รโห นิสชฺชสฺสาเทน, มาตุคามสฺส สนฺติกํ;

คนฺตุกาโม นิวาเสติ, อกฺขิํ อญฺเชติ ภุญฺชติฯ

[543]

ปโยเค จ ปโยเค จ, โหติ สพฺพตฺถ ทุกฺกฏํ;

คจฺฉโต ปทวาเรน, คนฺตฺวา จสฺส นิสีทโตฯ

[544]

นิสชฺชาย อุภินฺนมฺปิ, ปโยคคณนาย จ;

โหติ ปาจิตฺติยํ ตสฺส, พหุกานิ พหูสฺวปิฯ

[545]

สมีเปปิ ฐิโต อนฺโธ, อนฺโตทฺวาทสหตฺถเก;

น กโรติ อนาปตฺติํ, อิตฺถีนํ ตุ สตมฺปิ จฯ

[546]

จกฺขุมาปิ นิปชฺชิตฺวา, นิทฺทายนฺโตปิ เกวลํ;

ทฺวาเร ปิหิตคพฺภสฺส, นิสินฺโนปิ น รกฺขติฯ

[547]

อนนฺเธ สติ วิญฺญุสฺมิํ, ฐิตสฺสารหสญฺญิโน;

นิสชฺชปจฺจยา โทโส, นตฺถิ วิกฺขิตฺตเจตโสฯ

[548]

น โทสุมฺมตฺตกาทีนํ, อาปตฺตีหิปิ ตีหิปิ;

สมุฏฺฐานาทโย ตุลฺยา, ปฐมนฺติมวตฺถุนาฯ

ปฐมานิยตกถาฯ

[549]

อนนฺธาพธิโร วิญฺญู, อิตฺถี วา ปุริโสปิ วา;

อนฺโตทฺวาทสหตฺถฏฺโฐ, อนาปตฺติกโร สิยาฯ

[550]

อนฺโธ อพธิโร วาปิ, พธิโร วาปิ จกฺขุมา;

น กโรติ อนาปตฺติํ, ติสมุฏฺฐานเมวิทํฯ

ทุติยานิยตกถาฯ

อิติ วินยวินิจฺฉเย อนิยตกถา นิฏฺฐิตาฯ

นิสฺสคฺคิยกถา

[551]

โขมํ กปฺปาสโกเสยฺยํ, สาณํ ภงฺคญฺจ กมฺพลํ;

จีวรํ ฉพฺพิธํ วุตฺตํ, ชาติโต ปน กปฺปิยํฯ

[552]

ทุกูลญฺเจว ปตฺตุณฺณํ, จินํ โสมารปฏฺฏกํ;

อิทฺธิชํ เทวทินฺนญฺจ, ตสฺเสตํ อนุโลมิกํฯ

[553]

ติจีวรํ ปริกฺขาร-โจฬญฺจ มุขปุญฺฉนํ;

นิสีทนมธิฏฺเฐยฺย, ปจฺจตฺถรณเมว จฯ

[554]

เอกาหมฺปิ วินา ภิกฺขุ, น วเสยฺย ติจีวรํ;

น วเสยฺย ตถาธิฏฺฐา, จาตุมาสํ นิสีทนํฯ

[555]

รชิตฺวา กปฺปิยํ พินฺทุํ, ทตฺวา ตตฺถ ติจีวรํ;

อุปปนฺนํ ปมาเณน, อธิฏฺฐาตพฺพเมว ตํฯ

[556]

ปจฺฉิมนฺเตน สงฺฆาฏิ, ทีฆโส มุฏฺฐิปญฺจกา;

มุฏฺฐิตฺติกา จ ติริยํ, อุตฺตมนฺเตน สา ปนฯ

[557]

สตฺถุโน จีวรูนาปิ, วฏฺฏตีติ ปกาสิตา;

อิทเมวุตฺตราสงฺเค, ปมาณํ ปริทีปิตํฯ

[558]

มุฏฺฐิปญฺจกํ ทีฆนฺตํ, ปมาณํ ติริยนฺตโต;

อฑฺฒเตยฺยํ ทฺวิหตฺถํ วา, เสเส อนฺตรวาสเกฯ

[559]

อหตาหตกปฺปานํ, สงฺฆาฏิ ทิคุณา มตา;

เอกปฏฺฏุตฺตราสงฺโค, เอวมนฺตรวาสโกฯ

[560]

อุตุทฺธฏานํ ปน จีวรานํ;

สงฺฆาฏิ ภิกฺขุสฺส จตุคฺคุณา วา;

ทุเวปิ เสสา ทิคุณาว วุตฺตา;

ยถาสุขํ วฏฺฏติ ปํสุกูลํฯ

[561]

ตีณิปิ ทฺเวปิ เจกํ วา, ฉินฺทิตพฺพํ ปโหติ เจ;

สพฺเพสุ อปฺปโหนฺเตสุ, เทยฺยมนฺวาธิกมฺปิ วาฯ

[562]

อจฺฉินฺนํ วา อนาทินฺนํ, ธาเรนฺตสฺส ติจีวรํ;

ภิกฺขุโน ทุกฺกฏํ วุตฺตํ, ทุพฺโภเคน จ เสวโตฯ

[563]

กุสิํ อฑฺฒกุสิญฺจาปิ, มณฺฑลํ อฑฺฒมณฺฑลํ;

วิวฏฺฏํ อนุวิวฏฺฏํ, พาหนฺตมฺปิ จ ภิกฺขุโนฯ

[564]

ทสฺเสตฺวาว วิธิํ สพฺพํ, ปญฺจกาทิปฺปเภทกํ;

ฉินฺนํ สมณสารุปฺปํ, กาตพฺพํ ตุ ติจีวรํฯ

[565]

ทาเนนจฺฉิชฺชคาเหน, วิสฺสาสคฺคหเณน จ;

หีนายาวตฺตเนนาปิ, สิกฺขาย จ ปหานโตฯ

[566]

ปจฺจุทฺธารวินาเสหิ, ลิงฺคสฺส ปริวตฺตนา;

สพฺพํ ภิชฺชติธิฏฺฐานํ, ฉิทฺทภาเว ติจีวรํฯ

[567]

กนิฏฺฐสฺสงฺคุลสฺเสว , นขปิฏฺฐิปฺปมาณกํ;

วินิวิทฺธํ ปนจฺฉิทฺท-มธิฏฺฐานวินาสนํฯ

[568]

เอโก ตนฺตุปิ อจฺฉินฺโน, อธิฏฺฐานํ น ภินฺทติ;

เสตภาวํ กโรนฺเตน, โธตมฺปิ รชเกน วาฯ

[569]

ปฐมํ อคฺคฬํ ทตฺวา, ปจฺฉา ฉินฺทติ รกฺขติ;

ฆเฏตฺวา โกฏิโย ทฺเว วา, ปจฺฉา ฉินฺทติ รกฺขติฯ

[570]

จตุรฏฺฐงฺคุลา โอรํ, เอกทฺวินฺนํ ติรียโต;

ติณฺณมฺปิ ทีฆโต ฉิทฺทํ, ภินฺทเตว วิทตฺถิยาฯ

[571]

นิสีทนสฺส ทีเฆน, ภวนฺติ ทฺเว วิทตฺถิโย;

วิตฺถาเรน ทิยฑฺฒา จ, สุคตสฺส วิทตฺถิยาฯ

[572]

โหนฺติ กณฺฑุปฺปฏิจฺฉาทิ, ติริยํ ทฺเว วิทตฺถิโย;

ทีฆโตปิ จตสฺโสว, สุคตสฺส วิทตฺถิยาฯ

[573]

ทีฆโต สุคตสฺเสว, ภวนฺติ ฉ วิทตฺถิโย;

วิตฺถาเรนฑฺฒเตยฺยาว, สิยา วสฺสิกสาฏิกาฯ

[574]

มุนินา ตีสุ เอเตสุ, กโรนฺตสฺส ตทุตฺตริํ;

อธิกจฺเฉทนํ ตสฺส, ปาจิตฺติยมุทีริตํฯ

[575]

มุขปุญฺฉนโจฬสฺส, ปจฺจตฺถรณกสฺส วา;

ปมาณํ อปฺปมาเณน, น เจว ปริทีปิตํฯ

[576]

สทสํ อทสํ สพฺพํ, ปจฺจตฺถรณจีวรํ;

มหนฺตํ ขุทฺทกํ เอก-มเนกมฺปิ จ วฏฺฏติฯ

[577]

มุขปุญฺฉนโจเฬกํ, ทฺเวปิ วฏฺฏนฺติ สพฺพถา;

สทสํ อทสํ วาปิ, สทสํว นิสีทนํฯ

[578]

อทสา รชิตาเยว, วฏฺฏตาทินฺนกปฺปกา;

วุตฺตา กณฺฑุปฺปฏิจฺฉาทิ, ตถา วสฺสิกสาฏิกาฯ

[579]

คณนํ วา ปมาณํ วา, น ปริกฺขารโจฬเก;

ปมาณคณนาตีติ, ภณนฺติ ปกตญฺญุโนฯ

[580]

สุคตฏฺฐงฺคุลายามํ, จตุรงฺคุลวิตฺถตํ;

วิกปฺปนุปคํ โหติ, ปจฺฉิมํ นาม จีวรํฯ

[581]

ปริสฺสาวปฏํ ปตฺต-โปตฺถกตฺถวิกาทิกํ;

อธิฏฺเฐยฺย ปริกฺขาร-โจฬํ ปจฺฉิมจีวรํฯ

[582]

พหูนิ เอกโต กตฺวา, อธิฏฺฐาตุมฺปิ วฏฺฏติ;

มาตุอาทีนมตฺถาย, ฐปิเต นตฺถิ โทสตาฯ

[583]

วสฺสมาเส อธิฏฺเฐยฺย, จตุโร วสฺสสาฏิกํ;

ปุน ปจฺจุทฺธริตฺวา ตํ, วิกปฺเปยฺย ตโต ปรํฯ

[584]

ตาว กณฺฑุปฺปฏิจฺฉาทิํ, ยาว โรโค น สมฺมติ;

อธิฏฺฐหิตฺวา ตโต อุทฺธํ, อุทฺธริตฺวา วิกปฺปเยฯ

[585]

‘‘อิมํ กณฺฑุปฺปฏิจฺฉาทิํ, อิมมนฺตรวาสกํ;

อธิฏฺฐามี’’ติธิฏฺเฐยฺย, เสเสสุปิ อยํ นโยฯ

[586]

‘‘อิมํ กณฺฑุปฺปฏิจฺฉาทิํ, เอต’’นฺติ จ อสมฺมุเข;

วตฺวา ปจฺจุทฺธเรยฺเยวํ, เสเสสุปิ วิจกฺขโณฯ

[587]

อาโภคํ มนสา กตฺวา, กาเยน ผุสนากตํ;

วจสาธิฏฺฐิตญฺจาติ, อธิฏฺฐานํ ทฺวิธา มตํฯ

[588]

อิติ สพฺพมิทํ วุตฺตํ, เตจีวริกภิกฺขุโน;

ตถา วตฺวาวธิฏฺเฐยฺย, ตํ ปริกฺขารโจฬิโกฯ

[589]

ติจีวรํ ปริกฺขาร-โจฬํ กาตุมฺปิ วฏฺฏติ;

เอวํ จุโทสิเต วุตฺโต, ปริหาโร นิรตฺถโกฯ

[590]

น, เตจีวริกสฺเสว, วุตฺตตฺตา ตตฺถ สตฺถุนา;

ตํ ปริกฺขารโจฬสฺส, ตสฺมา สพฺพมฺปิ วฏฺฏติฯ

[591]

‘‘อธิฏฺเฐติ วิกปฺเปติ, อนาปตฺตี’’ติ เอตฺถ จ;

อธิฏฺฐาตพฺพกสฺเสว, วิกปฺปนวิธานโตฯ

[592]

ภิกฺขุสฺเสวํ กโรนฺตสฺส, น โทโส อุปลพฺภติ;

เอวญฺจ น สิยา กสฺมา, มุขปุญฺฉนกาทิกํฯ

[593]

มุขปุญฺฉนกาทีนํ, เตสํ กิจฺจวิธานโต;

อกิจฺจสฺสามิกสฺสสฺส, อธิฏฺฐานํ ตุ ยุชฺชติฯ

[594]

นิธานมุขเมตนฺติ, มหาปจฺจริยํ ปน;

วุตฺตตฺตา จ นิเสเธตุํ, น สกฺกา วินยญฺญุนาฯ

[595]

จีวรํ ปริปุณฺณนฺติ, นิทานุปฺปตฺติโตปิ จ;

นิธานมุขเมตนฺติ, เวทิตพฺพํ วิภาวินาฯ

[596]

กุสวากาทิจีรานิ, กมฺพลํ เกสวาลชํ;

ถุลฺลจฺจยํ ธารยโต-ลูกปกฺขาชินกฺขิเปฯ

[597]

กทเลรกทุสฺเสสุ, อกฺกทุสฺเส จ โปตฺถเก;

ทุกฺกฏํ ติริเฏ วาปิ, เวฐเน กญฺจุเกปิ จฯ

[598]

สพฺพนีลกมญฺเชฏฺฐ-กณฺหโลหิตปีตเก ;

มหานามมหารงฺค-รตฺเตสุปิ จ ทุกฺกฏํฯ

[599]

อจฺฉินฺนทสเก ทีฆ-ผลปุปฺผทเสสุ จ;

อจฺฉินฺนจีวรสฺเสตฺถ, นตฺถิ กิญฺจิ อกปฺปิยํฯ

[600]

อธิฏฺเฐติ วิกปฺเปติ, วิสฺสชฺเชติ วินสฺสติ;

อนฺโตทสาหํ วิสฺสาเส, อนาปตฺติ ปกาสิตาฯ

[601]

กถินํ นาม นาเมน, สมุฏฺฐานมิทํ ปน;

อจิตฺตมกฺริยํ วุตฺตํ, ติจิตฺตญฺจ ติเวทนํฯ

ปฐมกถินกถาฯ

[602]

คามาทีสุ ปเทเสสุ, ติปญฺจสุ ติจีวรํ;

ฐเปตฺวา เอกรตฺตมฺปิ, สงฺฆสมฺมุติยา วินาฯ

[603]

ภิกฺขุโน ปน เตนสฺส, วิปฺปวตฺถุํ น วฏฺฏติ;

โหติ นิสฺสคฺคิยํ วิปฺป-วสโต อรุณุคฺคเมฯ

[604]

จีวรํ นิกฺขิปิตฺวาน, นฺหายนฺตสฺเสว รตฺติยํ;

อรุเณ อุฏฺฐิเต กิํ นุ, กาตพฺพํ เตน ภิกฺขุนาฯ

[605]

ทุกฺกฏํ มุนินา วุตฺตํ, นิสฺสคฺคิยนิวาสเน;

ตพฺภยา ปน โส ภิกฺขุ, นคฺโค คจฺฉติ ทุกฺกฏํฯ

[606]

อจฺฉินฺนจีวรฏฺฐาเน, ฐิตตฺตา ปน ภิกฺขุโน;

น ตสฺสากปฺปิยํ นาม, จีวรํ อตฺถิ กิญฺจิปิฯ

[607]

นิคาเสตฺวา คเหตฺวา จ, คนฺตฺวา ภิกฺขุสฺส สนฺติกํ;

นิสฺสชฺชิตฺวา ปนาปตฺติ, เทเสตพฺพาว วิญฺญุนาฯ

[608]

ปรสฺส นิสฺสชฺชิตฺวา ตํ, ทุกฺกฏํ ปริภุญฺชโต;

ปโยเค จ ปโยเค จ, โหติ ปารุปนาทิสุฯ

[609]

อนาปตฺติ ตมญฺญสฺส, ภิกฺขุโน ปริภุญฺชโต;

อเทนฺตสฺส จ นิสฺสฏฺฐํ, ทุกฺกฏํ ปริยาปุตํฯ

[610]

เถเร จ ทหเร มคฺคํ, คจฺฉนฺเตสุ อุโภสุปิ;

ปตฺตจีวรมาทาย, โอหีเน ทหเร ปนฯ

[611]

อสมฺปตฺเต ครุํ ตสฺมิํ, อุคฺคจฺฉตฺยรุโณ ยทิ;

โหติ นิสฺสคฺคิยํ วตฺถํ, น ปสฺสมฺภติ นิสฺสโยฯ

[612]

มุหุตฺตํ วิสฺสมิตฺวาน, คจฺฉนฺเต ทหเร ปน;

โหติ นิสฺสคฺคิยํ วตฺถํ, ปสฺสมฺภติ จ นิสฺสโยฯ

[613]

สุตา ธมฺมกถา ยสฺมิํ, อุคฺคจฺฉตฺยรุโณ ยทิ;

โหติ นิสฺสคฺคิยํ วตฺถํ, ปสฺสมฺภติ จ นิสฺสโยฯ

[614]

ปจฺจุทฺธาเร อนาปตฺติ, ลทฺธสมฺมุติกสฺสปิ;

อนฺโตเยวารุเณ ตํ วา, วิสฺสชฺเชติ วินสฺสติฯ

[615]

ปฐเมน สมานาว, สมุฏฺฐานาทโย นยา;

อปจฺจุทฺธรณํ เอตฺถ, อกฺริยาติ วิเสสิตํฯ

ทุติยกถินกถาฯ

[616]

อกาลจีวรํ มาส-ปรมํ นิกฺขิเป สติ;

ปจฺจาสาย ตโต อุทฺธํ, ฐเปตุํ น จ วฏฺฏติฯ

[617]

ทสาหาติกฺกโมเยว;

ปฐเม กถิเน อิธ;

มาสสฺสาติกฺกโม วุตฺโต;

เสโส เตน สโม มโตฯ

ตติยกถินกถาฯ

[618]

ภิกฺขุ ภิกฺขุนิยา ภุตฺตํ, วตฺถํ อญฺญาติกาย โย;

โธวาเปติ รชาเปติ, อาโกฏาเปติ เจ ตโตฯ

[619]

ตสฺส นิสฺสคฺคิยาปตฺติ, ปฐเมน ปกาสิตา;

ตถา เสเสหิ จ ทฺวีหิ, ทีปิตํ ทุกฺกฏทฺวยํฯ

[620]

สิกฺขมานาย วา หตฺเถ, โธวนตฺถาย เทติ เจ;

สา หุตฺวา อุปสมฺปนฺนา, ปจฺฉา โธวติ โส นโยฯ

[621]

สามเณรนิทฺเทเสปิ, ลิงฺคํ เจ ปริวตฺตติ;

ภิกฺขุนีสุปสมฺปชฺช, โธเต นิสฺสคฺคิยํ สิยาฯ

[622]

ทหรานญฺจ ภิกฺขูนํ, หตฺเถ วตฺเถ นิยฺยาทิเต;

ปริวตฺติตลิงฺเคสุ, เตสุเปส นโย มโตฯ

[623]

ตถา ภิกฺขุนิยา หตฺเถ, ทินฺเน ‘‘โธวา’’ติ จีวเร;

ปริวตฺเต ตุ ลิงฺคสฺมิํ, สเจ โธวติ วฏฺฏติฯ

[624]

‘‘โธวา’’ติ ภิกฺขุนี วุตฺตา, สเจ สพฺพํ กโรติ สา;

โธวนปฺปจฺจยาเยว, ตสฺส นิสฺสคฺคิยํ สิยาฯ

[625]

‘‘อิมสฺมิํ จีวเร สพฺพํ, กตฺตพฺพํ ตฺวํ กโรหิ’’ติ;

โหติ นิสฺสคฺคิยญฺเจว, วทโต ทุกฺกฏทฺวยํฯ

[626]

ญาติกาญาติสญฺญิสฺส, ปจฺจตฺถรนิสีทนํ;

อญฺญสฺส สนฺตกํ วาปิ, โธวาเปนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ

[627]

เอกโตอุปสมฺปนฺนา, ภิกฺขุนีนํ วเสน ยา;

ตาย โธวาปเน วาปิ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ

[628]

อวุตฺตา ปริภุตฺตํ วา, อญฺญํ วา ยทิ โธวติ;

น โทโส, สญฺจริตฺเตน, สมุฏฺฐานาทโย สมาฯ

ปุราณจีวรโธวาปนกถาฯ

[629]

วิกปฺปนุปคํ กิญฺจิ, ปจฺฉิมํ ปน จีวรํ;

คณฺหโต โหติ อาปตฺติ, ฐเปตฺวา ปาริวตฺตกํฯ

[630]

ปโยเค คหณตฺถาย, ทุกฺกฏํ ปริยาปุตํ;

ตสฺส นิสฺสคฺคิยาปตฺติ, คหเณน ปกาสิตาฯ

[631]

สเจ อนุปสมฺปนฺน-หตฺเถ เปเสติ จีวรํ;

อญฺญตฺร ปาริวตฺตาปิ, คเหตุํ ปน วฏฺฏติฯ

[632]

ญาติกายปิ อญฺญาติ-สญฺญิสฺส วิมติสฺส วา;

เอกโตอุปสมฺปนฺน-หตฺถา คณฺหาติ ทุกฺกฏํฯ

[633]

‘‘ทสฺสามี’’ติ จ อาโภคํ, กตฺวา วา ปาริวตฺตกํ;

ตาวกาลิกวิสฺสาส-คฺคาเห โทโส น วิชฺชติฯ

[634]

อญฺญํ ปน ปริกฺขารํ, น โทโส โหติ คณฺหโต;

สญฺจริตฺตสมุฏฺฐานํ, อิทํ วุตฺตํ กฺริยากฺริยํฯ

จีวรปฏิคฺคหณกถาฯ

[635]

จีวรํ วิญฺญาเปนฺตสฺส, อญฺญาตกาปฺปวาริตํ;

โหติ นิสฺสคฺคิยาปตฺติ, อญฺญตฺร สมยา ปนฯ

[636]

ติกปาจิตฺติยํ วุตฺตํ, ตเถว ทฺวิกทุกฺกฏํ;

ญาตเกญาติสญฺญิสฺส, ตตฺถ เวมติกสฺส จฯ

[637]

สมเย วิญฺญาเปนฺตสฺส, ญาตเก วา ปวาริเต;

อญฺญสฺสตฺถาย วา ตสฺส, ญาตเก วา ปวาริเตฯ

[638]

อนาปตฺตีติ ญาตพฺพํ, ตถา อุมฺมตฺตกาทิโน;

สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, สญฺจริตฺตสมา มตาฯ

อญฺญาตกวิญฺญตฺติกถาฯ

[639]

อปฺปวาริตมญฺญาติํ , จีวรํ ตุ ตทุตฺตริํ;

โหติ นิสฺสคฺคิยาปตฺติ, วิญฺญาเปนฺตสฺส ภิกฺขุโนฯ

[640]

ยสฺส ตีณิปิ นฏฺฐานิ, ทฺเว วา เอกมฺปิ วา ปน;

ทฺเว วา เอกมฺปิ วา เตน, สาทิตพฺพํ น กิญฺจิปิฯ

[641]

เสสกํ อาหรนฺตสฺส, ทินฺเน นจฺฉินฺนการณา;

สนฺตเก ญาตกาทีนํ, อตฺตโนปิ ธเนน วาฯ

[642]

อนาปตฺตีติ ญาตพฺพํ, ตถา อุมฺมตฺตกาทิโน;

สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, สญฺจริตฺตสมา มตาฯ

ตตุตฺตริกถาฯ

[643]

กลฺยาณกมฺยตาเหตุ , อาปชฺชติ วิกปฺปนํ;

จีวเร ปน โย ตสฺส, ลาภา นิสฺสคฺคิยํ ภเวฯ

[644]

มหคฺฆํ ทาตุกามมฺหิ, อปฺปคฺฆํ วิญฺญาเปติ โย;

สนฺตเก ญาตกาทีนํ, อนาปตฺติ ปกาสิตาฯ

[645]

ญาตเกญฺญาติสญฺญิสฺส, ทุกฺกฏํ วิมติสฺส จ;

สญฺจริตฺตสมา วุตฺตา, สมุฏฺฐานาทโย นยาฯ

ปฐโมปกฺขฏกถาฯ

[646]

ทุติโยปกฺขเฏ ยสฺมา, วตฺตพฺพํ นตฺถิ กิญฺจิปิ;

ตสฺมา อนนฺตเรนสฺส, สทิโสว วินิจฺฉโยฯ

ทุติโยปกฺขฏกถาฯ

[647]

รญฺญา วา ราชโภคฺเคน, ภิกฺขุมุทฺทิสฺสมาภตํ;

อกปฺปิยํ สุวณฺณาทิํ, คเหตุํ น จ วฏฺฏติฯ

[648]

รชตํ ชาตรูปํ วา, อตฺตโน วา ปรสฺส วา;

อตฺถาย คณฺหิตุํ กิญฺจิ, ทียมานํ น วฏฺฏติฯ

[649]

อญฺญสฺสตฺถาย นิทฺทิฏฺฐํ, ภิกฺขุโน ปฏิคฺคณฺหโต;

ทุกฺกฏํ ตสฺส โหตีติ, มหาปจฺจริยํ ปนฯ

[650]

เนตฺวา อกปฺปิยํ ภณฺฑํ, อิตฺถํ โกจิ สเจ วเท;

‘‘อิทํ สงฺฆสฺส ทมฺมีติ, ปุคฺคลสฺส คณสฺส วาฯ

[651]

อารามํ วา วิหารํ วา, เจติยํ วา กโรหิ’’ติ;

น จ วฏฺฏติ ตํ วตฺถุํ, สพฺเพสํ สมฺปฏิจฺฉิตุํฯ

[652]

อนามสิตฺวา สงฺฆํ วา, คณํ วา ปุคฺคลมฺปิ วา;

‘‘เจติยสฺส วิหารสฺส, เทมา’’ติปิ วทนฺติ เจฯ

[653]

ตํ หิรญฺญํ สุวณฺณํ วา, นิเสเธตุํ น วฏฺฏติ;

อารามิกานํ วตฺตพฺพํ, ‘‘วทนฺเตวมิเม’’ติ จฯ

[654]

รชตํ ชาตรูปํ วา, สงฺฆสฺส ปฏิคฺคณฺหโต;

โหติ นิสฺสคฺคิยาปตฺติ, ปริโภเค จ ทุกฺกฏํฯ

[655]

ตฬากสฺส จ เขตฺตตฺตา, สสฺสุปฺปตฺตินิทานโต;

คหณํ ปริโภโค วา, น จ วฏฺฏติ ภิกฺขุโนฯ

[656]

‘‘จตฺตาโร ปจฺจเย สงฺโฆ, คโณ วา ปริภุญฺชตุ’’;

อิจฺเจวํ ปน วตฺวา เจ, เทติ สพฺพมฺปิ วฏฺฏติฯ

[657]

การาเปติ จ เกทาเร, ฉินฺทาเปตฺวา วนํ ปน;

เกทาเรสุ ปุราเณสุ, อติเรกมฺปิ คณฺหติฯ

[658]

อปริจฺฉินฺนภาคสฺมิํ, นวสสฺเสปิ ‘‘เอตฺตกํ;

ภาคํ เทถา’’ติ วตฺวา เจ, อุฏฺฐาเปติ กหาปเณฯ

[659]

วตฺวา อกปฺปิยํ วาจํ, ‘‘กสถ วปถา’’ติ จ;

อุปฺปาทิตญฺจ สพฺเพสํ, โหติ สพฺพมกปฺปิยํฯ

[660]

‘‘เอตฺตโก นาม ภาโคติ, เอตฺติกาย จ ภูมิยา’’;

ปติฏฺฐาเปติ โย ภูมิํ, อวตฺวา กสถาทิกํฯ

[661]

สยเมว ปมาณสฺส, ชานนตฺถํ ตุ ภูมิยา;

รชฺชุยา วาปิ ทณฺเฑน, เขตฺตํ มินาติ โย ปนฯ

[662]

ขเล วา รกฺขติ ฐตฺวา, ขลโตปิ ตโต ปุน;

นีหราเปติ วา วีหี, ตสฺเสเวตมกปฺปิยํฯ

[663]

‘‘เอตฺตเกหิ จ วีหีหิ, อิทํ อาหรถา’’ติ จ;

อาหรนฺติ สเจ วุตฺตา, ตสฺเสเวตมกปฺปิยํฯ

[664]

‘‘เอตฺตเกน หิรญฺเญน, อิทมาหรถา’’ติ จ;

อาหรนฺติ จ ยํ วุตฺตา, สพฺเพสํ ตมกปฺปิยํฯ

[665]

เปสการกทาสํ วา, อญฺญํ วา รชกาทิสุ;

อารามิกานํ นาเมน, เทนฺเต วฏฺฏติ คณฺหิตุํฯ

[666]

‘‘คาโว เทมา’’ติ วุตฺเตปิ, คเหตุํ น จ วฏฺฏติ;

ปญฺจโครสโภคตฺถํ, วุตฺเต เทมาติ วฏฺฏติฯ

[667]

อชิกาทีสุ เอเสว, นโย เญยฺโย วิภาวินา;

กปฺปิเยน จ วากฺเยน, สพฺพํ วฏฺฏติ คณฺหิตุํฯ

[668]

หตฺถิํ วา มหิสํ อสฺสํ, โคณํ กุกฺกุฏสูกรํ;

เทนฺเตสุ จ มนุสฺเสสุ, น จ วฏฺฏติ คณฺหิตุํฯ

[669]

ปฏิสิทฺเธปิ สงฺฆสฺส, ทตฺวา คจฺฉติ เจ ปน;

มูลํ ทตฺวา จ สงฺฆสฺส, เกจิ คณฺหนฺติ วฏฺฏติฯ

[670]

‘‘เขตฺตํ วตฺถุํ ตฬากํ วา, เทม โคอชิกาทิกํ;

วิหารสฺสา’’ติ วุตฺเตปิ, นิเสเธตุํ น วฏฺฏติฯ

[671]

ติกฺขตฺตุํ โจทนา วุตฺตา, ฉกฺขตฺตุํ ฐานมพฺรวิ;

ยทิ โจเทติเยว ฉ, โจทนา ทิคุณา ฐิติฯ

[672]

อนาปตฺติ อโจเทตฺวา, ลทฺเธ อุมฺมตฺตกาทิโน;

สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, สญฺจริตฺตสมา มตาฯ

ราชสิกฺขาปทกถาฯ

จีวรวคฺโค ปฐโมฯ

[673]

เอเกนาปิ จ มิสฺเสตฺวา, สนฺถตํ โกสิยํสุนา;

โหติ นิสฺสคฺคิยาปตฺติ, การาเปนฺตสฺส ภิกฺขุโนฯ

[674]

ปรตฺถาย กโรนฺตสฺส, การาเปนฺตสฺส สนฺถตํ;

อญฺเญน จ กตํ ลทฺธา, เสวมานสฺส ทุกฺกฏํฯ

[675]

อนาปตฺติ วิตานํ วา, ภูมตฺถรณเมว วา;

ภิสิ พิพฺโพหนํ วาปิ, กโรนฺตสฺสาทิกมฺมิโนฯ

โกสิยกถาฯ

[676]

กาฬเกฬกโลมานํ, สุทฺธานํ สนฺถตํ สเจ;

กเรยฺยาปตฺติ โหติสฺส, เสสํ ตุ ปฐมูปมํฯ

สุทฺธกาฬกกถาฯ

[677]

อนาปตฺติ ตุลํ วาปิ, พหุํ วา สพฺพเมว วา;

กโรนฺตสฺส คเหตฺวาน, โอทาตํ กปิลมฺปิ วาฯ

[678]

อนุกฺกเมน เอตานิ, สนฺถตานิ จ ตีณิปิ;

นิสฺสชฺชิตฺวาปิ ลทฺธานิ, เสวมานสฺส ทุกฺกฏํฯ

[679]

สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, สญฺจริตฺตสมา มตา;

อิเมสํ ปน ติณฺณมฺปิ, ตติยํ ตุ กฺริยากฺริยํฯ

ทฺเวภาคกถาฯ

[680]

ฉนฺนํ โอเรน วสฺสานํ, กโรนฺตสฺส จ สนฺถตํ;

โหติ นิสฺสคฺคิยาปตฺติ, ฐเปตฺวา ภิกฺขุสมฺมุติํฯ

[681]

อนาปตฺติ ปรตฺถาย, การาเปติ กโรติ วา;

กตํ วา ปน อญฺเญน, ลภิตฺวา ปริภุญฺชโตฯ

[682]

ฉพฺพสฺสานิ กโรนฺตสฺส, ตทุทฺธมฺปิ จ สนฺถตํ;

วิตาเน สาณิปากาเร, นิสฺสชฺชิตฺวา กเตปิ จฯ

ฉพฺพสฺสกถาฯ

[683]

อนาปตฺติ อนาทาย, อสนฺเต สนฺถเต ปน;

อญฺญสฺสตฺถาย กาเรตุํ, กตญฺจ ปริภุญฺชิตุํฯ

[684]

อนาทานวเสนสฺส, สุคตสฺส วิทตฺถิยา;

กรเณน จ สตฺถารา, วุตฺตเมตํ กฺริยากฺริยํฯ

[685]

สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, สญฺจริตฺตสมา มตา;

อนนฺตรสฺสิมสฺสาปิ, วิเสโส นุปลพฺภติฯ

นิสีทนสนฺถตกถาฯ

[686]

คจฺฉนฺเต ปน ยาเน วา, หตฺถิอสฺสาทิเกสุ วา;

ฐเปติ ยทิ โลมานิ, สามิกสฺส อชานโตฯ

[687]

ติโยชนมตีเตสุ, เตสุ อาปตฺติ ภิกฺขุโน;

อคจฺฉนฺเตสุ เตสฺเวว, ฐปิเตสุปฺยยํ นโยฯ

[688]

ยาเน ปน อคจฺฉนฺเต, อสฺเส วา หตฺถิปิฏฺฐิยํ;

ฐเปตฺวา อภิรูหิตฺวา, สเจ สาเรติ วฏฺฏติฯ

[689]

น วฏฺฏตีติ นิทฺทิฏฺฐํ, กุรุนฺทฏฺฐกถาย หิ;

ตํ ปนญฺญํ หราเปติ, วจเนน วิรุชฺฌติฯ

[690]

กณฺณจฺฉิทฺเทสุ โลมานิ, ปกฺขิปิตฺวาปิ คจฺฉโต;

โหติเยว กิราปตฺติ, โลมานํ คณนาวสาฯ

[691]

สุตฺตเกน จ พนฺธิตฺวา, ฐปิตํ ปน วฏฺฏติ;

เวณิํ กตฺวา หรนฺตสฺส, อาปตฺติ ปริทีปิตาฯ

[692]

สุงฺกฆาตํ อนุปฺปตฺวา, โจราทีหิ อุปทฺทุโต;

โย จญฺญวิหิโต วาปิ, อาปตฺติ ยทิ คจฺฉติฯ

[693]

ติโยชนํ หรนฺตสฺส, อูนกํ วา ติโยชนํ;

ตถา ปจฺจาหรนฺตสฺส, ตานิเยว ติโยชนํฯ

[694]

นิวาสตฺถาย วา คนฺตฺวา, หรนฺตสฺส ตโต ปรํ;

อจฺฉินฺนํ วาปิ นิสฺสฏฺฐํ, ลภิตฺวา หรโตปิ จฯ

[695]

หราเปนฺตสฺส อญฺเญน, หรโต กตภณฺฑกํ;

ตถา อุมฺมตฺตกาทีนํ, อนาปตฺติ ปกาสิตาฯ

[696]

อิทํ ปน สมุฏฺฐานํ, กายโต กายจิตฺตโต;

อจิตฺตํ กายกมฺมญฺจ, ติจิตฺตญฺจ ติเวทนํฯ

เอฬกโลมกถาฯ

[697]

สมุฏฺฐานาทินา สทฺธิํ, โลมโธวาปนมฺปิ จ;

จีวรสฺส ปุราณสฺส, โธวาปนสมํ มตํฯ

เอฬกโลมโธวาปนกถาฯ

[698]

คณฺเหยฺย วา คณฺหาเปยฺย, รชตํ ชาตรูปกํ;

นิสฺสชฺชิตฺวา ปนาปตฺติ, เทเสตพฺพาว ภิกฺขุนาฯ

[699]

รชตํ ชาตรูปญฺจ, อุภินฺนํ มาสโกปิ จ;

เอตํ จตุพฺพิธํ วตฺถุ, โหติ นิสฺสคฺคิยาวหํฯ

[700]

มุตฺตา มณิ สิลา สงฺโข, ปวาฬํ โลหิตงฺกโก;

มสารคลฺลํ ธญฺญานิ, สตฺต โคมหิสาทิกํฯ

[701]

เขตฺตํ วตฺถุํ ตฬากญฺจ, ทาสิทาสาทิกํ ปน;

ทุกฺกฏสฺเสว วตฺถูนิ, ทีปิตานิ มเหสินาฯ

[702]

มุคฺคมาสาทิกํ สพฺพํ, สปฺปิอาทีนิ ตณฺฑุลา;

สุตฺตํ วตฺถํ หลํ ผาลํ, กปฺปิยํ เอวมาทิกํฯ

[703]

ตตฺถตฺตโน ปนตฺถาย, วตฺถุํ นิสฺสคฺคิยสฺส หิ;

สมฺปฏิจฺฉติ โย ภิกฺขุ, ตสฺส นิสฺสคฺคิยํ สิยาฯ

[704]

สงฺฆาทีนํ ตมตฺถาย, คณฺหโต ทุกฺกฏํ ตถา;

ทุกฺกฏสฺส จ วตฺถุมฺปิ, สพฺพตฺถาย จ ทุกฺกฏํฯ

[705]

สเจ กหาปณาทีนํ, สหสฺสํ ปฏิคณฺหติ;

วตฺถูนํ คณนายสฺส, อาปตฺติคณนา สิยาฯ

[706]

ตถา สิถิลพทฺเธสุ, ถวิกาทีสุ รูปโต;

อาปตฺติคณนา วุตฺตา, มหาปจฺจริยํ ปนฯ

[707]

‘‘อิทํ อยฺยสฺส โหตู’’ติ, วุตฺเต วา ปน เกนจิ;

สเจ คณฺหิตุกาโมปิ, นิเสเธตพฺพเมว จฯ

[708]

ปฏิกฺขิตฺเตปิ ตํ วตฺถุํ, ฐเปตฺวา ยทิ คจฺฉติ;

ตถา โคปายิตพฺพํ ตํ, ยถา ตํ น วินสฺสติฯ

[709]

‘‘อาหเรทมิทํ คณฺห, อิทํ เทหีธ นิกฺขิป’’;

อิจฺเจวํ ภิกฺขุโน วตฺตุํ, น วฏฺฏติ อกปฺปิยํฯ

[710]

ฐเปตฺวา รูปิยคฺคาหํ, นิสฺสฏฺฐปริวตฺติตํ;

สพฺเพหิ ปริโภตฺตพฺพํ, ภาเชตฺวา สปฺปิอาทิกํฯ

[711]

อตฺตโน ปตฺตภาคมฺปิ, ปฏิคฺคาหกภิกฺขุโน;

คเหตุํ อญฺญโต ลทฺธํ, ภุญฺชิตุํ วา น วฏฺฏติฯ

[712]

ยํ กิญฺจิ ปน สมฺภูตํ, ปจฺจยํ วตฺถุโต ตโต;

ภิกฺขุโน เสวมานสฺส, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ

[713]

อชฺฌาราเม อนาปตฺติ, ตมชฺฌาวสเถปิ วา;

คเหตฺวา วา คหาเปตฺวา, นิกฺขิปนฺตสฺส ภิกฺขุโนฯ

[714]

ติกปาจิตฺติยํ วุตฺตํ, รูปิยนฺติ อรูปิเย;

สญฺญิโน วิมติสฺสาปิ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ

[715]

สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, สญฺจริตฺตสมา มตา;

กฺริยากฺริยมิทํ วุตฺตํ, อยเมว วิเสสตาฯ

รูปิยปฏิคฺคหณกถาฯ

[716]

วตฺถุํ นิสฺสคฺคิยสฺสาปิ, วตฺถุํ วา ทุกฺกฏสฺส จ;

กปฺปิยสฺส จ วตฺถุํ วา, โย นิสฺสคฺคิยวตฺถุนาฯ

[717]

วตฺถุนา ทุกฺกฏสฺสาปิ, วตฺถุํ นิสฺสคฺคิยสฺส วา;

ปริวตฺเตติ อาปตฺติ, กปฺปิเยน จ วตฺถุนาฯ

[718]

ทุกฺกฏสฺส จ วตฺถุํ วา, วตฺถุํ วา กปฺปิยสฺส จ;

วตฺถุนา ทุกฺกฏสฺเสว, ปริวตฺเตติ ทุกฺกฏํฯ

[719]

วตฺถุนา กปฺปิยสฺสาปิ, ตถา ทุกฺกฏวตฺถุกํ;

ปริวตฺเตติ โย ตสฺส, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ

[720]

วตฺถุโน ทุกฺกฏสฺสาปิ, ตถา นิสฺสคฺคิยสฺส จ;

คหณํ วาริตํ ปุพฺเพ, อิมินา ปริวตฺตนํฯ

[721]

รูปิยนฺติ จ สญฺญิสฺส, วิมติสฺส อรูปิเย;

เตน ทฺเว ทุกฺกฏา โหนฺติ, เจตาเปนฺตสฺส รูปิยํฯ

[722]

อรูปิยนฺติ สญฺญิสฺส, อนาปตฺติ อรูปิเย;

‘‘อิทํ คเหตฺวา เทหี’’ติ, วทโตปิ จ ปญฺจหิฯ

[723]

เสสํ อนนฺตเรเนว, สมุฏฺฐานาทิกํ สมํ;

อิทํ กฺริยสมุฏฺฐานํ, อยเมว วิเสสตาฯ

รูปิยสํโวหารกถาฯ

[724]

กปฺปิยํ กปฺปิเยเนว, ปริวตฺตยโต ปน;

โหติ นิสฺสคฺคิยาปตฺติ, ฐเปตฺวา สหธมฺมิเกฯ

[725]

อกปฺปิยสฺส วตฺถุสฺส, เตเนว ปริวตฺตนํ;

น คจฺฉตีติ นิทฺทิฏฺฐํ, กยวิกฺกยสงฺคหํฯ

[726]

ตสฺมา มาตาปิตูนมฺปิ, วตฺถุํ ยํ กิญฺจิ กปฺปิยํ;

‘‘อิมํ เทหิมินา หี’’ติ, วทโต ปน ทุกฺกฏํฯ

[727]

สกํ วา เทติ เจ ภณฺฑํ, เอวํ วตฺวาน มาตุยา;

มาตุยา วา ตถา ภณฺฑํ, สยํ คณฺหาติ ทุกฺกฏํฯ

[728]

สหตฺถํ ปรภณฺฑสฺมิํ, ปรหตฺถญฺจ อตฺตโน;

ภณฺฑเก ปน สมฺปตฺเต, นิสฺสคฺคิยมุทีริตํฯ

[729]

‘‘คเหตฺวา วา อิทํ นาม, ภุญฺชิตฺวา โอทนํ อิมํ;

อิทํ นาม กโรหี’’ติ, วตฺตุํ ปน น วฏฺฏติฯ

[730]

วิฆาสาทมถญฺญํ วา, ‘‘ภุญฺชิตฺวา โอทนํ อิมํ;

ฉลฺลิํ วา ปน วลฺลิํ วา, กฏฺฐํ วา ทารุเมว วาฯ

[731]

อาหรา’’ติ วทนฺตสฺส, วตฺถูนํ คณนาวสา;

โหนฺติ อาปตฺติโย ตสฺส, ภิกฺขุโน กยวิกฺกเยฯ

[732]

‘‘อิมญฺจ ยาคุํ ปิว ภุญฺช ภตฺตํ;

ภุตฺโตสิ ภุญฺชิสฺสสิ ภุญฺชสีทํ;

ภตฺตํ, อิมํ นาม กโรหิ กมฺมํ’’;

อิจฺเจว วตฺตุํ ปน วฏฺฏเตวฯ

[733]

ภูมิยา โสธเน วาปิ, ลิมฺปเน วตฺถโธวเน;

เอตฺถ กิญฺจาปิ นตฺถญฺญํ, ภณฺฑํ นิสฺสชฺชิตพฺพกํฯ

[734]

นิสฺสคฺคิเย จ วตฺถุมฺหิ, นฏฺเฐ ภุตฺเตปิ วา ยถา;

เทเสตพฺพาว อาปตฺติ, เทเสตพฺพา ตถา อยํฯ

[735]

‘‘อิมินาว อิมํ นาม, คเหตฺวา เทหิ เม’’อิติ;

อาจิกฺขติ อนาปตฺติ, ฐเปตฺวา ภณฺฑสามิกํฯ

[736]

‘‘อิทํ มมตฺถิ อตฺโถ เม, อิมินา’’ติ จ ภาสโต;

เสสํ อนนฺตเรเนว, สมุฏฺฐานาทิกํ สมํฯ

กยวิกฺกยกถาฯ

โกสิยวคฺโค ทุติโยฯ

[737]

มตฺติกาโยมยา ปตฺตา, กปฺปิยา ชาติโต ทุเว;

ตโย ปตฺตสฺส วณฺณา ตุ, อุกฺกฏฺโฐ มชฺฌิโมมโกฯ

[738]

ทฺวินฺนํ ตณฺฑุลนาฬีนํ, ภตฺตํ มคธนาฬิยา;

ขาทนญฺจ จตุพฺภาคํ, พฺยญฺชนญฺจ ตทูปิยํฯ

[739]

อุกฺกฏฺโฐ นาม โส ปตฺโต, โย ตํ สพฺพํ ตุ คณฺหติ;

มชฺฌิโม ตสฺสุปฑฺโฒ จ, ตทุปฑฺโฒ จ โอมโกฯ

[740]

อุกฺกฏฺฐสฺส จ อุกฺกฏฺโฐ, ตสฺเสโวมกมชฺฌิมา;

เอวํ มชฺฌิมโอเมสุ, นว ปตฺตา ภวนฺติ หิฯ

[741]

อุกฺกฏฺฐุกฺกฏฺฐโก เตสุ, อปตฺโต โอมโกมโก;

ตสฺมา นาปิ อธิฏฺฐานํ, น คจฺฉนฺติ วิกปฺปนํฯ

[742]

เสสํ สตฺตวิธํ ปตฺตํ, ปตฺตลกฺขณสํยุตํ;

อธิฏฺฐาย วิกปฺเปตฺวา, ปริภุญฺเชยฺย ปณฺฑิโตฯ

[743]

ทสาหปรมํ กาลํ, ธาเรยฺย อติเรกโต;

อติกฺกมยโต ปตฺตํ, ตญฺหิ นิสฺสคฺคิยํ สิยาฯ

[744]

ยํ ปตฺตํ น วิกปฺเปติ, ยํ นาธิฏฺเฐติ วา ปน;

วินยญฺญูหิ โส ปตฺโต, อติเรโกติ วณฺณิโตฯ

[745]

วตฺตพฺพํ ตุ ‘‘อิมํ ปตฺตํ, อธิฏฺฐามี’’ติ สมฺมุเข;

‘‘เอตํ ปตฺต’’นฺติ ทูรสฺมิํ, ปจฺจุทฺธาเรปฺยยํ นโยฯ

[746]

อาโภคํ มนสา กตฺวา, กตฺวา กายวิการกํ;

กาเยนปิ จ ปตฺตสฺส, อธิฏฺฐานํ ปกาสิตํฯ

[747]

ปตฺโต ชหติธิฏฺฐานํ, ทานเภทกนาสโต;

วิพฺภมุทฺธารปจฺจกฺข-ปริวตฺตนคาหโตฯ

[748]

กงฺคุสิตฺถปฺปมาเณน, เขนาธิฏฺฐานมุชฺฌติ;

ปิทหิตฺวา อธิฏฺเฐยฺย, อโยจุณฺเณน วาณิยาฯ

[749]

โย หิ นิสฺสคฺคิยํ ปตฺตํ, อนิสฺสชฺเชว ภุญฺชติ;

ทุกฺกฏํ ตสฺส นิทฺทิฏฺฐํ, ภุตฺวา โธวนโธวเนฯ

[750]

สุวณฺณมณิปตฺโต จ, เวฬุริยผลิกุพฺภโว;

กํสกาจมโย ปตฺโต, ติปุสีสมโยปิ จฯ

[751]

ตถา ทารุมโย ปตฺโต, ตมฺพสชฺฌุมโยปิ จ;

เอกาทสวิโธ ปตฺโต, วุตฺโต ทุกฺกฏวตฺถุโกฯ

[752]

ฆฏสีสกฏาโห จ, ตุมฺพํ จสฺสานุโลมิกํ;

ตมฺพโลหมยํ ตตฺถ, ถาลกํ ปน วฏฺฏติฯ

[753]

ผลิกกาจกํสานํ, ตฏฺฏิกาทีนิ กานิจิ;

ปุคฺคลสฺส น วฏฺฏนฺติ, วฏฺฏนฺติ คิหิสงฺฆิกาฯ

[754]

ยํ กิญฺจิ โสทกํ ปตฺตํ, ปฏิสาเมยฺย ทุกฺกฏํ;

สาธุกํ โวทกํ กตฺวา, ปฏิสาเมยฺย ปณฺฑิโตฯ

[755]

ภิกฺขุโน โสทกํ ปตฺตํ, โอตาเปตุํ น วฏฺฏติ;

อุณฺเห น นิทเหตพฺโพ, นิทหนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ

[756]

มิฑฺฒนฺเต ปริภณฺฑนฺเต, ฐเปตุํ น จ วฏฺฏติ;

มิฑฺฒิยา ปริภณฺเฑ วา, วิตฺถิณฺเณ ปน วฏฺฏติฯ

[757]

ทารุอาธารเก ปตฺเต, ทฺเว ฐเปตุมฺปิ วฏฺฏติ;

อยเมว นโย ทณฺฑ-ภูมิอาธารเกสุปิฯ

[758]

ตฏฺฏิกายปิ โจเฬ วา, โปตฺถเก กฏสารเก;

ปริภณฺฑกตายาปิ, ภูมิยํ วาลุกาสุ วาฯ

[759]

ตถารูปาสุ สุทฺธาสุ, ฐเปตุํ ปน วฏฺฏติ;

สรชาย ฐเปนฺตสฺส, ทุกฺกฏํ ขรภูมิยาฯ

[760]

ทณฺเฑ วา นาคทนฺเต วา, ลคฺเคตุมฺปิ น วฏฺฏติ;

ฉตฺตงฺคมญฺจปีเฐสุ, ฐเปนฺตสฺส จ ทุกฺกฏํฯ

[761]

อฏนีสุ หิ พนฺธิตฺวา, โอลมฺเพตุมฺปิ วฏฺฏติ;

พนฺธิตฺวา ปน มญฺจสฺส, ฐเปตุํปริ วฏฺฏติฯ

[762]

มญฺจปีฐฏฺฏเก ปตฺตํ, ฐเปตุํ ปน วฏฺฏติ;

ภตฺตปูโรปิ วา ฉตฺเต, ฐเปตุํ น จ วฏฺฏติฯ

ตโย ภาณวารา นิฏฺฐิตาฯ

[763]

กวาฏํ น ปณาเมยฺย, ปตฺตหตฺโถ สเจ ปน;

เยน เกนจิ องฺเคน, ปณาเมยฺยสฺส ทุกฺกฏํฯ

[764]

น นีหเรยฺย ปตฺเตน, จลกานฏฺฐิกานิ วา;

อุจฺฉิฏฺฐมุทกํ วาปิ, นีหรนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ

[765]

ปตฺตํ ปฏิคฺคหํ กตฺวา, โธวิตุํ หตฺถเมว วา;

มุขโต นีหฏํ ปตฺเต, ฐเปตุํ น จ วฏฺฏติฯ

[766]

อนาปตฺติ ทสาหสฺส, อนฺโตเยว จ โย ปน;

อธิฏฺเฐติ วิกปฺเปติ, วิสฺสชฺเชติ วินสฺสติฯ

[767]

ปฐมสฺส หิ ปตฺตสฺส, ปฐเมน มเหสินา;

สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, กถิเนน สมา มตาฯ

ปฐมปตฺตกถาฯ

[768]

ปญฺจพนฺธนอูนสฺมิํ, ปตฺเต สติ จ โย ปน;

วิญฺญาเปยฺย นวํ ปตฺตํ, ตสฺส นิสฺสคฺคิยํ สิยาฯ

[769]

พนฺธนํ เอกมุทฺทิฏฺฐํ, ทฺวงฺคุลาย จ ราชิยา;

พนฺธนานิ จ จตฺตาริ, ตถาฏฺฐงฺคุลราชิยาฯ

[770]

ปญฺจ วา ราชิโย ยสฺส, เอกา วาปิ ทสงฺคุลา;

อปตฺโต นามยํ ปตฺโต, วิญฺญาเปยฺย ตโต ปรํฯ

[771]

อโยปตฺโต อเนเกหิ, โลหมณฺฑลเกหิ วา;

พทฺโธ วฏฺฏติ มฏฺโฐ เจ, อโยจุณฺเณน วาณิยาฯ

[772]

ปตฺตํ สงฺฆสฺส นิสฺสฏฺฐํ, ตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปน;

อนุกมฺปาย ตํ ตสฺมิํ, อคณฺหนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ

[773]

ทียมาเน ตุ ปตฺตสฺมิํ, ยสฺส โส น จ รุจฺจติ;

อปฺปิจฺฉตาย วา ปตฺตํ, ตํ น คณฺหาติ วฏฺฏติฯ

[774]

อปตฺตสฺส ตุ ภิกฺขุสฺส;

น ทาตพฺโพติ ทีปิโต;

ตตฺถ โย ปตฺตปริยนฺโต;

โส เทยฺโย ตสฺส ภิกฺขุโนฯ

[775]

สเจ โส ตํ ชิคุจฺฉนฺโต, อปฺปเทเส ฐเปติ วา;

วิสฺสชฺเชติ อโภเคน, ปริภุญฺชติ ทุกฺกฏํฯ

[776]

นฏฺเฐ ภินฺเนปิ วา ปตฺเต, อนาปตฺติ ปกาสิตา;

อตฺตโน ญาตกาทีนํ, คณฺหโต วา ธเนน วาฯ

[777]

สญฺจริตฺตสมุฏฺฐานํ , กฺริยํ ปณฺณตฺติวชฺชกํ;

กายกมฺมํ วจีกมฺมํ, ติจิตฺตญฺจ ติเวทนํฯ

ทุติยปตฺตกถาฯ

[778]

สปฺปิอาทิํ ปุเรภตฺตํ, เภสชฺชํ ปฏิคยฺห หิ;

สามิสมฺปิ ปุเรภตฺตํ, ปริภุญฺชติ วฏฺฏติฯ

[779]

ตโต ปฏฺฐาย สตฺตาหํ, ตํ วฏฺฏติ นิรามิสํ;

สตฺตาหาติกฺกเม ตสฺส, นิสฺสคฺคิยมุทีริตํฯ

[780]

ปจฺฉาภตฺตมฺปิ คณฺหิตฺวา, กตฺวา สนฺนิธิการกํ;

สายโต ปน สตฺตาหํ, วฏฺฏเตว นิรามิสํฯ

[781]

ปุเรภตฺตมฺปิ ปจฺฉา วา, สยมุคฺคหิตํ ปน;

สรีรโภเค เนตพฺพํ, สายิตุํ น จ วฏฺฏติฯ

[782]

นวนีตํ ปุเรภตฺตํ, ภิกฺขุนา คหิตํ สเจ;

ตาเปตฺวานุปสมฺปนฺโน, เทติ วฏฺฏติ สามิสํฯ

[783]

สยํ ตาเปติ เจ ภิกฺขุ, สตฺตาหมฺปิ นิรามิสํ;

ตาปนํ นวนีตสฺส, สามปาโก น โหติ โสฯ

[784]

ปจฺฉาภตฺตํ คเหตฺวา เจ, เยน เกนจิ ตาปิตํ;

วฏฺฏเตว จ ตํ สปฺปิ, สตฺตาหมฺปิ นิรามิสํฯ

[785]

ขีรํ ทธิํ จาปิ ปฏิคฺคเหตฺวา;

สยํ ปุเรภตฺตมโถ กโรติ;

สปฺปิํ ปุเรภตฺตกเมว ตสฺส;

นิรามิสํ วฏฺฏติ ภิกฺขุโน ตํฯ

[786]

ปจฺฉาภตฺตกโต อุทฺธํ, ตํ น วฏฺฏติ สายิตุํ;

สวตฺถุกสฺส สปฺปิสฺส, คหิตตฺตาว ภิกฺขุโนฯ

[787]

สตฺตาหาติกฺกเมปิสฺส , น โทโส โกจิ วิชฺชติ;

‘‘ปฏิคฺคเหตฺวา ตานี’’ติ, วุตฺตตฺตา หิ มเหสินาฯ

[788]

ยถา กปฺปิยสปฺปิมฺหิ, นิสฺสคฺคิยมุทีริตํ;

ตถากปฺปิยสปฺปิมฺหิ, ทุกฺกฏํ ปริทีปิตํฯ

[789]

สพฺพากปฺปิยมํสานํ , วชฺเชตฺวา มํสเมว จ;

ขีรํ ทธิ จ สปฺปิ จ, นวนีตญฺจ วฏฺฏติฯ

[790]

‘‘เยสํ กปฺปติ มํสญฺหิ, เตสํ สปฺปี’’ติ กิํ อิทํ?

ปณีตโภชนสฺสาปิ, ตถา สตฺตาหกาลิเกฯ

[791]

นิสฺสคฺคิยสฺส วตฺถูนํ, ปริจฺเฉทนิยามนํ;

น จากปฺปิยมํสานํ, สปฺปิอาทิ นิวาริตํฯ

[792]

นวนีเตปิ สปฺปิมฺหิ, คหิตุคฺคหิตาทิเก;

สพฺโพ วุตฺตนเยเนว, เวทิตพฺโพ วินิจฺฉโยฯ

[793]

เตลภิกฺขาย ภิกฺขูนํ, ปวิฏฺฐานํ อุปาสกา;

เตลํ วา นวนีตํ วา, สปฺปิํ วา อากิรนฺติ หิฯ

[794]

ภตฺตสิตฺถานิ วา ตตฺถ, ตณฺฑุลา วา ภวนฺติ เจ;

อาทิจฺจปกฺกสํสฏฺฐํ, โหติ สตฺตาหกาลิกํฯ

[795]

ติลสาสปเตลํ วา, มธุเกรณฺฑเตลกํ;

คหิตํ ตุ ปุเรภตฺตํ, สามิสมฺปิ นิรามิสํฯ

[796]

ปจฺฉาภตฺตกโต อุทฺธํ, สายิตพฺพํ นิรามิสํ;

สตฺตาหาติกฺกเม เตสํ, วสา นิสฺสคฺคิยํ สิยาฯ

[797]

เอรณฺฑมธุกฏฺฐีนิ, สาสปาทีนิ จตฺตนา;

คเหตฺวา กตเตลมฺปิ, โหติ สตฺตาหกาลิกํฯ

[798]

ยาวชีวิกวตฺถุตฺตา, เตสํ ติณฺณมฺปิ ภิกฺขุโน;

สวตฺถุคหเณ ตสฺส, กาจาปตฺติ น วิชฺชติฯ

[799]

อตฺตนา ยํ กตํ เตลํ, ตํ วฏฺฏติ นิรามิสํ;

สตฺตาหาติกฺกเมนสฺส, โหติ นิสฺสคฺคิยํ ปนฯ

[800]

ทุกฺกฏํ สาสปาทีนํ, เตลตฺถาเยว ภิกฺขุนา;

คเหตฺวา ฐปิตานํ ตุ, สตฺตาหาติกฺกเม สิยาฯ

[801]

นาฬิเกรกรญฺชานํ, เตลํ กุรุวกสฺส จ;

นิมฺพโกสมฺพกานญฺจ, เตลํ ภลฺลาตกสฺส จฯ

[802]

อิจฺเจวมาทิกํ สพฺพํ, อวุตฺตํ ปาฬิยํ ปน;

คเหตฺวา นิกฺขิปนฺตสฺส, ทุกฺกฏํ สมยจฺจเยฯ

[803]

ยาวกาลิกเภทญฺจ , ยาวชีวกเมว จ;

วิทิตฺวา เสสเมตฺถาปิ, สปฺปินา สทิโส นโยฯ

[804]

อจฺฉมจฺฉวราหานํ, สุสุกาคทฺรภสฺส จ;

วสานํ ปน ปญฺจนฺนํ, เตลํ ปญฺจวิธํ ภเวฯ

[805]

สพฺพเมว วสาเตลํ, กปฺปิยากปฺปิยสฺส จ;

มนุสฺสานํ วสาเตลํ, ฐเปตฺวา ปน วฏฺฏติฯ

[806]

วสํ ปฏิคฺคเหตฺวาน, ปุเรภตฺตํ ปนตฺตนา;

ปกฺกํ วฏฺฏติ สํสฏฺฐํ, สตฺตาหมฺปิ นิรามิสํฯ

[807]

สเจ อนุปสมฺปนฺโน, กตฺวา ตํ เทติ วฏฺฏติ;

สามิสมฺปิ ปุเรภตฺตํ, ตโต อุทฺธํ นิรามิสํฯ

[808]

ปฏิคฺคเหตุํ กาตุํ วา, ปจฺฉาภตฺตํ น วฏฺฏติ;

เสโส วุตฺตนเยเนว, เวทิตพฺโพ วิภาวินาฯ

[809]

คหิตญฺหิ ปุเรภตฺตํ, มธุํ มธุกรีกตํ;

วฏฺฏเตว ปุเรภตฺตํ, สามิสมฺปิ นิรามิสํฯ

[810]

ปจฺฉาภตฺตกโต อุทฺธํ, สตฺตาหมฺปิ นิรามิสํ;

สตฺตาหาติกฺกเม โทโส, วตฺถูนํ คณนาวสาฯ

[811]

อุจฺฉุมฺหา ปน นิพฺพตฺตํ, ปกฺกาปกฺกํ ฆนาฆนํ;

รสาทิ ปน ตํ สพฺพํ, ‘‘ผาณิต’’นฺติ ปวุจฺจติฯ

[812]

ผาณิตํ ตุ ปุเรภตฺตํ, คหิตํ ปน วฏฺฏติ;

สามิสมฺปิ ปุเรภตฺตํ, ตโต อุทฺธํ นิรามิสํฯ

[813]

อสํสฏฺเฐน อุจฺฉุสฺส, รเสน กตผาณิตํ;

คหิเตน ปุเรภตฺตํ, ตทเหว นิรามิสํฯ

[814]

อุจฺฉุํ ปฏิคฺคเหตฺวาน, กเตเปส นโย มโต;

ปจฺฉาภตฺตกโต อุทฺธํ, ตํ น วฏฺฏติ สายิตุํฯ

[815]

คหิตตฺตา สวตฺถุสฺส, สตฺตาหาติกฺกเมปิ จ;

โหติ ตสฺส อนาปตฺติ, ปจฺฉาภตฺตํ กเตปิ จฯ

[816]

สํสฏฺฐญฺจ ปุเรภตฺตํ, คหิตํ ตมุปาสโก;

ตทเห เทติ เจ กตฺวา, สามิสมฺปิ จ วฏฺฏติฯ

[817]

สํสฏฺเฐน ปุเรภตฺตํ, คหิเตน สยํกตํ;

ปจฺฉาภตฺตํ กตญฺจาปิ, สตฺตาหมฺปิ นิรามิสํฯ

[818]

กตํ มธุกปุปฺผานํ, ผาณิตํ สีตวารินา;

สามิสมฺปิ ปุเรภตฺตํ, ตโต อุทฺธํ นิรามิสํฯ

[819]

สตฺตาหาติกฺกเมปิสฺส, ทุกฺกฏํ ปริทีปิตํ;

ปกฺขิปิตฺวา กตํ ขีรํ, โหติ ตํ ยาวกาลิกํฯ

[820]

ผลานํ ปน สพฺเพสํ, ยาวกาลิกสญฺญินํ;

ยาวกาลิกมิจฺเจว, ผาณิตํ ปริทีปิตํฯ

[821]

ปจฺฉาภตฺตมฺปิ ภิกฺขุสฺส, ปจฺจเย สติ เกวลํ;

กาลิกา ปน วฏฺฏนฺติ, ปุเรภตฺตํ ยถาสุขํฯ

[822]

ลภิตฺวา ปน นิสฺสฏฺฐํ, ตํ ตุ สตฺตาหกาลิกํ;

อรุอาทีนิ มกฺเขตุํ, สายิตุํ วา น วฏฺฏติฯ

[823]

อญฺญสฺส ปน ภิกฺขุสฺส, กายโภเค จ วฏฺฏติ;

จชิตฺวา นิรเปกฺโขว, ลภิตฺวา ปุน สายิตุํฯ

[824]

อนาปตฺติ อธิฏฺเฐติ, วิสฺสชฺเชติ วินสฺสติ;

อจฺฉินฺทิตฺวา จ วิสฺสาสํ, คณฺหตุมฺมตฺตกาทิโนฯ

[825]

สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, กถิเนน สมา มตา;

สทากถินจิตฺเตน, ปฐเมเนว สตฺถุนาฯ

เภสชฺชสิกฺขาปทกถาฯ

[826]

มาโส เสโสติ คิมฺหานํ, ปริเยเสยฺย สาฏิกํ;

อทฺธมาโสว เสโสติ, กตฺวา ปริทเห พุโธฯ

[827]

กตฺวา ปน สตุปฺปาทํ, วสฺสสาฏิกจีวรํ;

นิปฺผาเทนฺตสฺส ภิกฺขุสฺส, สมเย ปิฏฺฐิสมฺมเตฯ

[828]

โหติ นิสฺสคฺคิยาปตฺติ, ญาตกาญฺญาตกาทิโน;

เตสุเยว จ วิญฺญตฺติํ, กตฺวา นิปฺผาทเน ตถาฯ

[829]

กตฺวา ปน สตุปฺปาทํ, สมเย กุจฺฉิสญฺญิเต;

นิปฺผาเทนฺตสฺส ภิกฺขุสฺส, วตฺถมญฺญาตกาทิโนฯ

[830]

ตสฺสาทินฺนกปุพฺเพสุ , วตฺตเภเทน ทุกฺกฏํ;

กโรโต ตตฺร วิญฺญตฺติํ, นิสฺสคฺคิยมุทีริตํฯ

[831]

โอวสฺสาเปติ เจ กายํ, นคฺโค สติปิ จีวเร;

นฺหานสฺส ปริโยสาเน, ทุกฺกฏํ วิวฏงฺคเณฯ

[832]

อูนเก ปน มาสสฺมิํ, อติเรโกติ สญฺญิโน;

ตตฺถ เวมติกสฺสาปิ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ

[833]

อจฺฉินฺนจีวรสฺสาปิ, อนาปตฺตาปทาสุปิ;

นฺหานโกฏฺฐกวาปีสุ, นฺหายนฺตสฺส จ ภิกฺขุโนฯ

[834]

สญฺจริตฺตสมุฏฺฐานํ , กฺริยํ ปณฺณตฺติวชฺชกํ;

กายกมฺมํ วจีกมฺมํ, ติจิตฺตญฺจ ติเวทนํฯ

วสฺสิกสาฏิกกถาฯ

[835]

สามํ ตุ จีวรํ ทตฺวา, อจฺฉินฺทนฺตสฺส ตํ ปุน;

สกสญฺญาย ภิกฺขุสฺส, ตสฺส นิสฺสคฺคิยํ สิยาฯ

[836]

เอกาเยว ปนาปตฺติ, เอกมจฺฉินฺทโต สิยา;

พหูนิ เอกพทฺธานิ, อจฺฉินฺทนฺตสฺส วา ตถาฯ

[837]

วิสุํ ฐิตานิ เอเกก-มาหราปยโต ปน;

วตฺถานํ คณนายสฺส, อาปตฺติคณนา สิยาฯ

[838]

‘‘มยา ทินฺนานิ สพฺพานิ, อาหรา’’ติ จ ภาสโต;

เอเกน วจเนเนว, โหนฺติ อาปตฺติโย พหูฯ

[839]

อาณาเปติ สเจ อญฺญํ, ภิกฺขุํ คณฺหาติ จีวรํ;

พหูนิ คณฺหตาณตฺโต, เอกํ ปาจิตฺติยํ สิยาฯ

[840]

‘‘มยา ทินฺนานิ สพฺพานิ, คณฺหา’’ติ วทโต ปน;

เอกายสฺส จ วาจาย, โหนฺติ อาปตฺติโย พหูฯ

[841]

‘‘สงฺฆาฏิมุตฺตราสงฺคํ, คณฺห คณฺหา’’ติ ภาสโต;

โหติ วาจาย วาจาย, อาณาเปนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ

[842]

วิกปฺปนุปคํ กิญฺจิ, ฐเปตฺวา ปจฺฉิมํ ปรํ;

อญฺญํ ปน ปริกฺขารํ, ฉินฺทาเปนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ

[843]

ฐเปตฺวา อุปสมฺปนฺนํ, อญฺเญสํ จีวราทิกํ;

อจฺฉินฺทโตปิ ภิกฺขุสฺส, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ

[844]

เอวํ อนุปสมฺปนฺเน, อุปสมฺปนฺนสญฺญิโน;

ตตฺถ เวมติกสฺสาปิ, อจฺฉินฺทนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ

[845]

โส วา เทติ สเจ ตุฏฺโฐ, ทุฏฺโฐ วิสฺสาสเมว วา;

คณฺหโตปิ อนาปตฺติ, ตถา อุมฺมตฺตกาทิโนฯ

[846]

อทินฺนาทานตุลฺยาว, สมุฏฺฐานาทโย นยา;

อญฺญตฺร เวทนาเยตฺถ, โหติ สา ทุกฺขเวทนาฯ

จีวรจฺฉินฺทนกถาฯ

[847]

วิญฺญาเปตฺวา สเจ สุตฺตํ, ฉพฺพิธํ สานุโลมิกํ;

จีวรํ ตนฺตวาเยหิ, วายาเปติ น วฏฺฏติฯ

[848]

สามํ วิญฺญาปิตํ สุตฺตํ, อกปฺปิยมุทีริตํ;

ตนฺตวาโยปิ วิญฺญตฺโต, ตถา อญฺญาตกาทิโกฯ

[849]

วิญฺญตฺตตนฺตวาเยน, สุตฺเตนากปฺปิเยน จ;

จีวรํ วายาเปนฺตสฺส, นิสฺสคฺคิยมุทีริตํฯ

[850]

วิทตฺถิมตฺเต ทีเฆน, หตฺถมตฺเต ติรียโต;

วีเต นิสฺสคฺคิยํ วุตฺตํ, ผลเก ผลเกปิ จฯ

[851]

เตเนว กปฺปิยํ สุตฺตํ, วายาเปนฺตสฺส ทุกฺกฏํ;

ตเถว ตนฺตวาเยน, กปฺปิเยน อกปฺปิยํฯ

[852]

เอกนฺตริกโต วาปิ, ทีฆโต วา ติรียโต;

กปฺปิยากปฺปิเยเหว, วีเต สุตฺเตหิ ทุกฺกฏํฯ

[853]

กปฺปิยากปฺปิเยเหว, ตนฺตวาเยหิ เว กเต;

กปฺปิยากปฺปิยํ สุตฺตํ, มิสฺเสตฺวา ตสฺส ทุกฺกฏํฯ

[854]

สเจ อกปฺปิยํ สุตฺตํ, วาเรเนว วินนฺติ เต;

ทสฺเสตฺวาว ปริจฺเฉทํ, อกปฺปิยวิเต ปนฯ

[855]

ปาจิตฺติยํ ปมาณสฺมิํ, ตทูเน ทุกฺกฏํ สิยา;

อิตเรน วิเต วตฺเถ, อุภยตฺเถว ทุกฺกฏํฯ

[856]

ทฺเวปิ เวมํ คเหตฺวา วา, เอกโต วา วินนฺติ เจ;

ผลเก ผลเก ตสฺส, ทุกฺกฏํ ปริทีปิตํฯ

[857]

เอเตเนว อุปาเยน, เภเท สพฺพตฺถ สาธุกํ;

อาปตฺติเภโท วิญฺเญยฺโย, วิญฺญุนา วินยญฺญุนาฯ

[858]

กปฺปิโย ตนฺตวาโยปิ, สเจ สุตฺตมฺปิ กปฺปิยํ;

จีวรํ วายาเปนฺตสฺส, อนาปตฺติ ปกาสิตาฯ

[859]

อนาปตฺติ ปริสฺสาเว, อาโยเค อํสพทฺธเก;

สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, สญฺจริตฺตสมา มตาฯ

สุตฺตวิญฺญตฺติกถาฯ

[860]

อปฺปวาริตญาตีนํ, ตนฺตวาเย สเมจฺจ เจ;

วิกปฺปํ จีวเร ภิกฺขุ, อาปชฺชติ น วฏฺฏติฯ

[861]

ทีฆายตปฺปิตตฺถาย, สุตฺตวฑฺฒนเก กเต;

ภิกฺขุ นิสฺสคฺคิยาปตฺติํ, อาปชฺชติ น สํสโยฯ

[862]

ภิกฺขุโน ญาตกาทีนํ, ตนฺตวาเยสุ อตฺตโน;

ธเนนญฺญสฺส จตฺถาย, อนาปตฺติํ วินิทฺทิเสฯ

[863]

วายาเปนฺตสฺส อปฺปคฺฆํ, มหคฺฆํ กตฺตุกามิโน;

ตถา อุมฺมตฺตกาทีนํ, เสสํ วุตฺตมนนฺตเรฯ

เปสการกถาฯ

[864]

วสฺสํวุฏฺเฐ ยมุทฺทิสฺส, ภิกฺขู ทียติ จีวรํ;

ปวารณาย ปุพฺเพว, ตํ โหตจฺเจกจีวรํฯ

[865]

ปุเร ปวารณาเยว, ภาเชตฺวา ยทิ คยฺหติ;

วสฺสจฺเฉโท น กาตพฺโพ, สงฺฆิกํ ตํ กโรติ เจฯ

[866]

อนาปตฺติ อธิฏฺเฐติ, อนฺโตสมยเมว ตํ;

วิสฺสชฺเชติ วิกปฺเปติ, วินสฺสติ จ ฑยฺหติฯ

[867]

ตสฺสจฺจายิกวตฺถสฺส, กถิเน ตุ อนตฺถเต;

ปริหาเรกมาโสว, ทสาหปรโม มโตฯ

[868]

อตฺถเต กถิเน ตสฺส, ปญฺจ มาสา ปกาสิตา;

ปริหาโร มุนินฺเทน, ทสาหปรมา ปนฯ

[869]

สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, กถิเนน สมา มตา;

ปฐเมนากฺริยาจิตฺตํ, ติจิตฺตญฺจ ติเวทนํฯ

อจฺเจกจีวรกถาฯ

[870]

วสิตฺวา ปน เจ ภิกฺขุ, ปุพฺพกตฺติกปุณฺณมํ;

ฐเปตฺวา จีวรํ คาเม, ปจฺจเย สติ ตาทิเสฯ

[871]

ฉารตฺตปรมํ เตน, วสิตพฺพํ วินา ตโต;

อุตฺตริํ วสโต โทโส, วินา สงฺฆสฺส สมฺมุติํฯ

[872]

กตฺติเกเยว มาสสฺมิํ, ปฐมาย ปวาริโต;

ปจฺฉิเมน ปมาเณน, ยุตฺเต สาสงฺกสมฺมเตฯ

[873]

เสนาสเน วสนฺโตว, ฐเปตุํ เอกจีวรํ;

จตุรงฺคสมาโยเค, ลภตีติ ปกาสิโตฯ

[874]

ยํ คามํ โคจรํ กตฺวา, ภิกฺขุ อารญฺญเก วเส;

ตสฺมิํ คาเม ฐเปตุํ ตํ, มาสเมกํ ตุ วฏฺฏติฯ

[875]

อญฺญตฺเถว วสนฺตสฺส, ฉารตฺตปรมํ มตํ;

อยมสฺส อธิปฺปาโย, ปฏิจฺฉนฺโน ปกาสิโตฯ

[876]

เสนาสนมถาคนฺตฺวา, สตฺตมํ อรุณํ ปน;

อุฏฺฐาเปตุํ วิทูรตฺตา, อสกฺโกนฺตสฺส ภิกฺขุโนฯ

[877]

คามสีมมฺปิ วา คนฺตฺวา, วสิตฺวา ยตฺถ กตฺถจิ;

จีวรสฺส ปวตฺติํ โส, ญตฺวา คจฺฉติ วฏฺฏติฯ

[878]

เอวญฺจาปิ อสกฺโกนฺโต, ญตฺวา ตตฺเถว ปณฺฑิโต;

ขิปฺปํ ปจฺจุทฺธเร ฐาเน, อติเรเก หิ ติฏฺฐติฯ

[879]

วิสฺสชฺเชติ อนาปตฺติ, วินสฺสติ จ ฑยฺหติ;

อจฺฉินฺทเน จ วิสฺสาเส, ภิกฺขุสมฺมุติยาปิ วาฯ

[880]

สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, กถิเนน สมา มตา;

ทุติเยน, มุนินฺเทน, เตน สาสงฺกสมฺมเตฯ

สาสงฺกกถาฯ

[881]

ชานํ ปริณตํ ลาภํ, ภิกฺขุสงฺฆสฺส โย ปน;

อตฺตโน ปริณาเมยฺย, ตสฺส นิสฺสคฺคิยํ สิยาฯ

[882]

สเจ ‘‘อญฺญสฺส เทหี’’ติ, ปริณาเมติ ภิกฺขุโน;

สุทฺธิกํ สุทฺธจิตฺเตน, ปาจิตฺติยมุทีริตํฯ

[883]

จีวรํ วา ปรสฺเสก-เมกํ วา ปน อตฺตโน;

ปริณาเมยฺย เจ สทฺธิํ, ทฺเว ปาจิตฺติโย สิยุํฯ

[884]

สงฺฆสฺส ปน ยํ ทินฺนํ, ตํ คเหตุํ น วฏฺฏติ;

สงฺฆสฺเสว ปทาตพฺโพ, อเทนฺตสฺส ปราชโยฯ

[885]

เจติยสฺส จ สงฺฆสฺส, ปุคฺคลสฺสปิ วา ปน;

อญฺญสฺส โปณมญฺญสฺส, ปริณาเมยฺย ทุกฺกฏํฯ

[886]

โย ปนนฺตมโส ภิกฺขุ, สุนขสฺสปิ โอณตํ;

สุนขสฺส ปนญฺญสฺส, ปริณาเมยฺย ทุกฺกฏํฯ

[887]

อิทญฺหิ ติสมุฏฺฐานํ, กฺริยํ สญฺญาวิโมกฺขกํ;

กายกมฺมํ วจีกมฺมํ, ติจิตฺตญฺจ ติเวทนํฯ

ปริณตกถาฯ

ปตฺตวคฺโค ตติโยฯ

[888]

เตเนกวตฺถุคฺคตรงฺคมาลํ;

สีลนฺตมาปตฺติวิปตฺติคาหํ;

ตรนฺติ ปญฺญตฺติมหาสมุทฺทํ;

วินิจฺฉยํ เย ปนิมํ ตรนฺติฯ

อิติ วินยวินิจฺฉเย นิสฺสคฺคิยกถา นิฏฺฐิตาฯ

ปาจิตฺติยกถา

[889]

สมฺปชานมุสาวาเท , ปาจิตฺติยมุทีริตํ;

ทวา รวา ภณนฺตสฺส, น โทสุมฺมตฺตกาทิโนฯ

[890]

อญฺญตฺถาปตฺติโย ปญฺจ, มุสาวาทสฺส การณา;

สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, อทินฺนาทานตุลฺยกาฯ

สมฺปชานมุสาวาทกถาฯ

[891]

ชาติอาทีสุ วุตฺเตสุ, ทสสฺวกฺโกสวตฺถุสุ;

ภูเตน วา อภูเตน, เยน เกนจิ วตฺถุนาฯ

[892]

ยาย กายจิ ภาสาย, หตฺถมุทฺทาย วา ปน;

ปาราชิกมนาปนฺนํ, ภิกฺขุมาปนฺนเมว วาฯ

[893]

อญฺญตฺรญฺญาปเทเสน, โอมสนฺตสฺส ภิกฺขุโน;

ตตฺถ ปาจิตฺติยาปตฺติ, สมฺพุทฺเธน ปกาสิตาฯ

[894]