อถ โข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ – ‘‘ปสฺสถ โน ตุมฺเห, ภิกฺขเว, เอตํ ธูมายิตตฺตํ ติมิรายิตตฺตํ คจฺฉเตว ปุริมํ ทิสํ, คจฺฉติ ปจฺฉิมํ ทิสํ, คจฺฉติ อุตฺตรํ ทิสํ, คจฺฉติ ทกฺขิณํ ทิสํ, คจฺฉติ อุทฺธํ, คจฺฉติ อโธ, คจฺฉติ อนุทิส’’นฺติ? ‘‘เอวํ, ภนฺเต’’ฯ ‘‘เอโส โข, ภิกฺขเว, มาโร ปาปิมา โคธิกสฺส กุลปุตฺตสฺส วิญฺญาณํ สมนฺเวสติ – ‘กตฺถ โคธิกสฺส กุลปุตฺตสฺส วิญฺญาณํ ปติฏฺฐิต’นฺติ? อปฺปติฏฺฐิเตน จ, ภิกฺขเว, วิญฺญาเณน โคธิโก กุลปุตฺโต ปรินิพฺพุโต’’ติฯ อถ โข มาโร ปาปิมา เพลุวปณฺฑุวีณํ อาทาย เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ คาถาย อชฺฌภาสิ –

‘‘อุทฺธํ อโธ จ ติริยํ, ทิสา อนุทิสา สฺวหํ;

อนฺเวสํ นาธิคจฺฉามิ, โคธิโก โส กุหิํ คโต’’ติฯ

‘‘โย [โส (สี. ปี.)] ธีโร ธิติสมฺปนฺโน, ฌายี ฌานรโต สทา;

อโหรตฺตํ อนุยุญฺชํ, ชีวิตํ อนิกามยํฯ

‘‘เชตฺวาน มจฺจุโน [เภตฺวา นมุจิโน (สี.)] เสนํ, อนาคนฺตฺวา ปุนพฺภวํ;

สมูลํ ตณฺหมพฺพุยฺห, โคธิโก ปรินิพฺพุโต’’ติฯ

‘‘ตสฺส โสกปเรตสฺส, วีณา กจฺฉา อภสฺสถ;

ตโต โส ทุมฺมโน ยกฺโข, ตตฺเถวนฺตรธายถา’’ติ [ตตฺเถวนฺตรธายิถาติ (สฺยา. กํ.), ตตฺเถว อนฺตรธายีติ (ก.)]ฯ

4. สตฺตวสฺสานุพนฺธสุตฺตํ

[160] เอวํ เม สุตํ – เอกํ สมยํ ภควา อุรุเวลายํ วิหรติ นชฺชา เนรญฺชราย ตีเร อชปาลนิคฺโรเธฯ เตน โข ปน สมเยน มาโร ปาปิมา สตฺตวสฺสานิ ภควนฺตํ อนุพนฺโธ โหติ โอตาราเปกฺโข โอตารํ อลภมาโนฯ อถ โข มาโร ปาปิมา เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ คาถาย อชฺฌภาสิ –

‘‘โสกาวติณฺโณ นุ วนมฺหิ ฌายสิ,

วิตฺตํ นุ ชีโน อุท ปตฺถยาโน;

อาคุํ นุ คามสฺมิมกาสิ กิญฺจิ,

กสฺมา ชเนน น กโรสิ สกฺขิํ;

สกฺขี น สมฺปชฺชติ เกนจิ เต’’ติฯ