1. สมฺพหุลสุตฺตํ

[157] เอวํ เม สุตํ – เอกํ สมยํ ภควา สกฺเกสุ วิหรติ สิลาวติยํฯ เตน โข ปน สมเยน สมฺพหุลา ภิกฺขู ภควโต อวิทูเร อปฺปมตฺตา อาตาปิโน ปหิตตฺตา วิหรนฺติฯ อถ โข มาโร ปาปิมา พฺราหฺมณวณฺณํ อภินิมฺมินิตฺวา มหนฺเตน ชฏณฺฑุเวน อชินกฺขิปนิวตฺโถ ชิณฺโณ โคปานสิวงฺโก ฆุรุฆุรุปสฺสาสี อุทุมฺพรทณฺฑํ คเหตฺวา เยน เต ภิกฺขู เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา เต ภิกฺขู เอตทโวจ – ‘‘ทหรา ภวนฺโต ปพฺพชิตา สุสู กาฬเกสา ภทฺเรน โยพฺพเนน สมนฺนาคตา ปฐเมน วยสา อนิกฺกีฬิตาวิโน กาเมสุฯ ภุญฺชนฺตุ ภวนฺโต มานุสเก กาเมฯ มา สนฺทิฏฺฐิกํ หิตฺวา กาลิกํ อนุธาวิตฺถา’’ติฯ ‘‘น โข มยํ, พฺราหฺมณ, สนฺทิฏฺฐิกํ หิตฺวา กาลิกํ อนุธาวามฯ กาลิกญฺจ โข มยํ, พฺราหฺมณ, หิตฺวา สนฺทิฏฺฐิกํ อนุธาวามฯ กาลิกา หิ, พฺราหฺมณ, กามา วุตฺตา ภควตา พหุทุกฺขา พหุปายาสา, อาทีนโว เอตฺถ ภิยฺโยฯ สนฺทิฏฺฐิโก อยํ ธมฺโม อกาลิโก เอหิปสฺสิโก โอปเนยฺยิโก ปจฺจตฺตํ เวทิตพฺโพ วิญฺญูหี’’ติฯ เอวํ วุตฺเต, มาโร ปาปิมา สีสํ โอกมฺเปตฺวา ชิวฺหํ นิลฺลาเลตฺวา ติวิสาขํ นลาเฏ นลาฏิกํ วุฏฺฐาเปตฺวา ทณฺฑโมลุพฺภ ปกฺกามิฯ

อถ โข เต ภิกฺขู เยน ภควา เตนุปสงฺกมิํสุ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิํสุฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนา โข เต ภิกฺขู ภควนฺตํ เอตทโวจุํ – ‘‘อิธ มยํ, ภนฺเต, ภควโต อวิทูเร อปฺปมตฺตา อาตาปิโน ปหิตตฺตา วิหรามฯ อถ โข, ภนฺเต, อญฺญตโร พฺราหฺมโณ มหนฺเตน ชฏณฺฑุเวน อชินกฺขิปนิวตฺโถ ชิณฺโณ โคปานสิวงฺโก ฆุรุฆุรุปสฺสาสี อุทุมฺพรทณฺฑํ คเหตฺวา เยน มยํ เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา อมฺเห เอตทโวจ – ‘ทหรา ภวนฺโต ปพฺพชิตา สุสู กาฬเกสา ภทฺเรน โยพฺพเนน สมนฺนาคตา ปฐเมน วยสา อนิกฺกีฬิตาวิโน กาเมสุฯ ภุญฺชนฺตุ ภวนฺโต มานุสเก กาเมฯ มา สนฺทิฏฺฐิกํ หิตฺวา กาลิกํ อนุธาวิตฺถา’ติฯ เอวํ วุตฺเต, มยํ, ภนฺเต, ตํ พฺราหฺมณํ เอตทโวจุมฺห – ‘น โข มยํ, พฺราหฺมณ, สนฺทิฏฺฐิกํ หิตฺวา กาลิกํ อนุธาวามฯ กาลิกญฺจ โข มยํ, พฺราหฺมณ, หิตฺวา สนฺทิฏฺฐิกํ อนุธาวามฯ กาลิกา หิ, พฺราหฺมณ, กามา วุตฺตา ภควตา พหุทุกฺขา พหุปายาสา, อาทีนโว เอตฺถ ภิยฺโยฯ สนฺทิฏฺฐิโก อยํ ธมฺโม อกาลิโก เอหิปสฺสิโก โอปเนยฺยิโก ปจฺจตฺตํ เวทิตพฺโพ วิญฺญูหี’ติฯ เอวํ วุตฺเต, ภนฺเต, โส พฺราหฺมโณ สีสํ โอกมฺเปตฺวา ชิวฺหํ นิลฺลาเลตฺวา ติวิสาขํ นลาเฏ นลาฏิกํ วุฏฺฐาเปตฺวา ทณฺฑโมลุพฺภ ปกฺกนฺโต’’ติฯ

‘‘เนโส, ภิกฺขเว, พฺราหฺมโณฯ มาโร เอโส ปาปิมา ตุมฺหากํ วิจกฺขุกมฺมาย อาคโต’’ติฯ อถ โข ภควา เอตมตฺถํ วิทิตฺวา ตายํ เวลายํ อิมํ คาถํ อภาสิ –