ อฏฺฐาสิฯ เอกมนฺตํ ฐิโต โข พฺรหฺมา สหมฺปติ ภควโต สนฺติเก อิมา คาถาโย อภาสิ –

‘‘เสเวถ ปนฺตานิ เสนาสนานิ,

จเรยฺย สํโยชนวิปฺปโมกฺขา;

สเจ รติํ นาธิคจฺเฉยฺย ตตฺถ,

สงฺเฆ วเส รกฺขิตตฺโต สตีมาฯ

‘‘กุลากุลํ ปิณฺฑิกาย จรนฺโต,

อินฺทฺริยคุตฺโต นิปโก สตีมา;

เสเวถ ปนฺตานิ เสนาสนานิ,

ภยา ปมุตฺโต อภเย วิมุตฺโตฯ

‘‘ยตฺถ เภรวา สรีสปา [สิริํ สปา (สี. สฺยา. กํ. ปี.)],

วิชฺชุ สญฺจรติ ถนยติ เทโว;

อนฺธการติมิสาย รตฺติยา,

นิสีทิ ตตฺถ ภิกฺขุ วิคตโลมหํโสฯ

‘‘อิทญฺหิ ชาตุ เม ทิฏฺฐํ, นยิทํ อิติหีติหํ;

เอกสฺมิํ พฺรหฺมจริยสฺมิํ, สหสฺสํ มจฺจุหายินํฯ

‘‘ภิยฺโย [ภีโย (สี. สฺยา. กํ. ปี.)] ปญฺจสตา เสกฺขา, ทสา จ ทสธา ทส;

สพฺเพ โสตสมาปนฺนา, อติรจฺฉานคามิโนฯ

‘‘อถายํ [อตฺถายํ-อิติปิ ที. นิ. 2.290] อิตรา ปชา, ปุญฺญภาคาติ เม มโน;

สงฺขาตุํ โนปิ สกฺโกมิ, มุสาวาทสฺส โอตฺตป’’นฺติ [โอตฺตเปติ (สี. สฺยา. กํ. ปี.), โอตฺตปฺเปติ (ก.)]

4. อรุณวตีสุตฺตํ

[185] เอวํ เม สุตํ – เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ…เป.… ตตฺร โข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ – ‘‘ภิกฺขโว’’ติฯ ‘‘ภทนฺเต’’ติ เต ภิกฺขู ภควโต ปจฺจสฺโสสุํฯ ภควา เอตทโวจ –

‘‘ภูตปุพฺพํ, ภิกฺขเว, ราชา อโหสิ อรุณวา นามฯ รญฺโญ โข ปน, ภิกฺขเว, อรุณวโต อรุณวตี นาม ราชธานี อโหสิฯ อรุณวติํ โข ปน, ภิกฺขเว, ราชธานิํ [อรุณวติยํ โข ปน ภิกฺขเว ราชธานิยํ (ปี. ก.)] สิขี ภควา อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ อุปนิสฺสาย วิหาสิฯ สิขิสฺส โข ปน, ภิกฺขเว, ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส อภิภูสมฺภวํ นาม สาวกยุคํ อโหสิ อคฺคํ ภทฺทยุคํฯ อถ โข, ภิกฺขเว, สิขี ภควา อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ อภิภุํ ภิกฺขุํ อามนฺเตสิ – ‘อายาม, พฺราหฺมณ, เยน อญฺญตโร พฺรหฺมโลโก เตนุปสงฺกมิสฺสาม, ยาว ภตฺตสฺส กาโล ภวิสฺสตี’ติฯ ‘เอวํ, ภนฺเต’ติ โข ภิกฺขเว, อภิภู ภิกฺขุ สิขิสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ปจฺจสฺโสสิฯ อถ โข, ภิกฺขเว, สิขี ภควา อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ อภิภู จ ภิกฺขุ – เสยฺยถาปิ นาม พลวา ปุริโส สมิญฺชิตํ วา พาหํ ปสาเรยฺย, ปสาริตํ วา พาหํ สมิญฺเชยฺย เอวเมว – อรุณวติยา ราชธานิยา อนฺตรหิตา ตสฺมิํ พฺรหฺมโลเก ปาตุรเหสุํฯ

‘‘อถ โข, ภิกฺขเว, สิขี ภควา อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ อภิภุํ ภิกฺขุํ อามนฺเตสิ – ‘ปฏิภาตุ, พฺราหฺมณ, ตํ พฺรหฺมุโน จ พฺรหฺมปริสาย จ พฺรหฺมปาริสชฺชานญฺจ ธมฺมี กถา’ติฯ ‘เอวํ, ภนฺเต’ติ โข, ภิกฺขเว, อภิภู ภิกฺขุ สิขิสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ปฏิสฺสุตฺวา, พฺรหฺมานญฺจ พฺรหฺมปริสญฺจ พฺรหฺมปาริสชฺเช จ ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺเสสิ สมาทเปสิ สมุตฺเตเชสิ สมฺปหํเสสิฯ