ปฏิสํวิทิเต อนาปตฺติ, คิลานสฺสาปิ อนาปตฺติ, อปฺปฏิสํวิทิเตปิ ตสฺส ปฏิสํวิทิตสฺส อวเสสเก วา คิลานสฺส อวเสสเก วา อนาปตฺติ เอวาติ สมฺพนฺโธ ฯ ยถาห อนาปตฺติวาเร ‘‘ปฏิสํวิทิตสฺส วา คิลานสฺส วา เสสกํ ภุญฺชตี’’ติ (ปาจิ. 575)ฯ พหาราเม ปฏิคฺคเหตฺวา อนฺโตเยว ภุญฺชโต อสฺส อนาปตฺตีติ โยชนาฯ คเหตฺวา วาติ เอตฺถ วา-สทฺโท ‘‘ตสฺสา’’ติอาทีสุปิ โยเชตพฺโพฯ

[1869] ตตฺถาติ ตสฺมิํ อารญฺญการาเมฯ ขาทโต อนาปตฺติ เอวาติ โยชนา, ตตฺถ ‘‘อญฺเญน กปฺปิยํ กตฺวา ทินฺนานี’’ติ เสโสฯ

จตุตฺถปาฏิเทสนียกถาวณฺณนาฯ

อิติ วินยตฺถสารสนฺทีปนิยา วินยวินิจฺฉยวณฺณนาย

ปาฏิเทสนียกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

เสขิยกถาวณฺณนา

[1870] เอวํ ปาฏิเทสนียวินิจฺฉยํ ทสฺเสตฺวา ตทนนฺตรํ อุทฺทิฏฺฐานํ เสขิยานํ วินิจฺฉยํ ทสฺเสตุมาห ‘‘โย อนาทริเยเนวา’’ติอาทิฯ โยติ เถโร วา นโว วา มชฺฌิโม วาฯ เอตฺถ อนาทริยํ นาม สญฺจิจฺจ อาปตฺติอาปชฺชนํ, นิวาสนาทิวตฺถสฺส อุคฺคหเณ นิรุสฺสาหญฺจฯ ปจฺฉโตปิ วาติ เอตฺถ วา-สทฺเทน ‘‘ปสฺสโตปิ วา’’ติ อิทํ สงฺคณฺหาติฯ ตสฺส จาติ เอตฺถ จ-สทฺโท วกฺขมานสมุจฺจโยฯ

[1871] น เกวลํ วุตฺตนเยน นิวาเสนฺตสฺเสว โหติ, ขนฺธกาคตหตฺถิโสณฺฑาทิอากาเรนาปิ นิวาเสนฺตสฺส ทุกฺกฏํ โหตีติ อาห ‘‘หตฺถิโสณฺฑาที’’ติอาทิฯ